ភ្នំបាក់ត្រា
បាក់ត្រា ជាប្រភេទរមណីយដ្ឋានធម្មជាតិ មានភ្នំតូចមានកម្ពស់ ៥០ម៉ែត្រ មានព្រៃខ្លុងជាច្រើន ផ្ទាំងថ្មធំៗ នៅរកេតរកូតពេញព្រៃ ទឹកអូរ និងអណ្ដូងទឹកធម្មជាតិ។ បាក់ត្រាក៏ជាកន្លែងគោរពបូជាមួយយ៉ាងសំខាន់ ដែលនៅទីនោះមានវត្តដែលជាទីសក្ការៈបូជារបស់ខ្មែរយើង។ យើងអាចលំហែកាយដោយស្រូបយកអាកាសបរិសុទ្ធ និងគយគន់ទីអារាមដ៏ស្រស់ស្អាតនៃ...
ស្តូបវត្តរំលេច, ស្តូបវត្តចន្ទរង្សី
អដ្ឋិធាតុ ដែលបានគាស់ចេញពីទីតាំងសម្លាប់កូនត្នោត វាលតារាងបាល់ និងខាងលិចសាលារៀនភូមិរំលេច ត្រូវនាំយកមកដាក់តម្កល់នៅក្នុងបរិវេណវត្តនេះ ដើម្បីទុកធ្វើជាទីសម្រាប់គោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធអ្នកដែលបានចែកឋានទៅ និងជាកន្លែងរំឭកទិវាថ្ងៃ២០ ឧសភា។ កាលពីឆ្នាំ១៩៧៩ ប្រជាជន និងរដ្ឋអំណាចមូលដ្ឋានបាននាំគ្នាជីកកកាយរណ្ដៅសាកសពរួមនៅតាមទ...
ក្រុងពោធិ៍សាត់
ខេត្តនៅភាគខាងលិចនៃប្រទេសកម្ពុជា មានប្រវត្តិល្បីនៃអ្នកតាឃ្លាំងមឿង ដែលសុខចិត្តបូជាជីវិតដើម្បី «ទៅកេណ្ឌទ័ពខ្មោច» មកជួយច្បាំងកម្ចាត់ទ័ពសៀមឈ្លានពាន។ ខេត្តពោធិ៍សាត់មានស្ទឹងដ៏ធំជាប្រភពទឹក ដ៏សំខាន់ដល់កសិកម្ម នឹងតំបន់ភ្នំ ព្រៃឈើភាគខាងលិច ហើយជាប់បឹងទន្លេសាបនៅភាគខាងកើត។ ថ្មកែវជាប្រភេទថ្មមានពណ៌បៃតង ដំណាំហូបផ្លែ...
ទំនប់ឈើតោក
ឱកាសដ៏ស័ក្ដិសមសម្រាប់រមណីយដ្ឋានទំនប់ឈើតោក ក៏ដូចជាទំនប់ដំណាក់អំពិលដែរ ទីនេះស្វាគមន៍ភ្ញៀវភ្លូកទឹកភ្លូកដីនៅរដូវបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ស្របពេលកម្ពស់ទឹកស្ទឹងគួបនឹងសម្រស់ព្រៃភ្នំ និងវត្តមានភ្ញៀវរំលេចជាទិដ្ឋភាពស្រស់បំព្រងមួយឆ្នាំម្ដង។ ទឹកហូររឹមៗច្រៀកតាមទីទួលដីដុះលើកម្រាលបាតស្ទឹង បង្កើតបានជាទស្សនីយភាពស្រដៀងនឹងប្រជ...
ភូមិបណ្ដែតទឹករាំងទិល
វត្តរាំងទិលជាវត្តមួយបង្កប់ខ្លួនក្នុងព្រៃរនាមបឹងទន្លេសាប ដែលមានតាំងពីសម័យដើមមក ជាទីសក្ការៈសំរាប់បងប្អូនខ្មែរដែលរស់នៅលើផ្ទៃទឹកធ្វើបុណ្យតាមប្រពៃណីព្រះពុទ្ធសាសនា។ តំបន់រាំងទិលមានភូមិបណ្ដែតទឹកដែលអ្នកភូមិប្រកបរបរនេសាទ និងមានព្រៃលិចទឹកប្រកបដោយទេសភាពត្រកាល។ តំបន់នេះមានដុះដើមរាំងនិងដើមសណ្ដាន់ ព្រមទាំងប្រភេទស...
ជម្រកសត្វបឹងព្រះពន្លៃ
សត្វស្លាបគ្រប់ប្រភេទយ៉ាងច្រើនកកកុញ បាននាំគ្នាហើរមកទុំនិងរកចំណី នៅក្នុងបឹងព្រះពន្លៃ ដែលធ្វើឱ្យទីនោះក្លាយទៅជារមណីយដ្ឋានទេសចណ៍ ដ៏ពេញនិយមថ្មីមួយទៀត ក្នុងទឹកដីខេត្តពោធិ៍សាត់។ ភ្ញៀវទេសចរ ជាតិនិងអន្តរជាតិ បាននាំគ្នាទៅទស្សនាសត្វ ដែលហើរទាំងហ្វូងៗ នៅបរិវេណបឹងនេះ ដែលពេលខ្លះសត្វស្លាបទាំងនោះ បានហើរមកទុំនៅលើចម្កា...
រីស៊តលំហែស្រុកវាលវែង
តំបន់វាលវែងកំពុងអភិវឌ្ឍជាតំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិកែឆ្នៃ ដោយមានការសាងសង់រីស៊តឯកជនជាច្រើនសម្រាប់ទទួលភ្ញៀវទៅកាន់តំបន់នោះ។ តំបន់អេកូធម្មជាតិថ្មីស្រឡាងនេះកំពុងទាក់ទាញទេសចរទៅសម្រាកលំហែ មើលទេសភាពព្រៃភ្នំពីទីតាំងរីស៊តស្ថិតនៅតំបន់ជួរភ្នំ១៥០០ រហូតដល់ទៅច្រកថ្មដា ជាអាទិ៍មាន ផ្ទះលំហែជើងភ្នំទំព័រ, ហ៊ីលសាយរីស៊តវាលវែង,...
វត្តកែវវិជ័យ
វត្តកែវវិជ័យបានត្រូវជ្រើសជាវត្តទេសចរណ៍គំរូ និងមានរបងជាថ្នល់ព័ទ្ធជុំវិញ ប្រកបដោយសមិទ្ធិផលជាច្រើនកុះករពេញក្នុងវត្ត។ វត្តនេះចាប់ផ្ដើមកសាងឡើង តាំងពីឆ្នាំ ១៨៥៩ មក ដោយមានព្រះចៅអធិការដំបូងព្រះនាម កែវ កឹម ហើយក្រោយមកត្រូវបានតែងតាំងជាព្រះមេគណខេត្តពោធិ៍សាត់ផងដែរ។ ក្នុងរបបប៉ុលពតនៅឆ្នាំ១៩៧៥ ព្រះសង្ឃទាំងអស់ត្រូវប...
ភ្នំឡាងត្រាច
ក្នុងដំណើរទៅកម្សាន្តនៅទឹកជ្រោះធម្មជាតិច្រកល្អៀង ទេសចរអាចឡើងលេងភ្នំឡាងត្រាចដែលជាភ្នំមានធម្មជាតិត្រជាក់ត្រឈឹងត្រឈៃ និងជាតំបន់ធម្មជាតិដ៏ទាក់ទាញមួយដែរ។ ភ្នំមានដើមឈើជាច្រើនអមផ្លូវឡើង និងមានម្លប់អាចសំចត ប្រកបដោយខ្យល់អាកាសល្អបរិសុទ្ធ។ លើភ្នំនេះ មានផ្ទាំងថ្មតូចធំជាច្រើនលាយឡំ នឹងដើមឈើ ហើយក៏មានវត្តមួយសង់លើចង្...
ភូមិបណ្ដែតទឹកកំពង់លួង
ភូមិបណ្ដែតទឹកកំពង់ហ្លួងនៅលើទន្លេសាបជាភូមិមួយនៅលើទឹកដែលមានប្រជាជនរស់នៅច្រើនជាង ១ម៉ឺននាក់។ ប្រជាជនគ្រប់រូបរស់នៅលើទូក ហើយភូមិទាំងមូលប្ដូរទីតាំងទៅតាមកម្រិតនៃទឹកបឹង។ ភូមិនេះមានភោជនីយដ្ឋាន សាលារៀន និងរង្គសាលខារ៉ាអូខេផងដែរ។ ទោះបីជាយ៉ាងណា មិនមានកន្លែងស្នាក់នៅទេ តែនៅកំពង់ហ្លួងទេសចរអាចជួលទូកដើម្បីជិះមើលជុំវិញ...
ទឹកធ្លាក់ឆាយសន្ទរ
ទឹកធ្លាក់ឆាយសន្ទរ មានសក្ដានុពលទេសចរណ៍ធំធេងក្នុងស្រុកភ្នំក្រវាញ ដោយមានទឹកហូរពីលើភ្នំ កាត់ទៅរកស្ទឹងពោធិ៍សាត់។ ទិដ្ឋភាពដ៏គួរឱ្យទាក់ទាញមួយខុសពីទឹកធ្លាក់ដទៃនៅតំបន់នេះ ដោយជ្រលងទឹកមានជម្រៅរាក់ៗ ហូរកាត់តាមគល់រុក្ខជាតិមិនមានល្បាក់ខ្ពស់ទេ។ តំបន់រមណីយដ្ឋាននេះ ទើបតែរកឃើញហើយអាចទៅកម្សាន្តបាន ដោយដំណើរទៅកាន់ទីនោះ ទ...
វត្តសូរិយា
វត្តសូរិយាជាវត្តប្រកបដោយវ័យចំណាស់ ដែលមានភស្តុតាងគឺរូបគំនូរបុរាណក្នុងព្រះវិហារ។ ថ្វីត្បិតតែគំនូរនេះ រងការបំផ្លាញក្នុងសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យក្ដី ក៏ភាគច្រើនយើងអាចនៅមើលឃើញសភាពដើម។ គួរកត់សម្គាល់ថា នៅសម័យប៉ុលពត ព្រះវិហារវត្តនេះបានក្លាយទៅជាឃ្លាំងដាក់អំបិលធ្វើឱ្យខូចខាតរូបគំនូរ រួមផ្សំជាមួយសភាពចាស់ទ្រុឌទ្រ...
រីស៊តតាលោសែនជ័យ
រីស៊ត តាលោសែនជ័យ កំពុងទាក់ទាញទេសចរយ៉ាងច្រើនទៅកាន់ខេត្តមួយនេះ តាមរយៈយន្តហោះពណ៌ក្រហមមួយដែលបានដាក់បញ្ឈរនៅចំកណ្ដាលរីស៊ត។ ទីនោះជាទីជួបជុំមនុស្សគ្រប់វ័យ ជាពិសេសយុវវ័យ ចូលកម្សាន្ត។ លោក យិន ចិន ជាម្ចាស់រីស៊តនិងជាអ្នកច្នៃយន្តហោះសិប្បនិម្មិតនេះឡើង បានរៀបរាប់ថា៖«ខ្លួនបានបោះទុនប្រមាណ ១ម៉ឺន២ពាន់ដុល្លារ ក្នុងការប...
ទឹកធ្លាក់ថ្មដាធំ
ទឹកធ្លាក់ថ្មដាធំ ជារមណីយដ្ឋានធម្មជាតិដ៏ស្រស់បំព្រងមួ នៅជាប់ព្រំដែនកម្ពុជាថៃ ដែលអាចធ្វើដំណើរបានដោយស្រួលបន្ទាប់ពីមានផ្លូវជាតិលេខ៥៥ តាមផ្លូវចង្កេះភ្នំក្ងិចក្ងក់ អមដោយទេសភាពព្រៃភ្នំគួរឱ្យទាក់ចិត្ត។ ទេសចរតែងតែមិនភ្លេចផ្ដិតរូបភាពស្រស់បំព្រងនៃទស្សនីយភាពធម្មជាតិនេះ អមដោយសំឡេងទឹកធ្លាក់រណ្ដំឮឈូឆរឥតឈប់។ ទឹកធ្ល...
ហាងចម្លាក់ថ្មកែវ
ថ្មកែវជាថ្មកម្រ ហើយត្រូវបានគេនិយមយកមកឆ្លាក់ជាចម្លាក់ផ្សេងៗដូចជាព្រះបដិមា ទេព និងសត្វផ្សេងទៀតទៅតាមពណ៌របស់ថ្ម។ ដោយសារតែចម្លាក់ថ្មកែវមានលក្ខណៈរលោង និងរំលេចនូវក្បាច់យ៉ាងរលូន និងផូរផង់មានមនុស្សជាច្រើនយល់ថា ចម្លាក់ថ្មកែវរបស់ខ្មែរត្រូវបានឆ្លាក់ដោយម៉ាស៊ីនកែច្នៃថ្ម។ តាមការពិតចម្លាក់ថ្មកែវ ពោធិ៍សាត់មិនមែនឆ្លា...
ទឹកជ្រោះឆាយប្រុយ
រមណីយដ្ឋាន «ទឹកធ្លាក់ឆាយប្រុយ» ដែលមានទឹកធ្លាក់កម្ពស់រហូតដល់ ៦០ម៉ែត្រ ជាតំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិ ត្រូវបានគេចាត់ទុកជាកំណប់ពិសេស ដែលភ្ញៀវអាចលេងកម្សាន្តសប្បាយ និងមានខ្យល់អាកាសល្អ អមដោយព្រៃឈើជាច្រើនផងដែរតាមដងស្ទឹងឫស្សីជ្រុំ។ ទីនេះគឺជាសម្បត្តិធម្មជាតិមួយរបស់សហគមន៍អូរសោម ព្រោះទឹកធ្លាក់នេះនៅមានសម្រស់ធម្មជាតិច្រ...
ប្រាសាទវត្តព្រះធាតុ
នៅលើទីតាំងនេះ ពីបុរាណមានប្រាសាទមួយសង់ពីឥដ្ឋមានស៊ុមទ្វារធ្វើពីថ្មភក់ និងអាចមានសំណង់ព្រះវិហារឈើដែលសព្វថ្ងៃនេះនៅសល់តែ សសរស្តម្ភពីរបញ្ឈរមុខព្រះវិហារថ្មី។ សំណល់បាក់បែកនៃផ្ដែរ និងវត្ថុបុរាណមួយចំនួនទៀត នៅគរទុកផ្នែកអគ្នេយ៍នៃព្រះវិហារថ្មី។ ប្រាសាទបុរាណចាស់បានបាត់រូបរាងទៅហើយ តែនេះក៏ជាភស្តុតាងនៃប្រាសាទដែលមានក្...
វត្តស្បូវរីក
វត្តនេះត្រូវបានកសាងក្នុងសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយមហើយក៏បានជួសជុលឡើងវិញ។ អារាមវត្តស្បូវរីក ជាអតីតមន្ទីរពេទ្យប្រចាំសហករណ៍លាជ ក្នុងសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យដែលជាវត្តដ៏ចំណាស់ ដែលស្ថិតជិតទីប្រជុំជនស្រុកភ្នំក្រវាញតែម្ដង។ ព្រះវិហារវត្តស្បូវរីក សង់ឡើងពីសសរឈើ ដែលគិតមកដល់ពេលនេះ មានអាយុកាលយូរឆ្នាំជាងគេនៅក្នុងខេត្ត។ អ...
ប្រាសាទដូនអន
ពីសម័យបុរាណប្រាសាទនេះនៅមានទ្រង់ទ្រាយ ល្អមានទំហំស្មើនឹងព្រះវិហារសព្វថ្ងៃ ដែលកសាងត្រួតពីលើទីតាំងចាស់។ ក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម ប្រាសាទដូនអន ត្រូវបានបំផ្លាញទាំងស្រុង ដើម្បីយកថ្មប្រាសាទទៅកសាងស្ពានឬ ទំនប់ទឹកដែលពិតជាគួរឱ្យស្តាយណាស់។ លុះក្រោយមក ពេលប្រទេសមានសន្តិភាពវិញទីតាំងប្រាសាទនេះត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋរៀបចំធ្វើ...
វត្តមណីរតនារាម
ព្រះបទុមចេតិយនៅវត្តមណីរតនារាម អមជុំវិញដោយព្រះបដិមាអសីតិមហាសាវ័ក ៨០ អង្គ យ៉ាងស្រស់ស្អាត នៅវត្តមណីរតនាតរាម ត្រូវបានកសាងយ៉ាងស្អាត និង ទាក់ទាញ នៅក្នុងបរិវេណវត្តមណីរតនារាម ដែលបានដឹងថាជាទីអារាម ដែលភិក្ខុវជិរប្បញ្ញោ សាន សុជា គង់នៅ។ ទីអារាមនេះ ក៏ជា «មណ្ឌលសិក្សាព្រះពុទ្ធសាសនាមណីរត្ន» ផងដែរ។
ទឹកជ្រោះច្រកល្អៀង, ទឹកជ្រោះយ៉ោក
នៅទីនេះមានទេសភាពបែបធម្មជាតិ ដែលមានទឹកជ្រោះ និងព្រៃឈើ។ ភ្ញៀវទេសចរអាចហែលទឹកលេង ឬចុះលេងក្នុងស្ទឹង ឬសម្រាកនៅក្នុងភាពស្ងៀមស្ងាត់ដែលមានទឹកធ្លាក់៨ជាន់ ចម្ងាយប្រមាណ២គីឡូម៉ែត្រ។ ខ្សែទឹកជ្រោះហូរចេញពីកំពូលភ្នំឱរ៉ាល់ខួបប្រាំងវស្សាកាត់ផ្ទាំងថ្មរាប់រយម៉ែត្រត្រជាក់ដូចទឹកអម្រឹត។ គេច្រើនប្រៀបប្រដូចទឹកជ្រោះធម្មជាតិមួ...