គ្រឹះប្រាសាទវត្តបាកាន, ព្រះខ័ន
ដានប្រវត្តិសាស្ត្រនៃឈ្មោះខេត្ត តាមពាក្យបរម្បរាពីព្រេងនាយតំណាលថា មានដើមពោធិ៍តូចមួយ រសាត់ច្រាសទឹកតាមដងស្ទឹងពោធិ៍សាត់ចាស់មកជាអស្ចារ្យប្លែក។ អាចារ្យជាច្រើននាក់បានសាកល្បងទាក់ដើមពោធិ៍នោះ តែពុំបានសម្រេច។ ចុងក្រោយគឺនៅទីតាំងព្រះខ័ន ដែលក្រោយមកសង់ជាវត្តវត្តបាកាននេះ ទើបគេអាចទាក់យកបានដោយប្រើតែខ្សែអំបោះឆៅ៧សរសៃ ហើ...
វត្តពិភិទ្ធារាម
វត្តពិភិទ្ធារាមគឺជាវត្តដ៏ចំណាស់មួយក្នុងចំណោមវត្តនានាក្នុងខេត្តបាត់ដំបង។ វត្តពិភិទ្ធារាមនេះ បានកសាងឡើងក្នុងឆ្នាំ១៨៧៣ លើទឹកដីរបស់ តារស់ ដែលគាត់បានប្រគេនដល់សង្ឃ។ ពាក្យថា ពិភិទ្ធ គឺជាងារបស់តារស់ជាម្ចាស់ដីនាសម័យនោះ ដូច្នេះអ្នកភូមិក៏ហៅវត្តពិភិទ្ធារាមតាមងារបស់គាត់រៀងមក។ នៅចំកណ្ដាលមាន ព្រះវិហារឈើមួយដ៏ធំស្កឹ...
ប៉មបារាំងទន្លេបិទ
ពលរដ្ឋអ្នកខេត្តកំពង់ចាមនាត្រើយខាងលិចទន្លេមេគង្គ និងពលរដ្ឋអ្នកខេត្តត្បូងឃ្មុំនាត្រើយខាងកើតទន្លេមេគង្គ ហៅប៉មចំណាស់នេះថា ប៉មបារាំង។ មិនមានអ្នកណាដឹងច្រើន អំពីប្រវត្តិរបស់ប៉មនេះឡើយ ប៉ុន្តែប៉មនៅតែជាអគារដ៏គួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ ដោយសារតែភាពអាថ៌កំបាំងរបស់វា។ តួប៉មនេះ គឺជាទីតាំងឆ្មាំទន្លេដែលបានសាងសង់ឡើងនៅសម័យអាណា...
ព្រះវិហារវត្តកៀនឃ្លាំង, ព្រះវិហារវត្តសិរីសាគរ
ទីវត្តដ៍ចំណាស់មួយនេះ មាននៅសល់សំណង់បុរាណគឺព្រះវិហារដ៏ស្រស់ស្អាតប្រកបដោយក្បាច់រចនាវិចិត្រ ហើយរក្សាទុករូបរាងដដែល។
សារមន្ទីរខេត្តពោធិ៍សាត់
សារមន្ទីរខេត្តពោធិ៍សាត់ ត្រូវបានសាងសង់ឡើង ដើម្បីរក្សានិងរៀបចំទុកដាក់តាំងនូវវត្ថុបុរាណនានា ដែលប្រមូលបានពីក្នុងខេត្តនិងតំបន់ផ្សេងៗ យកមករក្សាទុកនៅទីនេះ ដើម្បីការថែរក្សាទុកផង និងរៀបចំដាក់តាំងបម្រើភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិចូលទស្សនា ដែលនឹងបើកបម្រើពីឆ្នាំ២០២២តទៅ។ ទីតាំងនេះជាអតីតសាលារចនាខេត្ត ដែលផ្ដួចផ្ដើ...
ព្រះវិហារវត្តកំពង់ព្រះ
ក្រៅពីប្រាសាទដ៏ល្បាញល្បី នៅវត្តនេះក៏មានព្រះវិហារបុរាណ ដែលអ្នកស្រុករមែងមកធ្វើបុណ្យ។ ព្រះវិហារដ៏ចំណាស់មួយនេះ មានសសរអាយុកាលជាង ១០០ឆ្នាំ មានហោជាងធ្វើពីឈើប្រកបដោយក្បាច់ចម្លាក់វិចិត្របិទកញ្ចក់ ហើយបានរួចរស់ពីការបំផ្លិចបំផ្លាញក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម ដោយគេយកទីនេះធ្វើជាឃ្លាំងស្រូវ។ នៅឆ្នាំ២០១៩ ព្រះវិហារត្រូវបានជួ...
ភ្នំបាធាយ
កំពូលភ្នំបាធាយមានកម្ពស់ជាង១០០ម. ប៉ុន្តែដោយសា្ថនភាពជម្រាលនែភ្នំ គេអាចឡើងដោយយានយន្តបាន។ នៅទីតាំងនោះមានសាលាសំណាក់មួយ អាស្រម និងតូបអ្នកតាពីរ។ ក្នុងសាលាសំណាក់ មានចម្លាក់បដិមាព្រះពុទ្ធរូបចូលនិព្វានលើជញ្ជាំងថ្ម ទីនេះធ្លាប់រកឃើញបដិមាព្រះនាងទុគ៌ាសាងអំពីសម្រឹត។
សារមន្ទីរព្រះស្រីឦសានវរ្ម័ន
សារមន្ទីរព្រះស្រីឦសានវរ្ម័នឬសារមន្ទីរសេដ្ឋកិច្ចនិងរូបិយវត្ថុនៃកម្ពុជា ជាសារមន្ទីរដ៏ទំនើបមួយដែលបានបើកដំណើរការឆ្នាំ ២០១៩។ សារមន្ទីរបង្ហាញអំពីសាវតាសេដ្ឋកិច្ច និងរូបិយវត្ថុរបស់ខ្មែរតាំងពីសម័យកាលហ្វូណន រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន ដែលកូនខ្មែរគ្រប់រូបគួរតែទៅទស្សនា យ៉ាងហោចណាស់បានរំលឹកឡើងវិញនូវអ្វីដែលយើងធ្លាប់ដឹង ន...
វត្តស្បូវរីក
វត្តនេះត្រូវបានកសាងក្នុងសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយមហើយក៏បានជួសជុលឡើងវិញ។ អារាមវត្តស្បូវរីក ជាអតីតមន្ទីរពេទ្យប្រចាំសហករណ៍លាជ ក្នុងសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យដែលជាវត្តដ៏ចំណាស់ ដែលស្ថិតជិតទីប្រជុំជនស្រុកភ្នំក្រវាញតែម្ដង។ ព្រះវិហារវត្តស្បូវរីក សង់ឡើងពីសសរឈើ ដែលគិតមកដល់ពេលនេះ មានអាយុកាលយូរឆ្នាំជាងគេនៅក្នុងខេត្ត។ អ...
វត្តលើ, វត្តជោតញ្ញាណ
វត្តលើដែលស្ថិតនៅលើភ្នំមួយនៃ ខេត្តព្រះសីហនុមានកម្ពស់១៣២ម៉ែត្រ ត្រូវបានកសាងឡើង១៩៦៤។ វត្តនេះមានរូបគំនូរដែលព័ណ៌នាអំពីពុទ្ធប្រវត្តិ និងជាវត្តដ៏ចំណាស់មួយ។ អារាមមួយនេះជាទីសក្ការៈរបស់ពុទ្ធសាសនិក ជារមណីយដ្ឋានដែលមានខ្យល់អាកាសបរិសុទ្ធ និងអាចមើលឃើញ «ទិដ្ឋភាពក្រុង» គឺទេសភាពនៃទីក្រុងព្រះសីហនុនេះផងដែរ។ ទីនេះជាសម្ប...
ល្អាងភ្នំគំនូរបុរាណ
តាមការបញ្ជាក់របស់លោក លឹម វណ្ណច័ន្ទ ប្រធានការិយាល័យ នៃនាយកដ្ឋានតំបន់បេតិកភណ្ឌ និងជាអ្នកជំនាញបុរាណវិទ្យា បានឲ្យដឹងថា គំនូរក្នុងល្អាងនេះ ជាគំនូរដែលមានវ័យចំណាស់ ប៉ុន្តែយើងក៏មិនហ៊ានសន្និដ្ឋានថា អាយុកាលប៉ុន្មាននោះទេ ពីព្រោះការឲ្យអាយុទៅលើស្នាដៃសិល្បៈមួយ យើងត្រូវតែមានការសិក្សា ដែលមានការចូលរួមពីអ្នកបច្ចេកទេស...
ភ្នំជីតាពេជ្រ
ភ្នំឬវត្តជីតាពេជ្រជារមណីយដ្ឋាន ទេសចរណ៍ធម្មជាតិដែលមានភ្នំមួយដែលសំបូរទៅដោយម្លប់ ព្រៃឈើដ៏ត្រជាក់ ហើយនៅលើកំពូលភ្នំមានរូបសំណាកព្រះពុទ្ធរូបដ៏ធំ កម្ពស់១៣.៥០ម៉ែត្រ ធ្វើអំពីថ្មភក់មួយឈរ បែរមុខទៅទិសខាងកើត។ ដើម្បីឡើងទៅកាន់ទីនោះ ភ្ញៀវត្រូវឆ្លងកាត់កាំ ជណ្ដើរប្រមាណជាង ២០០ កាំ ដើម្បីទៅទស្សនាសោភ័ណភាពស្រស់បំព្រង លើកំ...
សារមន្ទីរកុលាលភាជន៍តានី
តាំងពីយូរណាស់មកហើយ ការស្រាវជ្រាវស្តីពីអរិយធម៌អង្គរ ច្រើនផ្តោតតែទៅលើការសិក្សាពីសិលាចារឹក និងជាពិសេសទៅលើប្រាង្គប្រាសាទនិងសិល្បៈតែប៉ុណ្ណោះ។ ឯការសិក្សាស្រាវជ្រាវស្តីពីកុលាលភាជន៍ ទើបចាប់ផ្ដើមនៅទសវត្សឆ្នាំ១៩៦០ ដោយលោក ប៊ែរណា ហ្វីលីប គ្រោស្លីយេ(Bernard-Philippe Groslier) ហើយបានត្រូវផ្អាកដោយសង្គ្រាមស៊ីវិល។ ប...
វត្តមរតកតេជោបុរីស្វរៈ
វត្តនេះត្រូវបានកសាងនៅលើទីទួលមួយជាប់ធារទឹកនៃទំនប់ទឹកអូរស្វាយ។ អ្នកទេសចរអាចធ្វើដំណើរទៅទស្សនាប្រាសាទព្រះវិហារបន្ទាប់មកក៏អាចមកទស្សនានៅទីអារាមមួយនេះផងដែរ។ វត្តត្រូវបានជ្រើសជាវត្តទេសចរណ៍គំរូប្រចាំខេត្ត។
វត្តកណ្ដាល, វត្តវិបុលត្ថារាម
វត្តវិបុលត្ថារាម ហៅវត្តកណ្ដាល ត្រូវបានកសាងឡើងប្រហែលជាក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្មាំ១៨០០ ដែលកាលគេបានកាប់ឆ្ការព្រៃសាងសង់ជាសាលាបុណ្យមួយខ្នងធ្វើអំពីឈើប្រក់ស្លឹកនិងកុដិតូចៗមួយចំនួន។ ហេតុដែលនាំឱ្យហៅថា វត្តកណ្ដាល ដោយសារវត្តស្ថិតនៅចំកណ្ដាលនៃវត្តពីរគឺ វត្តពោធិ៍ក្នុង និងវត្តសង្កែឬហៅម៉្យាងទៀតថាវត្តថ្មី។ លុះក្រោយមក ព្រះសង្...
ល្អាងភ្នំចាស់
ភ្នំចាស់ជារមណីយដ្ឋានបុរាណវិទ្យា មានប្រវត្តិដិតដាមរឿងរ៉ាវអបិយជំនឿជាច្រើន។ ប្រជាពលរដ្ឋមានជំនឿលើបារមីភ្នំ និងតែងតែរៀបចំពិធីឡើងភ្នំជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅពេលចូលឆ្នាំខ្មែរ។ រមណីយដ្ឋានបុរាណវិទ្យាភ្នំចាស់មានរឿងពាក់ព័ន្ធយ៉ាងច្រើនទៅនឹងប្រវត្តិសាស្ត្រ ហើយក៏ជាទីដែលប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងតំបន់មានជំនឿទៅលើបារមីភ្នំផងដែរ។ ជា...
សារមន្ទីរនរៈបុរី
ភូមិគ្រឹះមួយ ដ៏ធំនៅក្បែរដងផ្លូវជាតិលេខ៤ មានខ្លោងទ្វារចូលដោយមានសរសេរពាក្យថា “សារមន្ទីរនរៈបូរី”។ សារមន្ទីរនេះត្រូវបានសាងសង់ឡើងជាលក្ខណៈគ្រួសារមួយ ក្នុងបំណងទុកជា សម្បត្តិផ្ទាល់ខ្លួនរបស់គេផង ហើយនឹងជាការចូលរួមចំណែករក្សាទុកនូវបេតិកភ័ណ្ឌសម្បត្តិ វប្បធម៌ជាតិឱ្យគង់វង្សផងដែរ។ សារមន្ទីរនរៈបូរីមានវត្ថុ បុរាណតាំង...
ល្អាងភ្នំទាក់ទ្រាំង, ល្អាងស្ពាន
ល្អាងស្ពានជាឈ្មោះដែលអ្នកស្រាវជ្រាវផ្ដល់ឱ្យ ដោយហៅតាមរូបរាងថ្មដែលមានសណ្ឋានដូចជាស្ពាននៅក្នុងល្អាង។ ភ្នំទាក់ទ្រាំងមានល្អាង ដែលកកើតឡើងនៅចុងស័កទី១ សម័យពែមីញៀង ដែលមានអាយុកាលប្រហែល៣០០លានឆ្នាំមុនគ្រឹស្តសករាជ។ នៅទសវត្សទី៦០ (ឆ្នាំ១៩៦៤) លោករ៉ូឡង់-ម៉ូរ៉េ (Roland Mourer) និងប្រពន្ធរបស់គាត់អ្នកស្រីសេស៊ីល (Cécile)...
វត្តសូរិយា
វត្តសូរិយាជាវត្តប្រកបដោយវ័យចំណាស់ ដែលមានភស្តុតាងគឺរូបគំនូរបុរាណក្នុងព្រះវិហារ។ ថ្វីត្បិតតែគំនូរនេះ រងការបំផ្លាញក្នុងសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យក្ដី ក៏ភាគច្រើនយើងអាចនៅមើលឃើញសភាពដើម។ គួរកត់សម្គាល់ថា នៅសម័យប៉ុលពត ព្រះវិហារវត្តនេះបានក្លាយទៅជាឃ្លាំងដាក់អំបិលធ្វើឱ្យខូចខាតរូបគំនូរ រួមផ្សំជាមួយសភាពចាស់ទ្រុឌទ្រ...
សួនរុក្ខជាតិអង្គរ
សួនរុក្ខជាតិអង្គរជាសួនមានដាំរុក្ខជាតិរាប់ម៉ឺនដើម និងផ្កាចម្រុះជាង៥០០ប្រភេទ។ ការបង្កើតឲ្យមានសួនរុក្ខជាតិនេះឡើងគឺក្នុងគោលបំណង ដើមី្បធ្វើការផ្សព្វផ្សាយដល់ទេសចរដែលចូលមកទស្សនា ស្វែងយល់អំពីអំបូររុក្ខជាតិគ្រប់ប្រភេទដែលត្រូវបានអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាធ្វើការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិនៅកម្ពុជា។ សួនរុក្ខជាតិអង្គរបែងចែកជា...
វត្តព្រៃឆ្លាក់
វត្តមានប្រវត្តិតាំងពីយូរលង់ ដោយមានសល់ព្រះវិហារកសាងក្នុងសម័យទសវត្សឆ្នាំ១៩៦០ ហើយមានព្រៃព្រឹក្សាតូចធំនិងសំណង់ថ្មីជាច្រើន។ វត្តត្រូវបានស្នើជាវត្តទេសចរណ៍សម្រាប់ខេត្ត។