ដីច្រោះរលុះធំ
បណ្ដុំថ្មនិងដីច្រោះច្រូងច្រាងពណ៌មាស ដែលហ៊ុមព័ទ្ធដោយព្រៃរបោះតូចធំ និងស្មៅកម្រម្យ៉ាងដុះនៅជាប់ផ្ទាំងថ្មនោះគឺជាតំបន់រមណីយដ្ឋានទេសចរណ៍សហគមន៍រលុះធំ។ រមណីយដ្ឋាននេះមានទំហំដីទទឹងប្រហែលជា ៨ គីឡូម៉ែត្រ និងបណ្ដោយប្រហែល ១០ គីឡូម៉ែត្រនៅជាប់ព្រំប្រទល់ប្រទេសថៃខណ្ឌដោយជួរភ្នំដងរ៉ែក។ ផ្ទាំងដីដែលមានផ្នែកខាងលើជាដីឥដ្ឋទឹ...
ពយតារួន
ពយតារួន ឬ ពើយតារួន តាមសំនៀងរដឺនម្ចាស់ស្រុក ជារមណីយដ្ឋានមួយដែលមានថ្មលយលើជ្រលងជម្រៅរាប់រយម៉ែត្រនៃជួរភ្នំដងរ៉ែកនិងជាកន្លែងសម្រាប់ទស្សនាព្រៃព្រឹក្សា វាលស្រែដ៏ស្រស់ស្អាតទាក់ភ្នែក។ ទេសភាពពីលើភ្នំដងរ៉ែកនេះមានសម្រស់ស្រស់ស្អាតខ្លាំង ទាក់ទាញទេសចរជាតិនិងអន្តរជាតិទៅកម្សាន្តជាហូរហែរ។ គេអាចទស្សនាព្រៃព្រឹក្សាប្រទេ...
វត្តសំរោងរាជា, វត្តប្រាសាទរាជា
វត្តប្រាសាទរាជាសំរោងជាវត្តទេសចរណ៍ប្រចាំខេត្ត។ នៅទីតាំងនេះមានប្រាសាទបុរាណបែកបាក់ មានសំណល់ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាគូទឹកជុំវិញ ថ្វីត្បិតតែគេបានលុបផ្នែកខ្លះទៅហើយ។ ហេតុដូច្នេះហើយ បានជាមានពាក្យថា «ប្រាសាទ» ជាប់ក្នុងឈ្មោះវត្តនេះ។ វត្តត្រូវបានរៀបចំយ៉ាងល្អ និងមានវិហារដ៏ធំមួយដែលមានគំនូរស្រស់ស្អាតទាក់ទងជាមួយពុទ្ធ...
ប្រាសាទក្រហម (ប្រឡាយ)
ប្រាសាទក្រហមមានប្រាង្គទោលសង់ពីឥដ្ឋលាយជាមួយថ្មបាយក្រៀមនិងគ្រឿងលម្អធ្វើពីថ្មភក់ ដែលជាសំណល់ សសរពេជ្រ និងបំណែកថ្មភក់។ ប្រាសាទមានគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញ ហើយប្រាសាទមានលក្ខណៈពិសេសមួយគឺ ប្រាង្គរៀបដោយឥដ្ឋ ប៉ុន្តែមានយ៉សង់ពីថ្មបាយក្រៀម។ លក្ខណៈបែបនេះនិងសសរពេជ្ររាង៦ជ្រុង អាចឱ្យសន្និដ្ឋានបានថា ប្រាសាទក្រហមសង់ក្នុងសម័យអង...
ប្រាសាទល្បើក (សំរោង), ប្រាសាទល្បើកស្មោច
ប្រាសាទល្បើក នេះតាមឯកសាររបស់សាលាបារាំងចុងបូព៌ាហៅថា ប្រាសាទល្បើកស្មោច។ ប្រាសាទនេះសាងឡើងពីថ្មភក់និងថ្មបាយក្រៀម ហើយផ្នែកខ្លះមានប្រើប្រាស់ឥដ្ឋគួបផ្សំផងដែរ។ ប្រាសាទដែលសាងឡើងនៅលើដីរាបស្មើមាន មានប្រាង្គបីសំខាន់បែរមុខទៅទិសខាងកើត និងបណ្ណាល័យមួយបែរមុខទៅទិសខាងលិច ហើយនៅខាងមុខប្រាសាទនេះចម្ងាយប្រមាណ ១៥០ ម៉ែត្រ មា...
ប្រាសាទទួលទ្រាស
ប្រាសាទសង់ពីឥដ្ឋនិងថ្មបាយក្រៀមមានគ្រឿងលំអជាថ្មភក់ជាប្រាសាទតែមួយគត់ក្នុងស្រុកអន្លង់វែង។ ប្រាសាទមានប្រាង្គមួយរាងបួនជ្រុងស្មើទំហំ ៤x៤ ម៉ែត្រ បែរមុខទៅខាងកើតមានទ្វារបញ្ឆោតរៀបដោយឥដ្ឋ។ ប្រាង្គនេះនៅសល់តែជញ្ជាំងកប់ក្នុងដីប្រមាណជា១ម៉ែត្រ។ ប្រាសាទមានស៊ុមទ្វារធ្វើពីថ្មភក់ និង សសរស្តម្ភរាងប្រាំបីជ្រុង។ កំពូលប្រា...
ព្រៃសហគមន៍សង្ឃរុក្ខវ័ន្ត
តំបន់អភិរក្សព្រៃសហគមន៍សង្ឃរុក្ខវ័ន្តគឺជាព្រៃចុងក្រោយនៅក្នុងខេត្តឧត្តរមានជ័យដែលមានផ្ទៃដីជាង៣ម៉ឺនហិកតា។ នៅឆ្នាំ២០១៨ តំបន់នេះបានក្លាយជាតំបន់ការពារដែនជម្រកសត្វព្រៃក្រោយមានការតស៊ូការពារតាំងពីឆ្នាំ២០០១ពីសំណាក់អតីតព្រះចៅអធិការវត្តប្រាសាទរាជាសំរោងដែលស្រឡាញ់ធម្មជាតិនិងជាអតីតមេគណខេត្ត។ ព្រៃសហគមន៍សង្ឃរុក្ខវ័ន្...
ប្រាសាទត្រពាំងប្រាសាទខាងជើង
ប្រាសាទត្រពាំងប្រាសាទខាងជើង និងប្រាសាទត្រពាំងប្រាសាទខាងត្បូង ថ្វីត្បិតតែស្ថិតនៅជិតគ្នា តែតាមរយៈសម្ភារៈសំណង់ គេអាចដឹងថាប្រាសាទត្រពាំងប្រាសាទខាងជើង សង់ក្រោយប្រាសាទខាងត្បូង។ ប្រាសាទនេះអ្នកស្រុកហៅថា ប្រាសាទធំ។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គទោល ព័ទ្ធជុំវិញដោយកំពែងថ្មបាយក្រៀម និងមានហោត្រៃនៅទិសឦសាន។ ក្លោងទ្វារមានតែម...
ប្រាសាទទំនប់ដាច់
ប្រាសាទស្ថាបនាពីឥដ្ឋ មានស៊ុមទ្វារធ្វើពីថ្មភក់ ជាប្រាង្គទោលទំហំ ៤x៤ម៉ែត្រ។ តាមរយៈរចនាបថនៃប្រាសាទ គេអាចសន្និដ្ឋានថា ប្រាសាទសង់នៅចុងសតវត្សន៍ទី១០ ដើមទី១១។ តួប្រាសាទត្រូវគេលប់ដីកប់ ធ្វើឲ្យប្រាសាទ មានកម្ពស់ទាប។ ការលើកដីលប់បែបនេះ ប្រហែលធ្វើនៅសម័យក្រោយ ដើម្បីលើកទីធ្លាឲ្យខ្ពស់និងធំទូលាយ ក្នុងគោលបំណងប្រើប្រាស...
ប្រាសាទត្រពាំងអំពិល (ក្រសាំង)
ប្រភេទសាលាសំណាក់មួយក្នុងចំណោមសាលាសំណាក់ជាច្រើនដែលស្ថិតនៅតាមបណ្ដាយយផ្លូវបុរាណ អង្គរធំទៅភិម័យ។ ជាប្រាសាទថ្មបាយក្រៀមនិងមានថ្មភក់ជាលំអតាមទ្វារ ដែលសង់ក្នុងសម័យអង្គរសតវត្សរ៍ ទី១២ដើមទី១៣។ ប្រាសាទមានសភាពជារោងវែងដែលបានបាក់រលំដំបូលខាងកើតអស់ទៅហើយ នៅសល់កំពូលផ្កាឈូកខ្លះ ហើយមានទំហំប្រមាណជា ៦x១២ ម៉ែត្រ។ ប្រាសាទមាន...
ប្រាសាទតាតុញ
ប្រាសាទបុរាណមួយក្នុងព្រៃ ដែលមានព្រៃវល្លិ៍ដុះព័ទ្ធជុំជិតនិងដុំឥដ្ឋធ្លាក់រប៉ាត់រប៉ាយ។ ការិយាល័យបេតិកភណ្ឌ និងសារមន្ទីរខេត្តព្រះវិហារបានរុករកឃើញប្រាសាទតាតុញ ដែលស្ថិតនៅក្នុងព្រៃក្នុងភូមិទំនប់ខ្នុរ ឃុំត្រពាំងប្រាសាទ។ ប្រាសាទនេះបានសង់ពីឥដ្ឋលាយជាមួយថ្មបាយក្រៀមនិងថ្មភក់។ សរសរពេជ្រលំអធ្វើពីថ្មភក់ដោយក្បាច់ផ្កា...
ប្រាសាទព្រៃនគរ
ប្រាសាទដែលមានតួនាទីជាមន្ទីរពេទ្យឬអរោគ្យសាលាមួយនេះ មានទ្រង់ទ្រាយជាប្រាង្គមួយរាងបួនជ្រុងស្មើធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមបែរមុខទៅខាងកើតមានយ៉ធ្វើពីថ្មបាយក្រៀម និង ទ្វារបីផ្សេងទៀតជាទ្វារបញ្ឆោត។ ប្រាសាទនេះមានហោត្រៃមួយធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមនៅជ្រុងអាគ្នេយ៍ និងមានកំពែងមួយរាងចតុកោណកែងធ្វើពីថ្មបាយក្រៀម ប្រវែងពីកើតទៅលិច៣២ម៉ែត្...
ស្ពានទ័ព, ស្ពានទិព្វ
ស្ពានទ័ព គឺជាស្ពានបុរាណខ្មែរដែលតាមការបញ្ជាក់ពីអ្នកស្រាវជ្រាវ ស្ពាននេះមានប្រវែងវែងជាងគេដែលសង់នៅសម័យនោះ។ ទោះជាមានអាយុរាប់រយឆ្នាំទៅហើយក្ដី ប៉ុន្តែស្ពាននេះនៅមានភាពរឹងមាំនៅឡើយ ពិសេសជើងក្រោម ដោយមិនគិតពីបង្កាន់ដៃដែលរងការបំផ្លាញដោយធម្មជាតិនិងមនុស្សឡើយ។ ស្ពានទ័ពស្ថិតនៅតាមបណ្ដាយផ្លូវបុរាណអង្គរធំទៅភិម័យ។ ក្នុង...
ប្រាសាទត្រពាំងប្រាសាទខាងត្បូង, ប្រាសាទខ្នារចារ
ប្រាសាទត្រពាំងប្រាសាទខាងត្បូងឬប្រាសាទខ្នារចារ ត្រូវបានអ្នកស្រុកហៅថា ប្រាសាទតូច។ ប្រាសាទមានបារាយណ៍ឬតដាកនៅចំពីមុខនាទិសខាងកើត ដែលមានទំហំធំជាងតដាកនៅខាងកើតប្រាសាទធំឬប្រាសាទត្រពាំងប្រាសាទខាងជើង។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គបីរាងបួនជ្រុងស្មើធ្វើពីឥដ្ឋរត់ជួរជើង-ត្បូងបែរមុខទៅខាងកើត ដោយមានស៊ុមទ្វារពីថ្មភក់ ទ្វារបីផ្ស...
ប្រាសាទតាមាន់ធំ
ឈ្មោះសព្វថ្ងៃដែលគេប្រើប្រាស់ គឺប្រាសាទតាមាន់ ប៉ុន្តែក៏មានមតិខ្លះថាឈ្មោះត្រឹមត្រូវគឺ ប្រាសាទតាមន្ត ដែរ។ សំណង់ស្ថាបត្យកម្មនេះ ស្ថិតនៅលើចង្កេះភ្នំដងរ៉ែក ដែលសាងសង់ឡើងក្នុងសតវត្សរ៍ទី១១ ពីថ្មបាយក្រៀមលាយថ្មភក់ដោយព្រះបាទសុរិយវរ្ម័នទី១។ ប្រាសាទបែរមុខទៅទិសខាងត្បូងតម្រូវទៅតាមភូមិសាស្ត្រប្រកបដោយក្បូរក្បាច់រចនាដ...
ប្រាសាទចាន់
ប្រាសាទស្ថាបនាឡើងនាសតវត្សទី១១ នៃគ.ស ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសូរ្យវរម្ម័នទី១ ឧទ្ទិសថ្វាយសាសនាហិណ្ឌូស្ថិតក្នុងរចនាបទឃ្លាំង។ ប្រាសាទសង់ឡើងពីថ្មភក់មានលក្ខណៈប្រាសាទជារោងទងវែងៗចំនួនពីរ ស្របគ្នាពីលិចទៅកើត ប្រវែងប្រមាណ ២០ម៉ែត្រ។ រោងទងខាងជើង ត្រូវទ្រុឌទ្រោមអស់ ចំណែករោងខាងត្បូងមានចម្លាក់ដ៏ប្រណិតៗជាច្រើន ហើយមានមតិខ...
ប្រាសាទត្រពាំងគុក (គោកមន)
ប្រាសាទដែលនៅគង់វង្សរូបរាងមួយនេះសង់នៅលើតំបន់ទីប្រជុំជនចាស់ តាំងពីបុរាណមុនពេលគេកសាងប្រាសាទទៅទៀត។ ទីទួលប្រាសាទនោះជាទីកប់សពពីសម័យបុរាណ ដែលសបញ្ជាក់ពីភាពចំណាស់នៃទីប្រជុំជនបុរាណមួយនេះ។ ប្រាសាទមានប្រាង្គមួយរាងបួនជ្រុងស្មើធ្វើពីឥដ្ឋរត់ជួរជើង-ត្បូង បែរមុខទៅខាងកើតមិនមានទ្វារបញ្ឆោតទេ។ ប្រាង្គនេះមានជ្រុងប្រវែងប្...
មន្ទីរវប្បធម៌ខេត្តឧត្តរមានជ័យ
ថ្វីបើទីនេះមិនទាន់បានបើកដំណើរការទទួលភ្ញៀវជាសារមន្ទីរអចិន្ត្រៃយ៍ក្ដី ប៉ុន្តែសមុច្ច័យនេះមានវត្ថុបុរាណជាច្រើនយ៉ាងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ដូចជា រូបចម្លាក់ ផ្ដែរ បល្ល័ង្ក បំណែកសសរពេជ្រជាដើម។ ជាពិសេសនៅទីនេះ មានការប្រមូលផ្ដុំសិលាចារឹកជាច្រើនផ្ទាំង។ វត្ថុសិល្បៈទាំងនេះទទួលបានមកពីការគាស់កកាយឃើញរបស់អ្នកស្រុក ទីប្រាសា...
គ្រឹះប្រាសាទកប់គង
ទួលមានប្រាសាទមានខឿនមួយសង់ពីថ្មបាយក្រៀមនិងបំណែកបល្ល័ង្ក។ សំណង់នេះអាចជាសាលាសំណាក់ឬក៏រោងបុណ្យមួយ ធ្វើពីឈើនៅខាងលើមិនមានប្រាង្គនោះទេ។
ផ្ទះតាម៉ុក (អន្លង់វែង)
ស្លាកស្នាមចុងក្រោយបំផុតនៃរបបខ្មែរក្រហម ដែលប្រយុទ្ធតតាំងនៅភាគខាងជើងនៃប្រទេស។ នៅទីនេះមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមបានភៀសខ្លួនមកបោះទីតាំង ដែលមានតាម៉ុកជាមេបញ្ជាការ ហើយបានរៀបចំជាផ្ទះមួយមានកន្លែងប្រជុំ លេណដ្ឋាន ប៉ុស្តិវិទ្យុផ្សព្វផ្សាយ ព្រមទាំងទ្រុងសម្រាប់ដាក់អ្នកទោសផងដែរ។ តំបន់នេះត្រូវបានរៀបចំនិងគ្រប់គ្រងដោយខ្មែរក្...
ប្រាសាទអូរស្វាយ
ប្រាសាទអូរស្វាយជាប្រាសាទធំមួយ មានប្រាង្គជាថ្មបាយក្រៀម និងមានកំពែងថ្មបាយក្រៀមព័ទ្ធជុំវិញ ដែលកំពែងនោះមានលំអដោយសន្លឹករកា (ថ្មភក់រាងមូលបន្តុបពីលើ)ទៀតផង។ ប្រាសាទអូរស្វាយមានបន្សល់ផ្ដែរពីរដែលអាចសិក្សាពីអាយុកាលនៃប្រាសាទបាន។ នៅខាងកើតប្រាសាទមានតដាកធំមួយ។