ប្រាសាទសួព្រ័តខាងជើង, ប្រាសាទនាង១២
ប្រាសាទសូរព្រ័ត្រ មានតួប្រាង្គចំនួន១២ធ្វើអំពីឥដ្ឋ គឺ៦ម្ខាងនៃផ្លូវទៅទ្វារជ័យ។ ក្នុងចំណោមប្រាសាទទាំងនេះ មានពីរបែរមុនទល់ផ្លូវទៅទ្វារជ័យ។ រចនាបថ ស្ថាបត្យកម្ម និងវិចិត្រសិល្បៈនៃប្រាង្គទាំងនេះ មានលក្ខណៈខុសពីគេស្រឡះ ធ្វើឱ្យមានការលំបាកក្នុងការចាត់ថ្នាក់ និងកំណត់កាលបរិច្ឆេទ។ ការសាងសង់ប្រហែលជាត្រូវបានធ្វើឡើងក...
ប្រាសាទជប់ជ្រៃ
ប្រាសាទកសាងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យរវ្ម័នទី២ ឧទ្ទិសដល់ព្រហ្មញ្ញសាសនា នាសតវត្សរ៍ទី៩ រចនាបថគូលែន។ ប្រាសាទមានប្រាង្គទោល សង់លើខឿនខ្ពស់មួយ បែរមុខទៅលិចមានទ្វារបញ្ឆោតនៅជ្រងបីផ្សេងទៀត ធ្វើពីឥដ្ឋ។ ប្រាសាទនេះមានសសរពេជ្ររាងមូលនិងផ្តែរមួយ។
ប្រាសាទក្រវិល, ប្រាសាទនាងមាស
ប្រាសាទប្រហែលជាកសាងក្នុងសតវត្សរ៍ទី១០ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសុរ្យវរ្ម័នទី១។ ប្រាសាទនេះនៅសល់ប្រាង្គតែមួយធ្វើពីឥដ្ឋបែរមុខទៅកើតមានទ្វារបញ្ឆោតនៅជ្រុងបីផ្សេងទៀត។ ពីមុនអាចមានប្រាង្គពីរនៅអមខាងជើងនិងខាងត្បូង ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នបានបាក់រលំអស់ទៅហើយ។ ស្រះធំមួយប្រវែង១០០x១០០ម៉ែត្រ ស្ថិតនៅចម្ងាយ៥០ម៉ែត្រ ខាងកើតប្រាសាទ។
ប្រាសាទព្រះគោ (រលួស)
ប្រាសាទព្រះគោកសាងឡើងដោយព្រះបាទឥន្ទ្រវរ្ម័នទី១ មានរចនាបថព្រះគោ ឧទ្ទិសដល់ព្រះឥសូរក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនានិងដល់វិញ្ញាណក្ខន្ធព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ជាបុព្វបុរស។ ប្រាសាទព្រះគោមានតួប្រាង្គ៦ រៀបចំជា២ជួរ សង់លើខឿនមួយមានកំពែង៣ជាន់ មានទ្វារចូលពីខាងកើតនិងខាងលិចក្នុងកំពែងមួយដែលរាង៤ជ្រុងស្មើ(កំពែងទី២) ហ៊ុមព័ទ្ធដោយគូទឹក។...
ប្រាសាទទ
ប្រាសាទនេះមានសិលាចារឹកលេខ K.៦៩២ ហើយសង់នៅចុងសតវត្សរ៍ទី១២ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧។ ប្រាសាទនេះមានតួប្រាង្គបីសង់អំពីឥដ្ឋបែរមុខទៅទិសខាងកើត មានសិលាចារឹកមួយនិយាយអំពីប្រព័ន្ធទឹកធម្មជាតិជាភាសាសំស្ក្រឹត។ អ្នកស្រុកហៅប្រាសាទនេះថា ប្រាសាទទដោយគិតថាការហៅនេះ គឺសំដៅទៅលើទំនប់ទ ដែលមានន័យថាទបង្ហូរទឹក ធ្នារទឹកភ្...
គ្រឹះប្រាសាទស្រងែ
ប្រាសាទស្រងែសង់នៅចុងសតវត្សរ៍ទី៩ ឧទ្ទិសថ្វាយដល់ព្រហ្មញ្ញសាសនា បានបាក់រលំអស់ភាគច្រើន។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គបីធ្វើពីឥដ្ឋលំអដោយថ្មភក់ មានគ្រឹះរួម រត់ជូរជើងត្បូងបែរមុខទៅកើត។ ប្រាសាទស្ថិតក្នុងរចនាបថព្រះគោ។ នៅក្នុងប្រាសាទនេះមានសិលាចារឹកជាច្រើន។
ទឹកជ្រោះភ្នំគូលែន
ភ្នំគូលែន ឬ ព្រះមហិន្ទ្រាបវ៌ត ឬ ភ្នំជាទីសក្ការៈ មានកម្ពស់ជិត ៥០០ម៉ែត្រ គឺជាភ្នំមួយដ៏ធំល្មមប្រកបដោយ សិលាលាយឡំនឹង ព្រៃស៊ុបទ្រុប។ ភ្លៀងដែលធ្លាក់នៅទីនោះបានផុសចេញជាប្រភពទឹកហូរធ្លាក់ចុះមកបំពេញស្ទឹងសៀមរាប បង្កើតបានជាទឹកជ្រោះដ៏ស្រស់ស្អាត។ តាំងពីបុរាណមកគេមានជំនឿថា ទឹកជ្រោះភ្នំគូលែននេះជាទឹកបង្កើតលោក ហើយបានក្ល...
ពើងដំបងក្រញូង, ពើងមេណយ
ពើងមានចម្លាក់រូបមួយចំនួនដូចជា ព្រះព្រហ្មជាមួយគ្រុឌ, ព្រះឥសូរឈរមានដៃច្រើន, បដិមាឈរភេទប្រុសដៃ៨, ភគនេសដៃ៨ជាមួយមនុស្សពីរនាក់ និងចម្លាក់មនុស្សបន្តគ្នា ដែលជាចម្លាក់ជាប់ជញ្ជាំងតាំងពីសម័យកាលដែលទីនេះធ្លាប់ជាអតីតរាជធានីសម័យបុរាណ។
ប្រាសាទព្រះធាតុខ្វាវ
ប្រាសាទព្រះធាតុខ្វាវកសាងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសុរ្យវរ្ម័នទី២ និងព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ យោងតាមចម្លាក់មានរចនាបថពីរផ្សេងគ្នា គឺនៅដើមសតវត្សរ៍ទី១២និងចុងទី១២។ ប្រាសាទបូជាដល់សាសនាហិណ្ឌូនិងព្រះពុទ្ធសាសនាមហាយាន មានរចនាបថអង្គរវត្តនិងបាយ័ន។ ប្រាសាទនៅថែរក្សារាងបានល្អ ធ្វើពីថ្មបាយក្រៀម មានទ្វារពិតពីខាងកើត នឹងទ្វារបញ្ឆ...
ប្រាសាទលលៃ
ប្រាសាទលលៃកសាងឡើងនៅចុងសតវត្សរ៍ទី៩ ដោយព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី១ ឧទ្ទិសដល់ព្រះឥសូរនិងបិតាព្រះអង្គ។ ព្រះបិតារបស់ព្រះអង្គត្រូវបានគោរពជាសិវលិង្គមួយឈ្មោះថា ឥន្ទ្រវរមេស្វរៈនៅក្នុងប្រាសាទនេះ។ ប្រាសាទនេះស្ថិតនៅចំកណ្ដាលនៃបារាយណ៍ឥន្ទ្រតាដាក ដែលមានទឹកសម្រាប់ប្រើប្រាស់នៅទីក្រុងហរិហរល័យ និង សម្រាប់ធ្វើស្រែចំការនៅតំបន់ន...
គ្រឹះប្រាសាទវត្តប្រាសាទ, អារក្សថាឡូ
ទីនេះជាគ្រឹះប្រាសាទចាស់ដែលរលំបាក់បែក ហើយត្រូវបានកសាងព្រះវិហារពីលើ។ នៅក្នុងទីវត្តមានសំណល់ចាស់នៃប្រាសាទបុរាណនេះជាច្រើន ដូចជាផ្ដែរ បល្ល័ង្ក ចម្លាក់ធ្វើពីថ្មភក់ពណ៌ផ្កាឈូក។
គ្រឹះប្រាសាទចារ
ប្រាសាទចារសង់នៅសតវត្សរ៍ទី១០ រជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៥។ តួប្រាសាទមានប្រាង្គទោលនេះបានដួលរលំដោយកត្តាធម្មជាតិនិងមនុស្ស ហើយសព្វថ្ងៃ នៅសល់តែស៊ុំទ្វារដែលមានសិលាចារឹកពីរផ្ទាំង។ ប្រាសាទសង់ពីឥដ្ឋលំអដោយថ្មភក់ នេះមានប្រាង្គមួយរាងបួនជ្រុងស្មើ ធ្វើពីថ្មភក់ក្រហម បែរមុខទៅកើតមានយ៉តូចមួយអមដោយបង្អួច។ មុខបីផ្សេងទៀតលម្...
ប្រាសាទរោងដំរី, ប្រាសាទក្ដីតាគម
ប្រាសាទកសាងឡើងនៅដើមសតវត្សរ៍ទី១១ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៥ ក្នុងរចនាបថឃ្លាំង។ ប្រាសាទមានប្រាង្គមួយរាងកាកបាទធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមបែរមុខទៅកើត មានយ៉ដែលចោះប្រហោងជាបង្អួច។ ប្រាង្កនេះមានទ្វារបញ្ឆោតនៅមុខបីផ្សេងទៀត។ ហោត្រៃមួយធ្វើពីថ្មបាយក្រៀម បែរមុខទៅលិច ប៉ុន្តែត្រូវបាក់បែកអស់ សល់តែកំពែងនិងខ្លោងទ្វារ ដែលមា...
ប្រាសាទឈូកព្រះធាតុ
ប្រាសាទមានរចនាបថគូលែន សង់ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គបីរត់ជួរជើងត្បូង បែរមុខទៅកើត មានទ្វារបញ្ឆោត នៅជ្រុងបីផ្សេងទៀត។ ប្រាង្គកណ្ដាលធ្វើពីថ្មភក់មានយ៉មួយ ចំណែកប្រាង្គពីរអមសងខាងធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមបាក់បែករលំអស់។ ប្រាង្គទាំងនេះមានស៊ុមទ្វារធ្វើពីថ្មភក់តែមិនមានផ្ដែរទេ។ ប្រាង្គទីបួនអាចជ...
ប្រាសាទក្រោលគោ (អង្គរធំ)
ប្រាសាទក្រោលគោកសាងឡើងតាមរចនាបថបាយ័នដោយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ នៅចុងសតវត្សរ៍ទី១២ ឧទ្ទិសដល់ព្រះពុទ្ធសាសនា។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គតែមួយស្ថិតនៅលើលានរាងកាកបាទ មានហោត្រៃមួយធ្វើអំពីថ្មបាយក្រៀមនិងថ្មភក់ ហើយបែរមុខទៅទិសខាងត្បូង។ កំពែងប្រាសាទធ្វើអំពីថ្មបាយក្រៀមដែលមានគោបុរៈនៅទិសខាងកើតនិងមានគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញ។ ក្បាច់ចម្...
ប្រាសាទតុបលិច (អង្គរធំ)
ប្រាសាទតុបខាងលិចកាលដើមឡើយមានតួប្រាង្គទោលតែឯងសង់នៅលើខឿនខ្ពស់ប៉ុណ្ណោះ នាសតវត្សរ៍ទី១០ ប៉ុន្តែមានការកែបន្ថែមបន្ថយដែលធ្វើឡើងចាប់ពីសតវត្សរ៍ទី១៣ដល់ សតវត្សរ៍ទី១៧ ដូចជាតួប្រាង្គពីរទៀតឱ្យរត់ជួរជាមួយតួប្រាង្គទោល(ឥឡូវក្លាយជាតួប្រាង្គកណ្ដាល)។ ប្រាសាទនេះ ធ្វើអំពីថ្មភក់បែរមុខទៅខាងកើតលម្ ដោយសសរពេជ្រនិងផ្ដែទ្វារខាងត...
ប្រាសាទទ្វារស្មូនឆ្នាំង
ទ្វារមួយក្នុងចំណោមទ្វារទាំងប្រាំនៃបន្ទាយអង្គរធំចេញទៅទិសខាងជើង។ សេចក្ដីលម្អិតសូមអានក្នុងទ្វារជ័យ។
គ្រឹះប្រាសាទសុរិយារោងគោ, គ្រឹះប្រាសាទក្រោលគោ (សូទ្រនិគម)
យោងលើចម្លាក់ប្រាសាទប្រហែលជាសង់នៅសតវត្សរ៍ទី១០ ស្ថិតក្នុងរចនាបថបន្ទាយស្រី។ ប្រាសាទនេះមានកំពែងថ្មបាយក្រៀមព័ទ្ធជុំវិញប្រហែល ៣៥x២៥ ម៉ែត្រ បែរមុខទៅរកទិសខាងកើត។ តួប្រាសាទបានបាក់រលំអស់បន្សល់តែឥដ្ឋនិងចម្លាក់ថ្មភក់មួយចំនួន។ មេទ្វារខាងមុខនិងកំពែងក៏បានស្ថិតនៅក្នុងទ្រង់ទ្រាយដើមដែរ។ នៅខាងមុខប្រាសាទប្រហែល ១០០ម៉ែត្...
ប្រាសាទព្រះវិហារប្រំាពីរល្វែង
ប្រាសាទសង់ក្នុងរាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ នៅសតវត្សរ៍ទី១២។ ធាតុសំខាន់បំផុតនៃវត្តព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែងនេះ គឺពុទ្ធបដិមា មួយអង្គ មានឈ្មោះថា «ជ័យពុទ្ធមហានាថ» ដែលដើមឡើយត្រូវបានគេតម្កល់នៅក្នុងប្រាង្គកណ្ដាលនៃប្រាសាទបាយ័ន ប៉ុន្តែត្រូវបានគេវាយកម្ទេចនិងកប់ចោលក្នុងអណ្ដូងមួយក្រោមប្រាសាទ នៅអំឡុងពេលមានការផ្លាស់ប្ដូ...
ប្រាសាទទ្វារជ័យ
បន្ទាយអង្គរធំត្រូវបានកសាងឡើងព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ នៅសតវត្សរ៍ទី១២។ អង្គរធំគឺជាទីក្រុងចុងក្រោយបង្អស់នៃសម័យអង្គររហូតដល់សតវត្សរ៍ទី១៥ ដែលជាទីក្រុងដ៏អស្ចារ្យមួយ និង ជាកន្លែងសាសនា និង រដ្ឋបាលនៃចក្រភពខ្មែរ។ កំពែងព័ទ្ធជុំវិញ អង្គរធំ គឺតំណាងឱ្យជញ្ជាំងថ្មជុំវិញផែនដី និង ជាជួរភ្នំព័ទ្ធជុំវិញភ្នំព្រះសុមេរុ រីឯគូទឹ...
ប្រាសាទលាក់នាង (វង់ធំ), ប្រាសាទហេមគិរី
ប្រាសាទនេះ កសាងពីឥដ្ឋបែរទៅទិសខាងកើត នៅពាក់កណ្ដាលសតវត្សរ៍ទី១០ ដោយព្រះបាទរាជេន្រ្ទវរ្ម័ន។ ទាក់ទងនឹងឈ្មោះប្រាសាទលាក់នាងនេះមិនមានប្រភពច្បាស់លាស់នោះទេ តែបើតាមរឿងនិទានថាគេសាងសង់ប្រាសាទបុរាណនេះឡើងសម្រាប់លាក់នាងស្តន់ដែលមានផ្ទៃពោះជាមួយស្តេចមួយអង្គ ក្រោយមកនាងសម្រាលបាន កូនម្នាក់ដាក់ឈ្មោះថាព្រហ្ម ហើយយកទៅប្រគល់ឱ...