ស្តូបវត្តស្គន់, ស្តូបវត្តសុគន្ធារាម
ចេតីយដ៏ថ្មីសន្លាងមួយនៅក្នុងវត្តសុគន្ធារាមហៅវត្តស្គន់ ដែលសាងសង់ឡើងដោយក្រុមសាច់ញាតិរបស់សាកសព គឺដើម្បីធ្វើជាវិមានរំឭកវិញ្ញាណក្ខន្ធចំពោះជនរងគ្រោះដែលត្រូវបានសម្លាប់នៅទីតាំងសម្លាប់មនុស្សនៅក្បែរនោះ។ មានតែឆ្អឹងភ្លៅប៉ុណ្ណោះ ដែលត្រូវបានរៀបដាក់ជាជុង ជាធ្នឹម មានបែបបទជាបួនជ្រុង ទំហំ២ម៉ែត្រក្រឡា ដែលអាចបញ្ជាក់បានថ...
ស្តូបវត្តអូរត្រកួន, ស្តូបវត្តមុនីសាលវ័ន
វិមានរំឭកវិញ្ញាណក្ខន្ធថ្មីមួយ ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅក្នុងបរិវេណវត្តមុនីសាលវ័ន អូរត្រកួនកាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៩២ ដើម្បីដាក់តម្កល់អដ្ឋិធាតុដែលគាស់ចេញពីរណ្ដៅមួយចំនួនក្នុងចំណោមរណ្ដៅទាំង៤៦៧។ យោងតាមឯកសារដែលទទួលបានពីសាលាស្រុកកងមាសបានឱ្យដឹងថា ចំនួនសាកសពដែលត្រូវខ្មែរក្រហមសម្លាប់គឺមានរហូតដល់ទៅ៣២,៦៩០នាក់ឯណោះ។ ក្នុងចំន...
វត្តជើងព្រៃ, វត្តគិរីមុនីសារាវ័ន
វត្តគិរីមុនីសារាវ័នហៅវត្តជើងព្រៃ មានរក្សាទុកសំណល់វត្ថុបុរាណជាច្រើន ជាពិសេសគឺផ្សារភ្ជាប់នឹងសាវតាព្រះបាទរាមាជើងព្រៃ ដែលគេជឿថាតំបន់នេះជាតំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រក្នុងសម័យអន្តរកាលនៃសង្គ្រាមស៊ីវិល និងជាទីតាំងមជ្ឈមណ្ឌលរបស់ព្រះអង្គ។ យើងសង្កេតឃើញវត្តមានសន្លឹកសីមា ព្រះពុទ្ធបដិមាប្រក់នាគ បំណែកនានា និងមានសិលាចារឹកម...
ប្រាសាទគុក (បាធាយ)
ប្រាសាទដែលស្ថិតនៅលើកូនភ្នំគុកកម្ពស់ប្រហែលជា ២០ម. ប៉ុន្តែស្ថិតក្នុងបរិវេណបន្ទាយកងយោធា។ ប្រាសាទឥដ្ឋរាង៤ជ្រុង សង់បែរមុខទៅខាងកើត ស៊ុំទ្វារ និងផ្តែរធ្វើពីថ្មភក់។ បំណែកផ្តែរដែលធ្លាក់បាក់ជាពីរកំណាត់ មានចម្លាក់រូបព្រះឥន្ទ្រគង់លើដំរីឰរាវ័ណសឲ្យឃើញថាប្រាសាទនេះត្រូវបានសាងសង់នៅស.វទី១០-១១ នៃគ.ស ហើយមានស្ថិតក្នុងរច...
មន្ទីរវប្បធម៌ខេត្តកំពង់ចាម
សព្វថ្ងៃជាឃ្លាំងរក្សានូវវត្ថុសីល្បៈ ដែលប្រមូលបានពីទីបុរាណនានា វត្ថុសិល្បៈទាំងនោះមានសម័យកាលខុសៗគ្នាមានសម័យមុនអង្គរ និងអង្គរ មានទាំងព្រះពុទ្ធសាសនា និងព្រហ្មញ្ញសាសនា ដូចជាផ្តែរ សសរពេជ្រ ថ្មគោល ទេវរូបប្រុស ទេវរូបស្រី ព្រះពុទ្ធបដិមា តោ និងបំណែកគ្រឿងលំអស្ថាបត្យកម្មផ្សេងៗ។ នៅទីនេះកំពុងរៀបចំជាសារមន្ទីរខេត្ត...
ប្រាសាទភ្នំត្រប់
ប្រាសាទភ្នំត្រប់ សង់ឡើងរវាងសតវត្សទី១០ លើកំពូលភ្នំកម្ពស់ ២៥ម៉ែត្រ។ គឺជាក្រុមប្រាសាទដែលមានតួប្រាង្គបី ធ្វើអំពីឥដ្ឋតម្រៀបគ្នាជាជួរនៅលើខឿនថ្មបាយក្រៀមមួយដ៏រឹងមាំ។ រីឯផ្តែរ សសរពេជ្រ ប្រអប់ឬ ស៊ុមទ្វារ នៃតួប្រាង្គទាំងនោះលំអដោយក្បាច់ក្បូរគួរឲ្យគយគន់។ នៅផ្នែកខាងត្បូងបំផុត គេឃើញមានសំណល់គ្រឹះប្រាសាទមួយទៀត ដែលរល...
គ្រឹះប្រាសាទភ្នំត្រប់
នៅចម្ងាយប្រមាណ១០០ ម. ពីក្រុមប្រាសាទភ្នំត្រប់ ដើរកាត់តាមព្រៃគុម្ពោតទៅកាន់ទួលមួយនៅជិតនោះ គេសង្កេតឃើញគ្រឹះប្រាសាទមួយទៀត ដែលសង់ពីឥដ្ឋ។ តាមទំហំនៃគ្រឹះនេះ ប្រាសាទមានទំហំប្រហាក់ប្រហែលគ្នានឹងក្រុមប្រាសាទស្រះត្រប់ដែរ។
ប្រាសាទភ្នំជើងព្រៃ
ភ្នំជើងព្រៃ ដែលមានប្រវត្តិតាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយនោះ ឥឡួវនេះបានក្លាយទៅជារមណីយដ្ឋានមួយ ដែលមានភ្ញៀវចុះឡើងមិនដាច់។ លើភ្នំកម្ពស់៤០ម. នេះមានប្រាសាទមួយដែលសង់បែរទៅកើត ដែលជាប្រាសាទដើមសាងសង់នៅសតវត្សទី៧ ប៉ុន្តែមានការជួសជុលជាច្រើនលើក ពិសេសនៅសម័យអង្គរ។ ប្រាសាទមានកំពែងពីរជាន់ ដែលជាសំណង់បន្ថែម មានតួប្រាសាទធំរាង ការ...
ភ្នំបាធាយ
កំពូលភ្នំបាធាយមានកម្ពស់ជាង១០០ម. ប៉ុន្តែដោយសា្ថនភាពជម្រាលនែភ្នំ គេអាចឡើងដោយយានយន្តបាន។ នៅទីតាំងនោះមានសាលាសំណាក់មួយ អាស្រម និងតូបអ្នកតាពីរ។ ក្នុងសាលាសំណាក់ មានចម្លាក់បដិមាព្រះពុទ្ធរូបចូលនិព្វានលើជញ្ជាំងថ្ម ទីនេះធ្លាប់រកឃើញបដិមាព្រះនាងទុគ៌ាសាងអំពីសម្រឹត។
វត្តស្ពឺ, វត្តពោធិវនារាម
វត្តនេះជាទីតាំងប្រាសាទចាស់សម័យមុនអង្គរដែលត្រូវបានសង់សំណង់ថ្មីពីខាងលើ។ យោងតាមរបាយការណ៍ចាស់ថា ប្រាសាទនេះសាងអំពីឥដ្ឋមានប្រាង្គ២បែរមុខទៅខាងកើត សាងនៅលើខឿនតែមួយ ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃគ្មាននៅសេសសល់ជារូបរាងនោះទេ ប៉ុន្តែមានបន្សល់នូវភស្តុតាង ដូចជាគ្រឿងបង្គំសំណង់មួយចំនួនដូចជាផ្តែររចនាបទព្រៃក្មេងនិងមេទ្វារ ដែលសព្វថ្ងៃ...
ប្រាសាទព្រះធាតុតូច (ទឹកឆា)
ប្រាសាទធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមសង់ឡើងក្នុងកំឡុងស.វ.ទី១១ នៅលើខឿនថ្មបាយក្រៀម មានរាងជាអក្សរ U ថែវរាងទ្រវែង ច្រកចូលខាងកើត។ ថែវទី២ រាងជាចតុកោណ ផ្នែកខាងលិចនិងខាងកើត មានច្រកតូចចំនួន២ កំពែងសង់ពីថ្មបាយក្រៀម ច្រកចូលពីខាងកើតតែបាក់បែក។ លក្ខណៈចម្លែកនៃប្រាសាទនេះគឺតួប្រាសាទសង់អែបនឹងកំពែងខាងជើង ហើយមិនមានសំណល់ដំបូលទេ ដែលអា...
ក្រុងកំពង់ចាម
ជាខេត្តស្ថិតនៅវាលទំនាបកណ្ដាលនៃទន្លេមេគង្គ ដែលបង្កើតជាព្រំដែនខាងកើតនៃខេត្ត រួមបញ្ចូលនឹងស្រុកស្រីសន្ធរព្រមទាំងកោះសុទិន បង្កើតជាខេត្តមានស្រុក៩ រួមមានស្រុកកងមាស, កោះសូទិន, កំពង់សៀម, ចំការលើ, ជើងព្រៃ, បាធាយ, ព្រៃឈរ, ស្ទឹងត្រង់, ស្រីសន្ធរ និងក្រុង១ គឺក្រុងកំពង់ចាម។ ឈ្មោះនេះមិនមានពាក់ព័ន្ធនឹងជនជាតិខ្មែរអ៊ី...
វត្តព្រះគុហ៍, វត្តគុហាគង្គា
ទីវត្តមួយស្ថិតនៅជាប់ដងទន្លេមេគង្គដែលមានល្បាក់ថ្មជាប់មាត់ទន្លេមេគង្គលើ។ នៅក្នុងល្បាក់ថ្មនោះគេបានកសាងព្រះពុទ្ធរូបជាច្រើនអង្គ រៀបចំជាទីសក្ការៈ។ វត្តមានស្ថានភាពជាដីចំណោតភ្នំដែលប្រកបដោយទេសភាពស្រស់ស្អាតនៃមាត់ទន្លេគួរជាតិចាប់អារម្មណ៍នៃអ្នកទេសចរណ៍ ដែលអាចទៅសម្រាកលេងស្រូបខ្យល់អាកាសទន្លេបរិសុទ្ធ។ តាមការនិយាយដំ...
បឹងធំ
រមណីយដ្ឋានបឹងធំជាជង្រុកមច្ឆជាតិដ៏ធំ ដែលមានប្រជានេសាទជាច្រើនអាស្រ័យផល។ អាជ្ញាធរខេត្ត បានខិតខំបង្កើតរមណីដ្ឋាននេះទៅជារមណីដ្ឋានធម្មជាតិ ហើយបើកឱ្យចូលទៅកម្សាន្តរមណីយដ្ឋាន នេះផងដែរ។ ទេសភាពបឹងធំល្វឹងល្វើយ ដែលទេសចរអាចរកទិញត្រី កំពិសធម្មជាតិប្រកបដោយតម្លៃសមរម្យ មានតូបសម្រាប់អង្គុយលេងកម្សាន្ត ដើម្បីស្រូបយកខ្យល់...
ក្បាលហុងទឹកឆា
តំបន់ទឹកឆានេះមានខាងជើងគឺជាខ្ពង់រាប មានកូនភ្នំមួយចំនួននៅជាប់មាត់ទឹក។ នៅជុំវិញតំបន់នេះ មានព្រែកធំៗ ជាច្រើនហូរចាក់ ដូចជាព្រែកកំពង់សាជាដើម។ ផ្នែកខាងត្បូង គឺជាទំនាបដែលជាជម្រាលពីខ្ពង់រាបផ្នែកខាងជើង ទំនាបនេះគឺជាផ្ទៃបឹងទឹកឆាដែលជាបឹងធម្មជាតិមួយដ៏ធំស្ថិតនៅខាងជើងនៃស្រុកព្រៃឈរ និងជាទីរមណីដ្ឋានដែលជាគួរជាទីពេញចិត...
វត្តសូភាស, វត្តសុភាសរង្សី
វត្តនេះក៏ជាទីដែលមានសំណល់វត្ថុបុរាណនៃប្រាសាទចាស់ ដែលតាមឯកសារមានប្រាង្គបី សង់ពីឥដ្ឋបែរមុខទៅកើតទៅលិចនិងទៅជើង នៅតែសំណល់ផ្ដែរបុរាណសម័យសតវត្សទី៧ រួមនិងសិលាចារឹកមួយផ្ទាំងលេខ K115 ដែលសព្វថ្ងៃនេះត្រូវបានគេយកមកចាក់ភ្ជាប់ទៅនឹងធ្នឹមស៊ីម៉ង់ ដើម្បីតាំងបង្ហាញនិងរក្សាសុវត្ថិភាព។ សិលាចារឹកនេះចារជាភាសាសំស្ក្រឹតតាមបែប...
ប្រាសាទគុកខាងជើង
ប្រាសាទគុកខាងជើងមានស្ថាបត្យកម្មដូចប្រាសាទអាស្រមមហាឥសីនៅសម្បូរព្រៃគុក។ កូនប្រាសាទនេះមានរាងជាបន្ទប់តូចមួយធ្វើអំពីថ្មភក់ សម្រាប់តាបសឥសីសមាធិ។ ប្រាសាទបែរមុខទៅទិសខាងកើតសំដៅទន្លេមេគង្គ មានរាងតូចច្រឡឹងទំហំប្រមាណ ២ ម៉ែត្របួនជ្រុង គួរឱ្យគយគន់មិនឆ្អែតភ្នែកឡើយ។ ខ្លោងទ្វារខាងកើតមានលម្អដោយសសរពេជ្រមួយគូរាងមូល ទ្រ...
ប្រាសាទព្រះធាតុ (បារាយណ៍)
ប្រាសាទស្ថិតនៅលើទីទួលមួយ ដែលជុំវិញជាវាលស្រែ សង់ពីឥដ្ឋដែលមានទ្វារបញ្ឆោតនៅទិសទាំងបី និងទ្វារ ចូលពីខាងកើត។ ផ្ដែរនៅល្អដែលផ្ដែរខាងកើតបង្ហាញរូបមនុស្សរាំ ខាងជើងបង្ហាញការកូរសមុទ្រទឹកដោះ ខាងលិចបង្ហាញពីចម្បាំងរវាងពាលីនិងសុគ្រីព ចំណែកខាងលិចរូបព្រះនារាយណ៍ផ្ទុំលើនាគអនន្ត។ ក្នុងប្រាសាទ ក៏មានតម្កល់រូបអ្នកតាមួយផងដែ...
ប្រាសាទអណ្ដូងប្រេង
នៅជ្រុងខាងកើតឆៀងខាងជើងព្រះវិហារ គេឃើញមានប្រាសាទឥដ្ឋមួយទៀតដែលសព្វថ្ងៃបាក់បែកខ្ទេចខ្ទាំនៅសល់តែគ្រឹះប្រាសាទនិងគ្រឿងបង្គំនានាដូចជា មេទ្វារ បំណែកសសរពេជ្រ ស្នានទ្រោណី។ តាមការពិនិត្យសំណល់ទាំងនេះ ប្រាសាទកសាងឡើងនាសតវត្សទី៧។ នៅត្រង់ផ្នែកកណ្តាលប្រាសាទមានរណ្តៅចំកណ្តាលមានអណ្តូងមួយ ដែលអ្នកស្រុកជឿថាអណ្តូងព្រេង។ គេ...
វត្តអាស្រមប្រាសាទអណ្ដែត
ពីមុនទីនេះមានឈ្មោះត្រឹមជាអាស្រម លុះក្រោយមកបានប្រែក្លាយទៅជាវត្ត។ ទីតាំងវិមានអណ្ដែតនេះ គឺជាសំណង់អាស្រមថ្មីត្រួតលើខឿនប្រាសាទចាស់ ដែលតាមឯកសារមានប្រាង្គមួយបែរមុខទៅទិសខាងកើត សង់លើខឿនថ្មបាយក្រៀមមានកសិន្ធុព័ទ្ធជុំវិញមានច្រកចូលពីខាងកើត និងខាងលិច ដូចដែលយើងបានឃើញសំណង់គូទឹកព័ទ្ធជុំវិញទីនោះ។ ប្រាសាទនេះសង់ក្នុងចន...
វត្តអាស្រមត្រពាំងស្រុក
ទីនេះត្រូវបានគេបង្កើតជាទីអាស្រមព្រះពុទ្ធសាសនាហៅថាអាស្រមត្រពាំងស្រុក និងបានប្រែក្លាយទីនេះទៅជាទីកប់សាកសពដ៏ធំមួយ។ ប្រាសាទចាស់នៅទីនេះជាប្រាសាទសម័យបុរេអង្គរ ប៉ុន្តែមានសម្ភារសំណង់ខ្លះបានសាងឡើងក្នុងសម័យអង្គរដែរ រួមមានផ្តែរបាក់បែកមួយផ្ទាំងស្ថិតក្នុងរចនាបទសំបូរព្រៃគុកនិងសិលាចារឹកមួយបន្ទាត់មិនទាន់ចុះលេខចារដូច...