ស្តូបវត្តក្ដីដូង
ប្រជាជនបានសាងសង់មន្ទីរបូជនីយដ្ឋានមួយនៅវត្តក្ដីដូង ដើម្បីតម្កល់អដ្ឋិធាតុជនរងគ្រោះដែលស្លាប់ជំនាន់ខ្មែរក្រហម។ សាក្សីនិយាយថា អដ្ឋិធាតុដែលដាក់តម្កល់នៅក្នុងបូជនីយដ្ឋាននេះ សុទ្ធតែត្រូវបានគាស់ និងជញ្ជូនយកចេញពីអណ្ដូងទឹកចំនួនបួនកន្លែង ដែលមាននៅក្នុងភូមិក្ដីដូង និងយកមកពីគ្រប់កន្លែងក្នុងក្រុងស្ទឹងសែន។ សាក្សីដែលធ...
ស្ពានព្រះចង្អេរ
ស្ពានសង់ក្នុងរាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ នៅសតវត្សរ៍ទី១២។ ស្ពានបុរាណសង់ពីថ្មបាយក្រៀមតាមបណ្ដោយផ្លូវពីអង្គរធំទៅភិម័យ។ ស្ពានមានទទឹងប្រវែង ៧ម៉ែត្រ និងបណ្ដោយ ៤៧ម៉ែត្រ មានរន្ធត្រដេវចំនួន ៩។
សារមន្ទីរខេត្តព្រៃវែង
ខេត្តព្រៃវៃងមានសារមន្ទីរដែលប្រមូលផ្ដុំទុកដាក់នូវសម្បត្តិវប្បធម៌ដែលមានតម្លៃជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែលយើងអាច ឃើញមានសិលាចារឹកដែលទើបរកឃើញថ្មីៗ សំណល់កុលាលភាជន៍ សំណល់កែវកងបុរាណ ហើយភ្ញៀវទេសចរណ៍អាចឆ្លៀតចូលទស្សនាបានដោយស្រួលព្រោះស្ថិតក្នុងទីរួមខេត្ត។
អ្នកតាចាស់ស្រុក
រោងអ្នកតាក្នុងភូមិមួយស្ថិតនៅជិតខ្លោងទ្វារវត្ត មានតម្កល់ផ្ដែរបុរាណមួយនៅល្អប្រណិត ដែលតាមសំដីអ្នកស្រុកនៅទីនោះ គឺមាននៅទីនេះតាំងពីយូរមកហើយ។ ទីតាំងមានសណ្ឋានជាទីទួលព័ទ្ធជុំវិញដាយកសិន្ធុ ហើយត្រូវលុបបាត់បន្តិចម្ដង ក្លាយជាផ្លូវទឹកអមផ្លូវចូលភូមិទៅវិញ។ ក្រៅពីផ្ដែរនៅមានបំណែកថ្មបុរាណផ្សេងៗនៅទីនោះដែរ។
វត្តដំរីស, វត្តស្វេតឆ័ត្រកុញ្ជរ
វត្តដំរីសឬវត្តស្វេតឆត្រ័កុញ្ជរ គឺជាអារាមមួយដែលមានវ័យចំណាស់ហើយត្រូវបានចាត់ជាវត្តទេសចរណ៍គំរូក្នុងខេត្ត។ តាមឈ្មោះជាភាសាបាលី មានន័យថា ដំរីមានឆ័ត្រស ដែលតាមឯកសាររបស់លោក តូច ឈួង វត្តនេះត្រូវបានកសាងឡើងដោយលោកស្រី អ៊ឹង ដែលជាលោកជំទាវធំទី២របស់លោក កថាថន ឈុំ។ ដោយសារកើតទុក្ខនឹងប្តីមានប្រពន្ធច្រើនលោកស្រីអ៊ឹងមានជំងី...
វត្តព្រះវិហារសួគ៌
វត្តនេះជាទីសក្ការៈបូជានិងជាទីបុរាណដ្ឋានប្រវត្តិសាស្ត្រផងដែរ។ វត្តមានព្រះវិហារពីរនិងចេតិយជាច្រើន ដែលមាននៅសល់វត្ថុបុរាណជាច្រើននៅខាងជើងព្រះវិហារ និងកូនចេតិយមួយធ្វើពីថ្មភក់លាបល័ក្ខ និងទិបមាស។ នៅខាងកើតព្រះវិហារមានត្រពាំងធំមួយដែលមានកូនកោះតូចមួយចំកណ្ដាល។ ផ្តែរបុរាណមួយចំនួនត្រូវបានភ្ជាប់ទៅនឹងបេតុង និងក្នុងខ...
ឆ្នេរខ្សាច់ដីដុះ
ឆ្នេរខ្សាច់ដីដុះជាទីតាំងរមណីយដ្ឋាននាមាត់ទន្លេ ដែលកំពុងពេញនិយមសម្រាប់ងូតទឹកលេងកម្សាន្តរបស់ ប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ដូចជាភ្ញៀវទេសចរជាតិ និង អន្តរជាតិដែលបានទៅដល់ទឹកដីខេត្តព្រៃវែងនេះ ។ ឆ្នេរខ្សាច់ កន្លែងកម្សាន្តដីដុះនេះមាន ដីខ្សាច់ដុះចេញពីក្នុងទន្លេចាប់ពីមាត់ច្រាំងរហូតដល់កណ្ដាលទន្លេ និង លាតសន្ធឹងយ៉ាងល្វឹងល្វើយតាម...
វត្តប្រាសាទ (ជ្រៃឃ្មុំ)
វត្តនេះមានសំណង់វិហារថ្មីលើទួលប្រាសាទចាស់ ដែលអ្នកស្រុកបានប្រមូលយកវត្ថុបុរាណរក្សាទុកក្នុងបន្ទប់មួយដែលមានដូចជា ផ្ដែរ មេទ្វារ ព្រះបដិមារ បំណែកផ្សេងៗនៃសំណង់បុរាណ។
ព្រៃកោងកាងខ្នារពោធិ៍
ទឹកជប់ខ្នារពោធិ៍ ជាឈ្មោះសហគមន៍ព្រៃឈើ មានភាពល្បីល្បាញក្នុងចំណោមភ្ញៀវជាតិនិងឣន្តរជាតិ។ សហគមន៍គ្រប់គ្រងព្រៃកោងកាងទឹកសាបតែមួយគត់ក្នុងខេត្តសៀមរាប ចំនួន៩០ហិកតា។ ទីនេះមានទឹកជប់ហូរខួបប្រាំងខួបវស្សា មានផ្កាព្រៃរីកស្រស់បំព្រង មានចម្ការឫស្សី ដែលរៀបចំយ៉ាងស្រស់ស្អាត រួមជាមួយស្ពានឈើទាបៗសម្រាប់ដើរចូលទស្សនាក្នុងព្រ...
វត្តធម្មយុត្តិ, វត្តកេសរារាម
វត្តធម្មយុត្តិ ត្រូវខ្មែរក្រហមប្រើប្រាស់ជាមន្ទីរឃុំឃាំង ហើយនៅក្រោយឆ្នាំ១៩៧៩ មន្ទីរបូជនីយដ្ឋានមួយត្រូវបាន សាងសង់ឡើង ដើម្បីដាក់តម្កល់ឆ្អឹងសាកសពដែលស្លាប់នៅក្នុងបរិវេណវត្តនេះ។ តាមការស្រាវជ្រាវរបស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា មន្ទីរបូជនីយដ្ឋានមួយនេះត្រូវបានចាត់ទុកជាកន្លែងគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធនិងជាកនែ្លងប្រារឰធ្វើទិ...
ប្រាសាទព្រៃដើមស្រុក
ប្រាសាទមានឈ្មោះផ្សេងទៀតដូចជា ប្រាសាទព្រៃជើងស្រុក, ព្រៃចុងស្រុក, ព្រះធាតុរាជមន្ទីរផងដែរ។ ឈ្មោះទាំងនេះប្រហែលជាល្អៀងដោយការកត់សូររបស់បារាំងរវាងពាក្យ «ជើង» និង «ចុង» តែអ្នកស្រុកនិយមហៅថា ដើមស្រុក គឺមានន័យប្រហែលនឹង ជើងស្រុក គឺព្រៃចាប់ផ្ដើមពីទីនេះទៅ។ ប្រាសាទឥដ្ឋនាសម័យពាក់កណ្តាលសវ.ទី៧ និងទី៨ និងក្រោយមកនាសម័យ...
វត្តព្រះអង្គធំ (ស្ទឹងត្រែង)
វត្តទេសចរណ៍មួយក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង មានឈ្មោះថាវត្តពោធិញាណឬវត្តព្រះងង្គធំ។ ក្នុងទីវត្តមានសំណង់បុរាណតាំងពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយមជាច្រើនផងដែរ។
បឹងត្រាវកុដិ
ត្រាវកុដិ គឺជាឈ្មោះបឹងធម្មជាតិមួយដែលមានផ្ទៃទឹកលាតសន្ធឹងនៅរដូវប្រាំងទំហំប្រហែល ៣០ហិកតា ព្រមទាំងមានព្រៃធម្មជាតិដ៏ស្រស់ត្រកាល។ រមណីយដ្ឋានធម្មជាតិ ដែលមានទឹកងូតលេងកម្សាន្តមួយនេះ គឺជាទីកន្លែងថ្មីដែលរៀបចំដោយសហគមន៍ប្រជាពលរដ្ឋ បន្ថែមពីលើរមណីយដ្ឋានជាច្រើនរបស់ខេត្តសៀមរាប ដែលគេធ្លាប់ស្គាល់យូរមកហើយ។ ក្រៅពីការកម្...
ឆ្នេរខ្សាច់កោះសាំង
កោះសាំងក្នុងខេត្តរតនៈគិរីជាកោះស្ថិតនៅក្នុងទន្លេសេសានចម្ងាយប្រមាណ៥០ម៉ែត្រពីច្រាំងដែលអាចឆ្លងតាមបាវខ្សាច់ដែលគេតម្រៀប ព្រោះទឹកមានជម្រៅរាក់។ នៅលើកោះទេសចរណ៍អាចសម្រាកដោយក្រាលកន្ទេលក្រោម ម្លប់គម្ពោតព្រៃ បង្កើតជាបរិយាកាសចម្លែកមួយ។ ទឹកទន្លេរាក់ៗអាចឱ្យចាស់ក្មេងលេងកម្សាន្តបានដោយងាយ។ ទីនេះប្រមូលផ្ដុំទេសចរណ៍លើសលុ...
ប្រាសាទរោងដំរី, ប្រាសាទក្ដីតាគម
ប្រាសាទកសាងឡើងនៅដើមសតវត្សរ៍ទី១១ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៥ ក្នុងរចនាបថឃ្លាំង។ ប្រាសាទមានប្រាង្គមួយរាងកាកបាទធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមបែរមុខទៅកើត មានយ៉ដែលចោះប្រហោងជាបង្អួច។ ប្រាង្កនេះមានទ្វារបញ្ឆោតនៅមុខបីផ្សេងទៀត។ ហោត្រៃមួយធ្វើពីថ្មបាយក្រៀម បែរមុខទៅលិច ប៉ុន្តែត្រូវបាក់បែកអស់ សល់តែកំពែងនិងខ្លោងទ្វារ ដែលមា...
ក្រុងតាខ្មៅ
កណ្ដាលគឺជាខេត្តមួយក្នុងចំណោមខេត្តដែលស្ដុកស្ដម្ភជាងគេក្នុងប្រទេស។ ខេត្តមានប្រជាជនប្រមាណ ជាង១លាននាក់ និងផ្ទៃដីជិត៣៦៦០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ហើយមានដង់ស៊ីតេប្រជាជនខ្ពស់លំដាប់លេខ២ បន្ទាប់ពីរាជធានីភ្នំពេញ។ ប្រជាជនភាគច្រើនក្នុង ខេត្តប្រកបរបរធ្វើស្រែ និងធ្វើការតាមរោងចក្រនានា។ ក្រៅពីនេះ អ្នករស់នៅតាមដងទន្លេមានរបរធ្...
ប្រាសាទយាយកុំ
ស្ថិតជារណបប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារជ្រុងខាងជើងខាងក្នុង។ សេចក្ដីលំអិតសូមអានក្នុងប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារ។
ព្រះវិហារវត្តគោកខ្សាច់
ព្រះវិហារបុរាណដែលស្ថិតនៅក្នុងវត្តនេះក៏ដូចជាព្រះវិហារនៃវត្តស្វាយមាសដែរ មានរចនាបថចំណាស់ ដោយត្រូវបានជួសជុលនិងលាបលនសាជាថ្មី និងរក្សាទ្រង់ទ្រាយដើមទាំងអស់។
ប្រាសាទបន្ទាយស្ទោង
ឈ្មោះ “បន្ទាយស្ទោង" នេះ អ្នកស្រុកហៅសំដៅលើ ប្រាសាទផង និងសំដៅដល់ឈ្មោះទីតាំងស្ថាននាមជាភូមិនិងឃុំផង។ ប្រាសាទបន្ទាយស្ទោង សាងសង់ឡើងអំពីឥដ្ឋ មានរាងបួនជ្រុងស្មើ មានកំពែងឥដ្ឋព័ទ្ធជុំវិញ ហើយបែរមុខទៅទិសខាងកើត ពោល គឺបែរមុខឆ្ពោះទៅរកស្ទឹងស្ទោងដែលនៅក្បែរប្រាសាទតែម្ដង។ ប្រាសាទនេះ នៅសល់រូបរាងច្រើនគួរសម តែគួរឱ្យសោកស្...
ភូមិចម្លាក់ប្រាក់កំពង់ហ្លួង
ប្រាក់ជារ៉ែធម្មជាតិក្រោមដីដ៏មានតម្លៃមួយប្រភេទ និងអាចយកទៅឆ្នៃជារបស់ប្រើប្រាស់និងវត្ថុលំអផ្សេងៗ ឬជា វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍។ ចម្លាក់ប្រាក់នេះក៏អាចបង្ហាញពីអត្តសញ្ញាណនៃវប្បធម៌ជាតិផងដែរ តាមរយៈក្បាច់ចម្លាក់ខ្មែរ ដែលឆ្លាក់ដោយដៃផ្ទាល់របស់ជាងទង។ ចម្លាក់ប្រាក់ជាប្រភេទកាងារមួយដែលទាមទារ ការយកចិត្តទុកដាក់ និងដាក់អារម្...
រីស៊តសុវណ្ណ
សំណង់អគារជាច្រើនរួមមាន សណ្ឋាគារ ភោជនីយដ្ឋានព្រមទាំងកាស៊ីណូផងនោះស្ថិតនៅរមណីយដ្ឋានទឹកធ្លាក់ព្រះនិមិត្តសម្រាប់បម្រើសេវាទេសចរដែលទៅលេងកម្សាន្ត។ ក្រៅពីទស្សនាទឹកធ្លាក់ហើយនោះ ភ្ញៀវក៏អាចទៅទស្សនាទីតាំងសាងសង់ព្រះពុទ្ធរូបពីសម័យដើមជិត១០០អង្គ ផងដែរ នៅទីវត្តអារាមចិនមួយនៅជិតនេះ។ សេវាកម្មដូចបានរៀបរាប់ខាងលើសម្រាប់បម្...