វត្តប្រាសាទ (ជ្រៃឃ្មុំ)
វត្តនេះមានសំណង់វិហារថ្មីលើទួលប្រាសាទចាស់ ដែលអ្នកស្រុកបានប្រមូលយកវត្ថុបុរាណរក្សាទុកក្នុងបន្ទប់មួយដែលមានដូចជា ផ្ដែរ មេទ្វារ ព្រះបដិមារ បំណែកផ្សេងៗនៃសំណង់បុរាណ។
ប្រាសាទពងទឹក
ប្រាសាទកសាងនៅដើមសតវត្សរ៍ទី១២។ ប្រាសាទមានប្រាង្គបីធ្វើពីថ្មភក់បែរមុខទៅទិសឦសានលំអដោយទ្វារបញ្ឆោតតាមជ្រុងផ្សេងទៀត។ ប្រាង្គទាំងបីនេះសង់លើខឿនថ្មបាយក្រៀមមួយនិងរត់ជួរតាមទិសពាយ័ព្យ-អាគ្នេយ៍។ ស្រះតូចមួយទៀត ស្ថិតនៅជ្រុងឦសាន និងមួយទៀតនៅខាងកើត។ ប្រាសាទនេះមានសសរពេជ្ររាងប្រាំបីជ្រុងនិងផ្ដែរជាច្រើនផ្ទាំង។
ស្តូបវត្តឫស្សីសាញ់
មន្ទីរបូជនីយដ្ឋានមួយក្បែរវត្តឫស្សីសាញ់ មានតម្កល់ឆ្អឹងលលាដ៏ក្បាលប្រហែល១០០០។ អដ្ឋិធាតុទាំងអស់នេះត្រូវបានថែរក្សាការពារយ៉ាងល្អ ទោះជាមន្ទីរបូជនីយដ្ឋានមួយនេះមានសភាពទ្រុឌទ្រោមណាស់ទៅហើយក៏ដោយ។ សាក្សីនិយាយថា មានរណ្ដៅសាកសពចំនួន៣ ដែលត្រូវបានគាស់នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៨២ ហើយ អដ្ឋិធាតុត្រូវបានយកទៅតម្កល់នៅក្នុងមន្ទីរបូជនីយ...
ទឹកធ្លាក់ធ្នស់តាព្រហ្ម
រមណីយដ្ឋានធ្នស់តាព្រហ្ម ឬទឹកហូរប៉ប្រះថ្មធ្នស់តាព្រហ្ម គឺជាតំបន់ធម្មជាតិ ប្រវត្តិសាស្រ្តមួយដ៏យូរយារណាស់មកហើយ ដោយមានសំណល់ទីទួលប្រាសាទបុរាណមួយ ដែលមានទម្រលិង្គនិងយោនី។ បច្ចុប្បន្នទីនោះបានប្រែក្លាយជាអាស្រម តំកល់នូវព្រះពុទ្ធបដិមា។ ទីនេះក៏ជាតំបន់ប្រភពទឹកដ៏សំខាន់បំផុត របស់ស្ទឹងតាំងក្រសាំងឬអាចហៅបានថាជាក្បាលស...
ប្រាសាទខ្នារ
តំបន់ទេសចរណ៍ប្រាសាទបាក់បែកនេះកន្លងមកមិនសូវមានភ្ញៀវមកពីចម្ងាយទៅលេងច្រើនទេ។ ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីមានការអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវឡើង ដោយមានជណ្ដើរធ្វើអំពីឈើជិតចំនួនជាងមួយពាន់ពីររយកាំបត់បែនតាមចន្លោះផ្ទាំងថ្មតូចធំមក ប្រាសាទបុរាណមានវ័យចំណាស់មួយនេះបានក្លាយទៅជាតំបន់ទេសចរថ្មីមួយ។ ពេលបានទៅដល់លើភ្នំអ្នកធ្វើដំណើរអស់កម្លាំងបន្តិ...
ប្រាសាទតាក្របី, ប្រាសាទព្រះដង្វាយ
ប្រាសាទតាក្របីមានផ្លូវចាក់បេតុងឡើង រហូតដល់លើភ្នំក្បែរប្រាសាទតែម្ដង។ តាមផ្លូវចូលទៅកាន់ប្រាសាទតាក្របីគេអាចពិនិត្យដើមឈើក្បែរនោះនឹងបានឃើញស្លាកស្នាមគ្រាប់កាំភ្លើងបាញ់ត្រូវដើមឈើបន្សល់ទុក តាំងពីមានការប៉ះទង្គិចគ្នានាខែមេសា ឆ្នាំ២០១១ មក។ ប្រាសាទតាក្របីព័ទ្ធដោយដើមឈើធំៗដុះជុំជិត លុះត្រាតែចូលទៅកៀករូបរាង ថាជាប្រ...
ស្តូបវត្តស្ងួនពេជ
វត្តស្ងួនពេជ្រ ជាទីតាំងសម្លាប់ និងមន្ទីរសន្ដិសុខរបស់ខ្មែរក្រហម។ នៅក្រោយឆ្នាំ១៩៧៩ ឆ្អឹងលលាដ៏ក្បាល និងឆ្អឹងអវៈយវៈមួយចំនួន ត្រូវបានរើសយកមកដាក់តម្កល់នៅក្នុងមន្ទីរបូជនីយដ្ឋានមួយក្នុងបរិវេណវត្តនេះ។ តាមសម្ដីរបស់ សាក្សី បានឱ្យដឹងថា ឆ្អឹងដែលដាក់ តម្កល់នេះ គឺត្រូវប្រជាជនយកមកពីទីតាំងសម្លាប់ក្បែរៗវត្ត។ តាមរបាយក...
គ្រឹះប្រាសាទដងទង់ (ឆែប)
អំពីប្រវត្តិសាងសង់ប្រាសាទនេះពុំមានឯកសារបញ្ជាក់ឡើយ។ សំណង់ប្រាសាទមានប្រាង្គពីរធ្វើពីឥដ្ឋដែលរលំបាក់បែកសង់ខឿនមួយធ្វើពីថ្មបាយក្រៀម។ កំពែងព័ទ្ធជុំវិញធ្វើពីថ្មបាយក្រៀម មានខ្លោងទ្វារមួយស្ថិតនៅទិសខាងកើតនិងមានស្រះមួយ ស្ថិតនៅទិសឦសាន។
ស្តូបវត្តបឹងរ៉ៃ
រហូតមកដល់ឆ្នាំ១៩៩៥ ចៅអធិការវត្តបឹងរ៉ៃបានប្រើប្រាស់កុដិធំចំនួន២កន្លែងដែលខ្មែរក្រហម ធ្លាប់បានប្រើប្រាស់ធ្វើជាមន្ទីរសន្ដិសុខធំជាងគេប្រចាំស្រុកស្វាយជ្រុំ ធ្វើជាកុដិសម្រាប់ព្រះសង្ឃគង់ដដែល ហើយនៅឆ្នាំ១៩៨២ ឆ្អឹងលលាដ៏ក្បាលសាកសពចំនួន៣៣០ ដែលគាស់ចេញពីរណ្ដៅកប់សាកសពរួមមួយ ចំនួនក្នុងចំណោមរណ្ដៅសាកសពទាំង២៨រណ្ដៅដែលស្...
ប្រាសាទតាវង់
ប្រាសាទកសាងនៅសតវត្សរ៍ទី១១ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទឧទិត្យវរ្ម័ន។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គបីធ្វើពីថ្មភក់ ថ្មបាយក្រៀមនិងឥដ្ឋ បែរមុខទៅកើត។ ហោត្រៃមួយធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមស្ថិតនៅអាគ្នេយ៍ បែរមុខទៅលិច។ ប្រាសាទហ៊ុមព័ទ្ធដោយកំពែងថ្មបាយក្រៀម មានខ្លោងទ្វារនៅខាងកើត។ ប្រាសាទនេះមានគូទឹកនិងស្រះមួយទំហំ ៥០x៥០ម៉ែត្រ ស្ថិតនៅចំងាយ១០០...
ប្រាសាទស្រែលាវ
ប្រភេទសាលាសំណាក់មួយក្នុងចំណោមសាលាសំណាក់ជាច្រើនដែលស្ថិតនៅតាមបណ្ដាយយផ្លូវបុរាណ អង្គរធំទៅភិម័យ។ ប្រាសាទថ្មបាយក្រៀមនិងមានថ្មភក់ជាលំអតាមទ្វារ ដែលសង់ក្នុងសម័យអង្គរសតវត្សរ៍ ទី១២និង១៣។ ប្រាសាទមានសភាពជារោងវែងដែលបានបាក់រលំដំបូលខាងកើតអស់ទៅហើយ នៅសល់កំពូលផ្កាឈូកខ្លះ ហើយមានទំហំប្រមាណជា ៦x១២ ម៉ែត្រ។ ប្រាសាទស្ថិតនៅ...
ប្រាសាទចៅសាយទេវតា
ប្រាសាទនេះត្រូវបានស្ថាបនាឡើងដោយព្រះបាទសុរ្យវរ្ម័នទី២ នៅចុងសតវត្សរ៍ទី១១ និង ដើមសតវត្សរ៍ទី១២ ដើម្បីឧទ្ទិសថ្វាយដល់ព្រហ្មញ្ញសាសនា មានរចនាបថអង្គរវត្ត។ ប្រាសាទចៅសាយទេវតាជាប្រាសាទតូចដែលមានការរចនា និងប្លង់ស្រដៀងគ្នានឹងប្រាសាទធម្មនន្ទដែលមានទីតាំងម្ខាងទៀតនៃផ្លូវ(លើកលែងតែមានគោបុរៈ និងហោត្រៃបន្ថែម)។ ប្រាសាទនេះម...
ដើមពោធិ៍ទុំទាវ
ដើមពោធិ៍ក្នុងប្រវត្តិស្នេហ៍ទុំទាវ បានធ្វើឱ្យមានការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់សាធារណជនទូទៅ។ ទីតាំងនៃដើមពោធិ៍នេះ ស្ថិតក្នុងភូមិជើងខាល ក្រុងសួង ខេត្តត្បូងឃ្មុំសព្វថ្ងៃ ដែលមានទីតាំងរហូតដល់ទៅពីរ គឺ៖ មួយនៅខាងជើងផ្លូវជាតិ កណ្ដាលវាលស្រែក្រោយភូមិ គ្មានផ្លូវ ត្រូវដើរចូលតាមភ្លឺស្រែ។ ទីនោះមានតូបអ្នកតា តាំងរូ...
គ្រឹះប្រាសាទកប់គង
ទួលមានប្រាសាទមានខឿនមួយសង់ពីថ្មបាយក្រៀមនិងបំណែកបល្ល័ង្ក។ សំណង់នេះអាចជាសាលាសំណាក់ឬក៏រោងបុណ្យមួយ ធ្វើពីឈើនៅខាងលើមិនមានប្រាង្គនោះទេ។
ទំនប់កំពីងពួយ
អាងកំពីងពួយជាសំណង់ក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យដោយប្រជាជនជាច្រើនរយពាន់អ្នកត្រូវបានស្លាប់ក្នុងការសាងអាងទឹកនេះ។ អាងកំពីងពួយស្ថិតនៅចន្លោះភ្នំពីរគឺ ភ្នំគល់ និងភ្នំតាង៉ែន ដែលទំនប់អាង មានបណ្ដោយ ៧៥០០x ១៩០០ម៉ែត្រ អាចផ្ទុកទឹកបានចំនួន ១១០លានម៉ែត្រគូប ដែលជាប្រភពទឹកសម្រាប់ស្រោចស្រព តាមសេចក្ដីត្រូវការក្នុងវិស័យកស...
ប្រាសាទជបពល, ប្រាសាទវត្តបារាយណ៍
នាមរបស់ប្រាសាទនេះមានពីរ គឺប្រាសាទជបពល ឬគេច្រើនហៅតាមឈ្មោះវត្តថា ប្រាសាទវត្តបារាយណ៍។ប្រាសាទឥដ្ឋរាង៤ជ្រុងច្រកចូលពីទិសខាងកើត គ្មានទ្វារបញ្ឆោតនោះទេ។ ប្រាសាទស្ថិតនៅខាងលិចព្រះវិហារ ហ៊ុំព័ទ្ធជុំវិញដោយកសិន្ធុមានទំហំ ១៣០ម x ១៥០ម ប្រកបដោយទឹកថ្លាឆ្វេង ដែលអ្នកស្រុកហៅថា ទន្លេអុំ។ ប្រាសាទនេះ មានរាងការ៉េ ជ្រុងនីមួយ...
ក្រុងស្ទឹងត្រែង
ខេត្តស្ទឹងត្រែងនេះមានជនជាតិចម្រុះជាតិសាសន៍រស់នៅ ដូចនៅក្នុងនិមិត្តសញ្ញាខេត្តពីមុនជាកងចក្រមានផ្លែចំនួន១៧ តំណាងជនជាតិដែលរស់នៅទីនេះ ពិសេសគឺជនជាតិឡាវ។ តាមរយៈឈ្មោះ ទីនេះគឺជាស្ទឹងដុះស្មៅត្រែង តែការស្រាវជ្រាវពីប្រវត្តិខេត្តនេះបង្ហាញថា ពីអតីតកាលជាទីតាំងចំណុះឱ្យ នគរសម្ភបុរៈ (ស្រុកសំបូរក្រចេះសព្វថ្ងៃ) រហូតដល់...
ប្រាសាទតាឡី
ប្រាសាទមានរចនាបថអង្គរវត្ត សាងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសុរ្យវរ្ម័នទី២។ ប្រាសាទនេះមានកំពែងពីរជាន់ ហើយធ្លាប់មានការយល់ច្រឡំហៅថា ប្រាសាទវត្តចាន់គិរី ដោយស្មានថាជាប្រាសាទរកឃើញថ្មី។ លក្ខណៈសំខាន់ៗនៃប្រាសាទរួមមាន៖ ប្រាង្គមួយមានរាងបួនជ្រុងស្មើធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមបែរមុខទៅកើត មានយ៉ធ្វើពីឥដ្ឋអមដោយបង្អូចពីរធ្វើពីថ្មបាយក្រៀ...
ទឹកជ្រោះចំបក់
ទឹកធ្លាក់ចំបក់ជារមណីយដ្ឋានទេសចរណ៍ធម្មជាតិ។ ដំណើរទៅកាន់ទីនោះអ្នកទេសចរអាចចូលរថយន្តដល់វត្តចំបក់ រួចបន្តដំណើរតាមរទេះគោ៣គម. ទើបដល់ទីនោះ ដែលជាសេវារបស់សហគមន៍ទេសចរមូលដ្ឋាន។ អ្នកទេសចរទាំងអស់អាចគយគន់ទេសភាពក្នុងពេល ធ្វើដំណើរបណ្តើរ ដែលមានជ្រលងភ្នំប្រមូលផ្តុំ ដោយព្រៃឈើដុះស្អេកស្កះគួរឲ្យជំពាក់ចិត្តក្រៃលែង។ កន្លែង...
ភ្នំត្បែង
តំបន់បេតិកភណ្ឌធម្មជាតិភ្នំត្បែងអាចជាកន្លែងទេសចរណ៍ថ្មីសម្រាប់ភ្ញៀវជាតិ និងអន្តជាតិ ដោយនៅទីនោះមានទឹកធ្លាក់ រូងប្រជៀវ និងជាកន្លែងសក្ការៈ។ ភ្នំត្បែង ជាតំបន់បេតិកភណ្ឌធម្មជាតិដែលមានសម្រស់ស្រស់ស្អាត ដោយមានទាំងព្រៃធម្មជាតិ សត្វព្រៃ ទឹកធ្លាក់ និងតំបន់បុរាណឋានសម្រាប់ពិធីផ្សេងៗផងដែរ។ ជាមួយនឹងទេសភាពធម្មជាតិដ៏ស្...
ទឹកជ្រោះភ្នំខៀវ
ទឹកជ្រោះភ្នំខៀវត្រូវបានរៀបចំដោយមានសម្រស់ធម្មជាតិ និងសត្វព្រៃ។ ទឹកជ្រោះនេះហូរធ្លាក់ពីចំហៀងភ្នំ ហើយមានល្បាក់ច្រើនជាន់ ដែលប្រជាជនក្នុងតំបន់ហៅទឹកជ្រោះនេះថាទឹកជ្រោះព្រៃ ពីព្រោះមានស្លឹកឈើដ៏ក្រាស់ធ្លាក់ជុំវិញទឹកជ្រោះនោះ។ ជាទូទៅប្រជាជនបានអះអាងថាជាភ្នំនេះមានឈ្មោះចេញពីទឹកជ្រោះទឹកថ្លាឆ្វង់របស់ទឹកធ្លាក់ដែលចាំងឆ...