វត្តពោធិ៍វាល
ដើមឡើយវត្តពោធិ៍វាល គឺជាវាលស្រែមួយតែប៉ុណ្ណោះ ហើយនៅកណ្ដាលវាលស្រែ មានដើមពោធិ៍ដ៏ធំមួយ និងយប់ឡើងកាលណាតែងមានពន្លឺចេញពីដើមពោធិ៍នោះ។ បន្ទាប់ពីបានឃើញពន្លឺនោះមក ពុទ្ធបរិស័ទក៏បានមូលមតិគ្នាជីកដីក្រោមដើមពោធិ៍នោះ ក៏ប្រទះឃើញពុទ្ធបដិមា ១អង្គ ហើយក៏មានជំនឿតៗគ្នា រហូតដល់បង្កើតទីអាស្រមសម្រាប់គោរពបូជា។ ដើមពោធិ៍នោះងាប់អំ...
ទួលបារាយអណ្ដែត
រមណីយដ្ឋាននេះជាទួលក្នុងបឹងព័ទ្ធដោយដើមឈើធំៗ ជាទីដែលអ្នកស្រុកមានជំនឿថា ជាកន្លែងស័ក្តិសិទ្ធិ សម្រាប់ស្បថស្បែ។ ភ្លេងពិណពាទ្យត្រូវបានប្រគុំថ្វាយរៀងរាល់ថ្ងៃសីល ថ្ងៃបុណ្យ ឬថ្ងៃអាទិត្យដើម្បីសុំសេចក្តីសុខ។ បារាយណ៍អណ្ដែតជាកន្លែងបង់បត់ (ប្រជុំគ្រប់អ្នកតាតូច-ធំក្នុងខេត្តព្រៃវែង) ហើយក៏ជាចំណុចចាប់ផ្ដើមនៃដំណើរហែរអ...
សារមន្ទីរនរៈបុរី
ភូមិគ្រឹះមួយ ដ៏ធំនៅក្បែរដងផ្លូវជាតិលេខ៤ មានខ្លោងទ្វារចូលដោយមានសរសេរពាក្យថា “សារមន្ទីរនរៈបូរី”។ សារមន្ទីរនេះត្រូវបានសាងសង់ឡើងជាលក្ខណៈគ្រួសារមួយ ក្នុងបំណងទុកជា សម្បត្តិផ្ទាល់ខ្លួនរបស់គេផង ហើយនឹងជាការចូលរួមចំណែករក្សាទុកនូវបេតិកភ័ណ្ឌសម្បត្តិ វប្បធម៌ជាតិឱ្យគង់វង្សផងដែរ។ សារមន្ទីរនរៈបូរីមានវត្ថុ បុរាណតាំង...
វត្តសំរោងសែន, វត្តសែនសិរី
វត្តមានឈ្មោះពេញថាវត្តសែនសិរី តែភាគច្រើនគេស្គាល់ថាជាវត្តសំរោងសែន។ នៅងទីនេះហើយដែលធ្លាប់មានការធ្វើកំណាយរបស់អ្នកបុរាណវិទូបរទេសឆ្នាំ១៩០១ ហើយរកឃើញសំណល់វត្ថុប្រើប្រាស់ គ្រឿងអល្លង្ការ ឧបករណ៍នេសាទ ព្រមទាំងឆ្អឹងសត្វ ត្រី និងមនុស្ស។ ស្ថានីយសំរោងសែន មានអាយុកាលស្ថិតនៅយុគថ្មរំលីង និងយុគសំរឹទ្ធ។ ក្រោយមកនៅឆ្នាំ ១៩៩...
សារមន្ទីរស្រុកអង្គរបុរី
ទីតាំងនៃនគរភ្នំបានបន្សល់ទុកស្លាកស្នាមប្រវត្តិសាស្ត្រ និងវប្បធម៌ជាច្រើន។ ដោយសារជាទីតាំងសំខាន់បែបនោះហើយ ទើបសារមន្ទីរមួយត្រូវបានបង្កើតឡើងសម្រាប់តម្កល់ទុកវត្ថុសិល្បៈ វប្បធម៌ និងប្រវត្តិសាស្ត្រនានា។ សារមន្ទីរនេះ បានកសាងឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០០៦ ក្នុងគោលបំណងប្រមូល និងរក្សារាល់វត្ថុបុរាណចាស់ៗដែលមាននៅក្នុងស្រុកអង្...
សារមន្ទីរខេត្តតាកែវ
ខេត្តតាកែវ ជាខេត្តដែលមានទឹកដី និង វប្បធម៌ ដ៏ចំណាស់មួយ ដែលបណ្ដុំទៅដោយ ទេសចរណ៍ វប្បធម៌ប្រវត្តិសាស្ត្រ ដ៏ចំណាស់ៗជាច្រើនកន្លែង ដែលបុព្វបុរសខ្មែរយើងបន្សល់ទុកឱ្យ ហើយវត្ថុបុរាណទាំងនោះ ត្រូវបានរក្សាទុក។ ក្នុងនោះ មានសារមន្ទីរចំនួនពីរ ដែលកំពុងដំណើរការគឺ សារមន្ទីរខេត្តតាកែវ និង សារមន្ទីរអង្គរបុរី។ សារមន្ទីរខេត...
សារមន្ទីរជាតិ
សារមន្ទីរជាតិនេះត្រូវបានកសាងនៅថៃ្ង១៥សីហា១៩១៧ តាមរបៀបស្ថាបត្យកម្មប្រពៃណីខ្មែរ ហើយត្រូវបានសម្ពោធក្នុងឆ្នាំ១៩២០ ដោយព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ។ នៅខាងក្នុងសារមន្ទីរជាតិមានតម្កល់វត្ថុបុរាណតាំងពីសម័យមុនអង្គរ និងសម័យអង្គរ។ វាជាការប្រមូលថែរក្សាទុកដ៏ល្អសម្រាប់ពិភពលោកធ្វើការស្រាវជ្រាវអំពីវត្ថុបុរាណ សិល្បៈ សាសនា និងបុរា...
វត្តកំពូលឈើកាច់, វត្តបព្វតកូដរាម
វត្តបព្វតកូដរាម ហៅកំពូលឈើកាច់កសាងឡើង តាំងពីឆ្នាំ ១៩៣៦ ដោយវត្តនេះឋិតនៅលើកំពូលភ្នំតូចក្នុងភូមិឈើកាច់។ មុនឆ្នាំ១៩៧៥ គេបានកសាងជួសជុលព្រះវិហារប្រក់ស្លឹកទៅជាឈើប្រក់ក្បឿងស្រកាលេញនិងសង់សំណង់មួយចំនួនទៀត។ ឆ្នាំ១៩៧៥ - ១៩៧៩ ពួកខ្មែរក្រហមបានបំផ្លិចបំផ្លាញទីសេនាសនៈផ្សេងៗ និងចាប់ផ្សឹកព្រះសង្ឃ។ បច្ចុប្បន្ននេះ វត្តម...
វត្តសែនមនោរម្យ
វត្តសែនមនោរម្យ ជាវត្តចំណាស់ជាងគេនិងជាវត្តទេសចរណ៍តែមួយគត់ក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី។ វត្តនេះមានចំណាស់តាំងពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ក្រោយការបង្កើតខេត្តថ្មីនេះឡើង។ គួរកត់សម្គាល់ដែរថា ដោយខេត្តនេះមានចំនួនប្រជាជនតិច ហើយប្រជាជនមួយចំនួនជាជនជាតិភាគតិច ចំនួនវត្តនៅក្នុងខេត្តមានតែជាងម្ភៃវត្តតែប៉ុណ្ណោះ។ វត្តមានព្រះវិហារ ឧ...
សារមន្ទីរខេត្តពោធិ៍សាត់
សារមន្ទីរខេត្តពោធិ៍សាត់ ត្រូវបានសាងសង់ឡើង ដើម្បីរក្សានិងរៀបចំទុកដាក់តាំងនូវវត្ថុបុរាណនានា ដែលប្រមូលបានពីក្នុងខេត្តនិងតំបន់ផ្សេងៗ យកមករក្សាទុកនៅទីនេះ ដើម្បីការថែរក្សាទុកផង និងរៀបចំដាក់តាំងបម្រើភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិចូលទស្សនា ដែលនឹងបើកបម្រើពីឆ្នាំ២០២២តទៅ។ ទីតាំងនេះជាអតីតសាលារចនាខេត្ត ដែលផ្ដួចផ្ដើ...
វត្តកំផែង, វត្តបាការនិវេសន៍
វត្តកំផែងមានអាយុកាលលើសពី ១០០ឆ្នាំ មកហើយ។ នៅក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិវត្តបានជួសជុលចំនួនពីរលើក ហើយលើកទីបីនៅឆ្នាំ១៩៩៨។ ទេសចរអាចទៅទស្សនាទីនោះដោយងាយព្រោះស្ថិតនៅក្នុងក្រុង។ ពីដើមវត្តនេះ មានទីតាំងចាប់ពីផ្លូវលេខបីទៅកើត ប៉ុន្តែដោយត្រូវសាងសង់ផ្លូវលេខបីទើបត្រូវផ្លាស់ទីតាំងមកខាងលិចផ្លូវលេខបីវិញ។ វត្តកំផែងកក...
វត្តគិរីរម្យថ្មី, វត្តពោធិសត្វ
វត្តព្រះពោធិសត្វគិរីរម្យ មានភាពល្បីល្បាញ មួយរយៈចុងក្រោយ ដោយ ព្រះចៅអធិការ វត្តគីរីរម្យថ្មី ដែលមានព្រះនាមហៅក្រៅថា លោកតាឪ។ ព្រះអង្គល្បីល្បាញផ្នែក មន្តអាគមស័ក្ដិសិទ្ធិ ធ្វើឱ្យមានជំនឿពីសំណាក់បរិស័ទជិតឆ្ងាយ ហើយកសាងបាននូវសំណង់តូចធំជាច្រើននៅក្នុងវត្ត។
វត្តមណីរតនារាម
ព្រះបទុមចេតិយនៅវត្តមណីរតនារាម អមជុំវិញដោយព្រះបដិមាអសីតិមហាសាវ័ក ៨០ អង្គ យ៉ាងស្រស់ស្អាត នៅវត្តមណីរតនាតរាម ត្រូវបានកសាងយ៉ាងស្អាត និង ទាក់ទាញ នៅក្នុងបរិវេណវត្តមណីរតនារាម ដែលបានដឹងថាជាទីអារាម ដែលភិក្ខុវជិរប្បញ្ញោ សាន សុជា គង់នៅ។ ទីអារាមនេះ ក៏ជា «មណ្ឌលសិក្សាព្រះពុទ្ធសាសនាមណីរត្ន» ផងដែរ។
ចេតិយបាដេស
មជ្ឈដ្ឋានអ្នកសិក្សាទាំងឡាយប្រាកដជា នៅចាំបាននូវដំណើរនៃរឿងអក្សរសិល្បប្រវត្តិសាស្ត្រ តាមរយៈរឿង«ភូមិតិរច្ឆាន» ដែលនិពន្ធដោយ អ្នកនិពន្ធ ឌឹក គាម និង ឌឿក អំ ដើម្បីរំឭកព្រឹតិ្តការណ៍ដែលបានកើតមានឡើងនៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំងក្នុង ខែមេសា ឆ្នាំ១៩២៥។ នាពេលនោះ ក្រុមអ្នកភូមិក្រីក្របានខឹងសម្បានឹងជនជាតិបារាំងម្នាក់ឈ្មោះ បាដេ...
វិមានឯករាជ្យ
វិមានឯករាជ្យត្រូវបានកសាងនៅឆ្នាំ១៩៥៨ ក្នុងរាជ្យ ព្រះបាទនរោត្តម សុរាម្រិត (១៩៥៥-១៩៦០) ជានិមិត្តរូបបញ្ជាក់ថាកម្ពុជាបានទទួលឯករាជ្យពីបារាំងនៅឆ្នាំ១៩៥៣ ចេញពីការគ្រប់គ្រងរបស់បរទេស និងជាស្តូបគោរពវិញ្ញាណក្ខ័ន្ធ ក្រោយពេលសង្រ្គាមបានបញ្ចប់នៅកម្ពុជា។ វិមានឯករាជ្យមានកំពស់ ២០ម៉ែត្រ មាន ៥ជាន់ លំអដោយក្បាលពស់នាគរាជចំ...
វត្តគរ
វត្តគរ ជាវត្តដែលមានប្រវត្តិយូរលង់ ហើយជាវត្តដែលត្រូវបានចាត់ទុកជាវត្តទេសចរណ៍ផងដែរ។ វត្តនេះត្រូវបានកសាងឡើងតាំងពី ព.ស ២៤៥៧ ដោយឧបាសក តូច និងឧបាសិកា យិប រួមនិងយាយ ផែ ដែលជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិដីនោះ ព្រមទងការជ្រោមជ្រែងពីសំណាក់ពុទ្ធបរិស័ទជាច្រើន។ ឈ្មោះវត្តនេះមកពីកាលគេកសាងដំបូងនៅទីនោះមានគំនរថ្ម និងឥដ្ឋ ជាច្រើន។ ព...
ព្រះវិហារប៉ាទ្រី
សំណង់វិហារសាសនាគ្រីស្តចាស់មួយ ដែលប្រហែលជាសាងសង់ក្នុងសម័យអាណានិគមបារាំង។ ព្រះវិហារកាតូលិកមួយនេះត្រូវបាក់បែកដំបូល តែនៅសល់រូបរាងអាចសម្គាល់បាន ហើយត្រូវបានជួសជុលឡើងវិញដោយសមាគម គ្រឹស្ត សាសនិកកាតូលិក។ គួរកត់សម្គាល់ថា ក្នុងសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ សំណង់វិហារសាសនាគ្រីស្តជាច្រើនត្រូវបានបំផ្លាញ នៅសល់ចំនួនតិចតួ...
ព្រះវិហាវត្តស្វាយមាស, ព្រះវិហាវត្តសុវណ្ណអម្ពា
ព្រះវិហារបុរាណដែលស្ថិតនៅក្នុងវត្តនេះ មានរចនាបថចំណាស់គួរឱ្យគយគន់ធៀបនឹងសំណង់ព្រះវិហារបែបសម័យ។ ព្រះវិហារនេះត្រូវបានជួសជុលនិងលាបលនសាជាថ្មី ដោយរក្សាទ្រង់ទ្រាយដើមទាំងអស់។
សួនរុក្ខជាតិអង្គរ
សួនរុក្ខជាតិអង្គរជាសួនមានដាំរុក្ខជាតិរាប់ម៉ឺនដើម និងផ្កាចម្រុះជាង៥០០ប្រភេទ។ ការបង្កើតឲ្យមានសួនរុក្ខជាតិនេះឡើងគឺក្នុងគោលបំណង ដើមី្បធ្វើការផ្សព្វផ្សាយដល់ទេសចរដែលចូលមកទស្សនា ស្វែងយល់អំពីអំបូររុក្ខជាតិគ្រប់ប្រភេទដែលត្រូវបានអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាធ្វើការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិនៅកម្ពុជា។ សួនរុក្ខជាតិអង្គរបែងចែកជា...
ទូកងវែង
«កម្ពោជិកបុត្តាខេមរាតរី» មានន័យថា «ទូកងរបស់កូនខ្មែររស់នៅក្នុងដែនដីកម្ពុជា» មានបណ្តោយប្រវែងជាង ៨៧,៤៧ ម៉ែត្រ ទទឹងប្រមាណជិត២ម៉ែត្រ ជម្រៅ០,៨០ម៉ែត្រ និងផ្ទុកចំណុះមនុស្សបានចំនួន១៧៩នាក់។ ទូកងនេះបានរក្សាទុកនៅជិតទួលបារាយអណ្ដែត ហើយជាទូកងដែលជាប់កំណត់ត្រាពិភពលោក World Guinness Record នេះ ត្រូវបានរចនាឡើងដោយផ្នែក...
វត្តត្រឡែងកែង
ប្រទេសកម្ពុជាសម័យលង្វែកកើតឡើងក្រោយពីរជ្ជកាលព្រះបាទពញាយ៉ាត ដោយប្រទេសកម្ពុជាកើតមាន ចម្បាំងជាច្រើនសា ហើយរាជធានីបានផ្លាស់ប្តូរជាញឹកញាប់។ ក្នុងរាជព្រះអង្គចន្ទ រាជធានីតាំងនៅបន្ទាយមានជ័យ (ខេត្តពោធិសាត់) រួចប្តូរមកក្រុងលង្វែកវិញ។ ក្នុងពេលធ្វើសង្គ្រាមជាមួយស្តេចកន មន្ត្រី និងរាស្រ្តសុំឱ្យព្រះអង្គចន្ទឡើងសោយរាជ...