វត្តតាំងក្រសាំង, វត្តរតនារាម
វត្តបានរក្សាទុកសំណល់វត្ថុបុរាណជាច្រើនដែលគេបានយកមកពីតំបន់ជិតៗនោះ។ គេសង្កេតឃើញមានផ្ដែរសម័យសតវត្សទី១១ ចំនួន ៤ មានឆ្លាក់រូបព្រះឥន្ទ្រគង់លើដំរីឰរាវ័ណ ក្នុងរចនាបថ ឃ្លាំងនិងបាពួន និងផ្ដែរសតវត្សទី៧ នៃរចនាបថព្រៃក្មេង។ មានចេតិយសម័យកណ្ដាលធ្វើពីថ្មភក់ចំនួន ២ បំណែកសសរពេជ្រ ជើងទម្រ និងសន្លឹកសីមាជាច្រើនទៀត។ ដោយឡែក...
វត្តស្លែង, វត្តធម្មឃោសិតារាម
វត្តស្លែង ជាអតីតទីតាំងប្រាសាទមួយ ដែលអាចមានអាយុកាលតាំងពីស.វ.ទី៧ និងសាងសង់ឡើងវិញនៅស.វ.ទី១០ ឬ១១ ប៉ុន្តែសំណង់ប្រាសាទចាស់បានបាក់បែកទាំងស្រុងទៅហើយ ពោលគឺស្ថិតនៅក្រោមព្រះវិហារចាស់សព្វថ្ងៃនេះ។គ្រឿងលម្អរបស់ប្រាសាទចាស់ដូចជា ផ្តែរទ្វារចំនួន ៧ផ្ទាំង, ជើងទម្រ ៤ដុំ, ថ្មគោលព្រះពុទ្ធសាសនា ៣ ដុំ។ល។ មិនមែនជារបស់ស្ថិតទ...
គ្រឹះប្រាសាទដងទង់ (កោះកេរ)
ប្រាសាទនេះកសាងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៤ នាសតវត្សរ៍ទី១០។ គ្រឹះប្រាសាទមានប្រាង្គរាងចតុកោណកែងធ្វើពីឥដ្ឋលំអដោយថ្មភក់លាតសន្ឋឹងកើត-លិចនិងបែរមុខទៅកើតឆៀងខាងជើង ដែលបាក់រលំអស់សល់តែខ្លោងទ្វារ។ ស៊ុមទ្វារថ្មភក់ដែលមានសសរពេជ្រប្រាំបីជ្រុងទ្រផ្ដែមួយផ្ទាំង។ ប្រាង្គនេះលំអដោយទ្វារបញ្ឆោតតាមជ្រុង ដទៃផ្សេងទៀតហើយសង់...
គ្រឹះប្រាសាទរាមកេរ្តិ៍
ធៀបនឹងប្រាសាទដងទង់ដែលនៅជិតគ្នាប្រាសាទនេះមានប្រាង្គច្រើនជាង តែត្រូវបាក់រលំអស់ខ្លាំងជាងប្រាសាទដងទង់ទៅទៀត។
គ្រឹះប្រាសាទបាដើម
ប្រាសាទបាដើម ស្ថិតនៅតាមបណ្ដោយដងទន្លេសេសានជិតវត្តចេតិយារាម។ គួរកត់សម្គាល់ថា ព្រះវិហារវត្តនៅតំបន់នេះមានរចនាបថឡាវ ដែលមានទំហំតូចជាងព្រះវិហារខ្មែរ។ បាឌឿម ជាពាក្សភាសាឡាវ មានន័យថាឪពុកដើម ដែលត្រូវនឹងពាក្យថា បាដើម។ នៅច្រាំងទន្លេមេគង្គក៏ធាប់មានប្រាសាទមួយឈ្មោះ បាចុង ដែរ ប៉ុន្តែគួរឱ្យស្ដាយបា្រសាទបាចុងត្រូវបានច្...
ភ្នំបន្ទាយនាង
ភ្នំបន្ទាយនាងជាភ្នំថ្មកំបោរ ដែលបានកំណត់អាយុកាលក្នុងស័កទី១ Paleoccic សម័យ Permi an (២៥១-២៩៩លានឆ្នាំ។។ ភ្នំបន្ទាយនាងជាកូនភ្នំថ្មកំបោរតូចមួយ មានរូងភ្នំមួយចំនួន សិលាចារឹក បំណែកឥដ្ឋបុរាណ និងបំណែកចម្លាក់នៅក្នុងរូងភ្នំ និងវត្តស្ថិតនៅទីនោះផងដែរ។ ភ្នំនេះក៏មានរឿងនិទានពីបុរាណកាលមកដែលមានទំនាក់ទំនងនឹងរឿងនាងរំសាយ...
វត្តប្រើសមាស
ក្នុងទីតាំងវត្តប្រើសមាសឬវត្តទំព្រងនេះ គេឃើញមានសំណល់ប្រាសាទចាស់និងស្រះបុរាណ មានសភាពដូចជាប្រាសាទស្រះត្រប់ដែរ គឺបំណែកប្រាសាទ នឹងស្រះធំមួយ ប៉ុន្តែបានកែប្រែរូបរាងដោយមានការជីកបន្ថែមយកទឹកប្រើប្រាស់។ ស្រះនៅមានសំណល់គែមស្រះជាថ្មបាយក្រៀម ឯបំណែកគ្រឿងប្រាសាទមាននៅរាត់រាយជិតព្រះវិហារ។
គ្រឹះប្រាសាទខ្ទប់
នៅតំបន់ប្រាសាទព្រះគោ ថាឡាបរិវ៉ាត់ ក៏ធ្លាប់មានប្រាសាទបុរាណដទៃទៀត ដែលភាគច្រើនរលំបែកបាក់អស់ ដូចជាប្រាសាទខ្ទប់នេះជាដើម។ ប្រាសាទបុរាណនេះតាមកំណត់ត្រារបស់ស៊ីសាក មានប្រាង្គមួយធ្វើពីអិដ្ឋ ហ៊ុំព័ទ្ធដោយកំពែងអិដ្ឋដែរ មានទ្វារចូលពីទិសខាងកើត។ សំណល់មេទ្វារថ្មភក់មួយបង្ហាញថាប្រាសាទមានយ៉ ហើយនៅជុំវិញក៏មានសំណល់អិដ្ឋរាយ...
គ្រឹះប្រាសាទស្រះខ្ចៅ, គ្រឹះប្រាសាទភ្នំត្បែង
ប្រាសាទស្រះខ្មៅ ស្ថិតនៅលើជួរភ្នំមួយដែលរត់ជួរតាំងពីភ្នំចំប៉ា ភ្នំស្រួច ភ្នំសន្ទុក ភ្នំភ្លើង ភ្នំពែន។ល។ ភ្នំនេះ មានរឿងព្រេងនិទានថា កាលពីបុរាណភ្នំស្រះខ្មៅ មានឈ្មោះថា "ភ្នំតូច" ឯភ្នំ សន្ទុកមានឈ្មោះថា “ភ្នំធំ"។ ក្រោយមានស្ដេចមួយអង្គទ្រង់ត្រាស់បង្គាប់ឱ្យពលសេនាជីកស្រះយកទឹកប្រើប្រាស់ និងយកខ្ចៅ ខ្យង គ្រំចិញ្ច...
គ្រឹះប្រាសាទព្រះក្សេត
ប្រាសាទនេះប្រហែលជាកសាងនៅសតវត្សរ៍ទី១១ មានប្រាង្គបីធ្វើពីឥដ្ឋរត់ជូរជើង-ត្បូងបែរមុខទៅកើតលំអដោយស៊ុមថ្មភក់។ ហោត្រៃពីរនិងកំពែងសង់អំពីថ្មបាយក្រៀម។ កំពែងមានផ្លូវចូលពីខាងកើតនិងស្រះធំមួយនៅខាងកើត។ ប្រាសាទនេះមានសិលាចារឹកពីរ ហើយបានរលំបាក់នៅដើមសតវត្សរ៍ទី២០។
គ្រឹះប្រាសាទដូនកៅ
ប្រាសាទប្រហែលជាសាងសង់នៅសតវត្សរ៍ទី១០។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គបីធ្វើពីឥដ្ឋ រត់ជួរជើង-ត្បូង និងបែរមុខទៅកើតតាមស៊ុមទ្វារថ្មភក់ ប៉ុន្តែបានរលំបាក់ទាំងស្រុង។ នៅប្រាសាទនេះមានសិលាចារឹក ៣ ផ្ទាំង។
ភ្នំព្រះបាទ
ភ្នំព្រះបាទ ឬ ភ្នំប្រុសតាមរឿងនិទាន មានកម្ពស់៣០ ម. អាចឡើងដោយយានយន្តបាន។ នៅក្នុងទីវត្តមានតម្កល់ស្នាមពុទ្ធបាទដ៏ធំមួយ ព្រោះហេតុនោះទើបនៅទីបុរាណស្ថាននេះគេហៅថាភ្នំព្រះបាទ។ ប្រាសាទនេះជាប្រភពសិលាចារឹកលេខ K95 ចារឹកនៅលើបង្គោលសីមា សងខាង ម្ខាងជាអក្សរទេវនាគរី និងម្ខាងទៀតជាអក្សរខ្មែរសម័យអង្គរសតវត្សទី៩ ដោយបញ្ជាក់ថា...
គ្រឹះប្រាសាទព្រះធាតុមៀន
ប្រាសាទមួយក្នុងបរិវេណវត្តនេះត្រូវបានសង់សំណង់ថ្មីពីលើ រហូតបាត់រូបរាងដើមអស់ គឺជាប្រាសាទសម័យអង្គរមួយ ដែលសព្វថ្ងៃមិនមានរូបរាងពេញលេញនោះទេ។ ប្រាសាទស្ថិតនៅខាងត្បូង បឹងកំពិត ដែលលោកសឺដេសហៅថាបឹងព្រះបិត ក្នុងវត្តភូមិមៀន។ សព្វថ្ងៃមានបន្សល់នូវវត្ថុបុរាណមួយចំនួនដូចជា ថ្មបាយក្រៀម ផ្តែរ បល្ល័ង្គ បំណែកបដិមា ថ្មទ្រនា...
គ្រឹះប្រាសាទអធិបតី
ប្រាសាទត្រូវបានសង់បល្ល័ងត្រួតពីលើ ប្រហែលជាសង់ក្នុងសតវត្សរ៍ទី១១ រចនាបថឃ្លាំង។ ជាប្រាសាទឥដ្ឋលំអដោយថ្មភក់ មានប្រាង្គទោលបែរមុខទៅកើត។ ប្រាសាទមានសសរពេជ្ររាងប្រាំបីជ្រុង មានផ្តែរមួយ មានមេទ្វារមាន សិលាចារឹកពីរ។ ទីតាំងនេះស្ថិតនៅក្នុងវត្ត មានគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញ និងមានស្រះមួយនៅឦសាន។
គ្រឹះប្រាសាទចារ, គ្រឹះប្រាសាទនាងពួន
ប្រភេទប្រាសាទឥដ្ឋមានគ្រឹះសង់ពីថ្មបាយក្រៀមនិងមានសិលាចារឹកមួយផ្ទាំង ទម្រ បដិមា បំណែកផ្តែរ និងបំណែកមេទ្វារ។
ចេតិយព្រះរាជវង្សានុវង្ស
ចេតិយធំទាំងបីនិងតូចៗមួយចំនួនទៀត ដែលស្ថិតនៅលើភ្នំជ្រុងខាងជើង ត្រូវបានហៅថា “ចេតិយត្រៃត្រិង្ស”។ ចេតិយទាំងនេះ តម្កល់អដ្ឋិធាតុក្សត្រាក្សត្រី ដែលជាព្រះរាជវង្សានុវង្សដែលអាចឡើងទៅដល់តាមផ្លូវទល់មុខវត្តពុទ្ធមណ្ឌលវិបស្សនាធុរៈសន្តិវ័ន។ ចេតិយទាំងនេះតម្កល់ធាតុព្រះរាជវង្សានុវង្សនៃព្រះនរោត្តមនិងព្រះស៊ីសុវត្ថិ ដែលតាម...
គ្រឹះប្រាសាទត្រពាំងស៊ីលៀម
នៅក្នុងទីវត្តប្រជុំរាជាស៊ីលៀមមានបន្សល់តែទួលមួយនឹងគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញ។ ដោយឡែកនៅរោងមួយក្នុងទីវត្តនេះ អ្នកស្រុកបានប្រមូលបំណែកខ្លះៗនៃប្រាសាទនៅជុំវិញនោះមករក្សាទុកដូចជាបំណែកផ្ដែរ សសរពេជ្រ ផ្កាឈុកកំពូលប្រាសាទជាដើម។
វត្តស៊ីធរ
ទីវត្តបុរាណមួយដែលមានព្រះវិហារសង់លើខឿនថ្មបាយក្រៀមនៃប្រាសាទចាស់ និងមានចេតិយ៦សង់ពីឥដ្ឋ។ នៅពេលសព្វថ្ងៃ នេះ គេបានសង់វិហារថ្មី តែនៅមានសល់ចេតិយពីរមួយនៅល្អ មួយទៀតបែកបាក់ តែអាចយល់ទម្រង់បាន។ នៅក្នុងព្រះវិហារមានតម្កល់សិលាចារិក k112។ ទីតាំងនេះមានទាក់ទងនឹងព្រះរាជាដែលសោយរាជ្យនៅទួលបាសាន ហើយជាទីទួលដែលអាចសង់ចេតិយដាក...
គ្រឹះប្រាសាទភ្នំបារៀង
អ្នកស្រុកនៅទីនោះធ្លាប់ចងចាំរឿងព្រេងពីរដែលនិទានអំពីការហៅឈ្មោះភ្នំនេះថា "ភ្នំ បារៀង"។ រឿងព្រេងនោះតំណាលពីហ្វូងក្របីដែលក្របីបាធំមួយជាមេហ្វូង មានចិត្តឃោរឃៅមិនឱ្យមានកូនក្របីឈ្មោលណាមួយក្នុងហ្វូងនោះឡើយ គឺក្របីបានេះនឹងសម្លាប់ចោលទាំងអស់។ មេក្របីមួយក្បាលបានដឹងនិងរកមធ្យោបាយឱ្យកូនរបស់ខ្លួនបានរស់ពេលកើត ក៏បានភៀសខ្...
គ្រឹះប្រាសាទទួលកំណប់ត្រពាំងព្រៃ
ទួលកំណប់ត្រពាំងព្រៃ ជាទីតាំងដែលធ្លាប់រកឃើញនៅដើមសតវត្សទី២០នូវសិលាចារឹកមួយក្នុងប្រាសាទបុរាណបាក់បែកសម័យសតវត្សរ៍ទីប្រាំពីរ លេខ K-127 ដោយ អាដេម៉ាឡឺគ្លែ នៅក្នុងឆ្នាំ១៨៩១។ សិលាចារឹកនេះមានភាពល្បីល្បាញ ថាជាសិលាចារឹកចាស់ជាងគេ ដែលមានលេខសូន្យ តាមរយៈកាលបរិច្ឆេទ ឆ្នាំ៦០៥ នៃមហាសករាជ ត្រូវនិងឆ្នាំ ៦៨៣ នៃគ.ស។ សម័យកា...