គ្រឹះប្រាសាទត្រពាំងខ្នារ, គ្រឹះប្រាសាទខ្នារ
ប្រាសាទប្រហែលជាសាងសង់នៅដើមសតវត្សរ៍ទី៩ និងពាក់កណ្តាលសតវត្សរ៍ទី១០ បូជាថ្វាយចំពោះសាសនាហិណ្ឌូ មានរចនាបថគូលែននិងកោះកេរ។។ ប្រាសាទត្រពាំងខ្នារកសាងពីឥដ្ឋប្រកបដោយមេទ្វារធ្វើពីថ្មភក់មានគ្រឹះជាថ្មបាយក្រៀម សង់នៅលើកូនភ្នំ១ដ៏តូចច្រឡឹងសង់បែរមុខទៅទិសខាងលិចហើយមានកំពែងកសាងពីឥដ្ឋ។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គ១២ តែបាក់រលំអស់ជា...
គ្រឹះប្រាសាទគង់បួង, គ្រឹះប្រាសាទនាងកែវណាម៉ា
ប្រាសាទបុរាណមួយសង់នៅសតវត្សរ៍ទី១០ ដើម្បីឧទ្ទិសថ្វាយសាសនាហិណ្ឌូ។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គបីសង់ពីឥដ្ឋតម្រៀបគ្នាបែរមុខទៅទិសខាងកើត ហើយហ៊ុំព័ទ្ធដោយគូទឹក។ ការបំផ្លិចបំផ្លាញដោយមនុស្សធ្វើឱ្យបាត់បង់ប្រាង្គកណ្ដាល ហើយប្រាង្គខាងជើងសល់តែគ្រឹះបន្តិចបន្តួចតែប៉ុណ្ណោះ ឯប្រាង្គខាងត្បូងនៅសល់ជញ្ជាំងខ្លះ។
គ្រឹះប្រាសាទវត្តមុនីសោមសាន
ប្រាសាទនេះអាចសង់នៅសតវត្សរ៍ទី១១ ដែលមានគ្រឹះប្រាសាទចាស់ពីរដែលរលំបាក់បែកអស់ សង់ពីឥដ្ឋលំអដោយថ្មភក់ព័ទ្ធដោយគូទឹ និងមានសំណល់ទ្រនាប់ជណ្ដើរនិងមេទ្វារខ្លះៗ។ គ្រឹះប្រាសាទមួយស្ថិតក្នុងទីវត្តមុនីសោមសាន់ ឯគ្រឹះប្រាសាទមួយទៀតនៅទួលគោកគាប់ ចម្ងាយប្រមាណ១០០ម៉ែត្រពីគ្នាដែលមានសំណល់តិចតួច។
គ្រឹះប្រាសាទសីមា (ជាំក្សាន្ត)
ប្រាសាទសង់នៅសតវត្សរ៍ទី១១។ ប្រាសាទមានប្រាង្គរាងបួនជ្រុងស្មើធ្វើពីឥដ្ឋ ដែលបាក់រលំអស់បែរមុខទៅកើតលំអដោយសសរស្ដម្ភប្រាំបីជ្រុង។ ប្រាង្គនេះមានយ៉មួយដែលភ្ជាប់ទៅនឹងហោបន្ទាត់ទ្រូងមួយនៅខាងកើត។ ប្រាង្គនេះមានទ្វារបីដែលមួយនៅខាងកើត មួយនៅខាងជើង និងមួយទៀតនៅខាងត្បូង។ ស្រះមួយស្ថិតនៅ ខាងកើតប្រាសាទ។ នៅលើមេទ្វារខាងត្បូងនៃ...
វត្តអង្គរភ្នំខ្លុង, វត្តសិលារតនារាម
វត្តអង្គរភ្នំខ្លុង សិ្ថតនៅតាមបណ្ដោយព្រែកស្រែអំបិលមានសំណល់គំនរថ្មបាយក្រៀម ដែលមានការយល់ច្រឡំថាជាប្រាសាទសម័យអង្គរ។ សណ្ឋានប្រាសាទជាចេតិយនៅលើទីតាំងប្រាសាទចាស់ ដោយទីតាំងនោះមានជាកំពែងសាងពីថ្មបាយក្រៀមព័ទ្ធជុំវិញ។ ថ្មបាយក្រៀមជាកំពែងនោះមានទំហំធំៗ ស្រដៀងទៅនឹងថ្មបាយក្រៀមជាកំពែងប្រាសាទនៅសម័យអង្គរ ដែលថ្មនោះ គួរតែ...
គ្រឹះប្រាសាទកណ្ដោលដើម
ប្រាសាទកសាងនៅចុងសតវត្សរ៍ទី៩ បានបាក់បែករលំអស់ នៅសល់តែសំណល់មេទ្វារនិងបំណែកថ្ម។ ប្រាសាទមានប្រាង្គចំនួនប្រាំ សង់ពីឥដ្ឋលំអដោយថ្មភក់។ ប្រាសាទមានឈ្មោះល្បី ដោយមានសិលាចារឹករបស់ បណ្ឌិត សិវសោម ជារាជគ្រូនៃព្រះបាទឥន្ទ្រវរ្ម័នទី១។ បណ្ឌិតនេះជាអ្នកចេះចាំស្ទាត់នូវក្បួនច្បាប់ទាំងឡាយខាងផ្នែកអក្សរសាស្ត្រនិងមន្តវិជ្ជាផ្...
គ្រឹះប្រាសាទស្លក្រាម, គ្រឹះប្រាសាទស្ដុកកក់
ប្រាសាទរលំបាក់បែក អមដោយកំពែងថ្មបាយក្រៀមប្រវែងប្រមាណ ៥០ម៉ែត្របួនជ្រុងនិងគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញ។ ទីនេះមានសំណល់មួយចំនួន ដូចជា បំណែកសសរពេជ្រនិងផ្ដែរ។ ប្រាសាទស្ដុកកក់ ឬប្រាសាទស្លក្រាម ដែលដាក់តាមឈ្មោះភូមិបច្ចុប្បន្ន កសាងឡើងក្នុង សតវត្សន៍ ទី១០ សង់ពីឥដ្ឋ មាននៅសំណល់ជាប្រាង្គបែរមុខទៅកើតសង់លើខឿនថ្មបាយក្រៀម មានកំពែងថ...
គ្រឹះប្រាសាទប្រាំបួនល្វែង
ឈ្មោះរបស់ប្រាសាទនេះអ្នកស្រុកហៅថា «ប្រាសាទប្រាំបីល្វែង» ប៉ុន្តែមិនដឹងជាមានមូលហេតុយ៉ាងណា គេបានហៅឈ្មោះជាផ្លូវការថា «ប្រាសាទប្រាំបួនល្វែង» ទៅវិញ។ ប្រាសាទនេះត្រូវបានកសាងឡើងដោយព្រះបាទជ័យវរ័ន្មទី១ ក្នុងសតវត្សទី៦-៧ ដើម្បីឧទ្ទិសចំពោះសាសនាព្រហ្មញ្ញសាសនា។ គ្រឹះប្រាសាទប្រាំបីល្វែងស្ថិតនៅជិតផ្លូវក្នុងព្រៃ ហើយត្រ...
គ្រឺះប្រាសាទនាងនង
ប្រាសាទប្រហែលជាសាងសង់នៅសតវត្សរ៍ទី១០។ គ្រឹះប្រាសាទស្ថិតនៅកណ្ដាលព្រៃធ្លាប់មានប្រាង្គពីរសង់ពីឥដ្ឋដែលរលំបាក់បែកអស។ ប្រាសាទមានស្រះនៅទិសខាងកើត។
គ្រឹះប្រាសាទកបិលបុរៈ
ដូចគ្នានិងប្រាសាទប្រាសាទកុដិស្វរៈ ប្រាសាទកបិលបុរៈជាទីតាំង ដែលនៅប្រើប្រាស់ឈ្មោះជាភាសាសំស្ក្រឹត។ សំណង់ប្រាសាទសតវត្សរ៍ទី១០ ដែលមានប្រាង្គទោលបានដួលរលំបែកបាក់អស់ នៅសល់តែគំនរឥដ្ឋ។ យ៉ាងហោចណាស់គេអាចសម្គាល់បានកំពែងព័ទ្ធជុំវិញ និងគ្រឹះប្រាសាទដែលមានហោត្រៃនឹងមណ្ឌបនៅសេសសល់។ ដោយសារគ្រឹះប្រាសាទបែកបាក់នេះស្ថិតនៅក្នុ...
វត្តទួលគំនូរ
ទីវត្តនេះមានទួលមួយជាប្រភពសិលាចារឹកជាអក្សរខ្មែរបុរាណប្រកបដោយកាលបរិច្ឆេទ ចាស់ជាងគេ មានលេខ K600 និង K.557។ សិលាចារឹកនេះចារលើជើងទម្រមានមានចារឹកអក្សរ៣ជ្រុង ក្នុងមហាសករាជ ៥៣៣ ថ្ងៃ ១៣កើត ខែមាឃ ត្រូវនឹងឆ្នាំ ៦១១ឬ៦១២ នៃគ្រិស្តសករាជ ស្ដីពីសិលាចារឹកនេះចារឹក និយាយពីតង្វាយរបស់បោញឧយ ថ្វាយចំពោះក្បោញកម្រតេងអញ មានអ្...
គ្រឹះប្រាសាទភ្នំបារៀង
អ្នកស្រុកនៅទីនោះធ្លាប់ចងចាំរឿងព្រេងពីរដែលនិទានអំពីការហៅឈ្មោះភ្នំនេះថា "ភ្នំ បារៀង"។ រឿងព្រេងនោះតំណាលពីហ្វូងក្របីដែលក្របីបាធំមួយជាមេហ្វូង មានចិត្តឃោរឃៅមិនឱ្យមានកូនក្របីឈ្មោលណាមួយក្នុងហ្វូងនោះឡើយ គឺក្របីបានេះនឹងសម្លាប់ចោលទាំងអស់។ មេក្របីមួយក្បាលបានដឹងនិងរកមធ្យោបាយឱ្យកូនរបស់ខ្លួនបានរស់ពេលកើត ក៏បានភៀសខ្...
គ្រឹះប្រាសាទរើសត្រដោក
អ្នកស្រុកជឿថា ប្រាសាទនេះកាលដើមឡើយនៅល្អទេ តែត្រូវដំរីជាន់បាក់អស់។ ប្រាសាទសង់ក្នុងសម័យអង្គរបែរមុខទៅទិសខាងកើត មានគូទឹកមួយនៅខាងមុខប្រាសាទ ជើងទម្រផ្តែរមានលម្អដោយរូបព្រះឥន្ទគង់លើដំរីក្បាលបី។ គ្រឹះប្រាសាទបែកបាក់នៅសល់តែខ្លោងទ្វារនិងសំណល់វត្ថុបុរាណខ្លះៗ។
គ្រឹះប្រាសាទដូនកៅ
ប្រាសាទប្រហែលជាសាងសង់នៅសតវត្សរ៍ទី១០។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គបីធ្វើពីឥដ្ឋ រត់ជួរជើង-ត្បូង និងបែរមុខទៅកើតតាមស៊ុមទ្វារថ្មភក់ ប៉ុន្តែបានរលំបាក់ទាំងស្រុង។ នៅប្រាសាទនេះមានសិលាចារឹក ៣ ផ្ទាំង។
គ្រឹះប្រាសាទចារ
ប្រាសាទចារសង់នៅសតវត្សរ៍ទី១០ រជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៥។ តួប្រាសាទមានប្រាង្គទោលនេះបានដួលរលំដោយកត្តាធម្មជាតិនិងមនុស្ស ហើយសព្វថ្ងៃ នៅសល់តែស៊ុំទ្វារដែលមានសិលាចារឹកពីរផ្ទាំង។ ប្រាសាទសង់ពីឥដ្ឋលំអដោយថ្មភក់ នេះមានប្រាង្គមួយរាងបួនជ្រុងស្មើ ធ្វើពីថ្មភក់ក្រហម បែរមុខទៅកើតមានយ៉តូចមួយអមដោយបង្អួច។ មុខបីផ្សេងទៀតលម្...
ព្រះវិហារចាស់វត្តរកាកណ្ដាល
វត្តរកាកណ្ដាលចាស់ សាងសង់នៅក្នុងសតវត្សទី ១៨ ដែលមានព្រះវិហារឈើបុរាណ ចំណាស់ប្រមាណជាង២០០ឆ្នាំ ជាទីដែលទេសចរជាតិនិងអន្តរជាតិមិនគួររំលង។ ព្រះវិហារឈើបុរាណនេះ ដែលបានជួសជុលឡើងវិញរួចនេះ មានរំលេចទៅដោយ ក្បាច់ក្បូរយ៉ាងវិចិត្រធ្វើឡើងពីឈើគ្រញូង និងតាត្រាវ ជាពិសេស ក្បាច់ផ្កាភ្ញីនៅតាមហោជាង។ ប្រជាពលរដ្ឋនិងអ្នកទេសចរមាន...
គ្រឹះប្រាសាទប្រាំ (ចង្ក្រង់)
ប្រាសាទតែមួយគត់ក្នុងខេត្តដែលអាចទៅដល់ដោយស្រួល បន្សល់រូបរាងតែជាគំនរឥដ្ឋបែកបាក់និងសំណល់ជញ្ជាំងតិចតួចគួរឱ្យសោកស្ដាយពន់ពេក។ ក្រៅពីនេះក្នុងខេត្តមានប្រាសាទដទៃទៀតដែលនៅកប់ក្នុងទីឆ្ងាយមិនទាន់មានផ្លូវធ្វើដំណើរទេសចរណ៍ទៅដល់ដោយស្រួលបានដូចជាប្រាសាទល្បើកស្រុត ប្រាសាទព្រះធាតុខ្វាន់ពីរជាដើម។ លោកយាយដែលជាអ្នកនៅថែរក្សាអ...
ចេតិយព្រះរាជវង្សានុវង្ស
ចេតិយធំទាំងបីនិងតូចៗមួយចំនួនទៀត ដែលស្ថិតនៅលើភ្នំជ្រុងខាងជើង ត្រូវបានហៅថា “ចេតិយត្រៃត្រិង្ស”។ ចេតិយទាំងនេះ តម្កល់អដ្ឋិធាតុក្សត្រាក្សត្រី ដែលជាព្រះរាជវង្សានុវង្សដែលអាចឡើងទៅដល់តាមផ្លូវទល់មុខវត្តពុទ្ធមណ្ឌលវិបស្សនាធុរៈសន្តិវ័ន។ ចេតិយទាំងនេះតម្កល់ធាតុព្រះរាជវង្សានុវង្សនៃព្រះនរោត្តមនិងព្រះស៊ីសុវត្ថិ ដែលតាម...
គ្រឹះប្រាសាទនាងពៅ
ទួលឥដ្ឋធំមួយមានបល្ល័ង្កធ្វើអំពីថ្មភក់មួយ និងថ្មទ្រនាប់ជណ្ដើរដែលហាក់ដូចជាបញ្ជាក់ថា ប្រាសាទចាស់ពីមុនបែរមុខទៅទិសខាងកើតស្ថិតនៅជាប់ផ្លូវទៅស្រុកសំបូរ។ ចម្ងាយប្រមាណ១៥០ម៉ែត្រពីទីនេះមានត្រពាំងមួយស្ថិតនៅខាងកើត។ ទីកន្លែងស្ថិតនៅជាប់ផ្លូវមួយនេះក៏ជាទីដែលគេរកឃើញបល្ល័ង្កមួយ, ផ្តែរមួយ និងកុលាលភាជន៍ធំមួយដែលបាននាំយកទៅ...
គ្រឹះប្រាសាទស្រះត្រប់
ប្រាសាទមួយនៅជិតមាត់ស្រះត្រប់ ដែលជាឈ្មោះភូមិនៅទីនោះ។ ប្រាសាទធ្វើពីឥដ្ឋដែលបាក់បែកអស់នេះ មានប្រាង្គបីរត់ជួរជើងត្បូង បែរទៅកើតមានស៊ុមទ្វារជាថ្មភក់។ ប្រាសាទមានកំពែងថ្មបាយក្រៀម កសិន្ធុ និងផ្លូវចូលពីខាងកើត។ គេរកឃើញសំណល់មេទ្វារ ផ្ដែរនិងសសរពេជ្ររលំនៅទីនោះ ដែលអាចសន្មតបានថាប្រាសាទសង់ក្នុងអំឡុង សតវត្សទី១០។ ផ្លូវ...
វត្តស៊ីធរ
ទីវត្តបុរាណមួយដែលមានព្រះវិហារសង់លើខឿនថ្មបាយក្រៀមនៃប្រាសាទចាស់ និងមានចេតិយ៦សង់ពីឥដ្ឋ។ នៅពេលសព្វថ្ងៃ នេះ គេបានសង់វិហារថ្មី តែនៅមានសល់ចេតិយពីរមួយនៅល្អ មួយទៀតបែកបាក់ តែអាចយល់ទម្រង់បាន។ នៅក្នុងព្រះវិហារមានតម្កល់សិលាចារិក k112។ ទីតាំងនេះមានទាក់ទងនឹងព្រះរាជាដែលសោយរាជ្យនៅទួលបាសាន ហើយជាទីទួលដែលអាចសង់ចេតិយដាក...