ប្រាសាទនាងទាវ
តាមរយៈក្បាច់លំអ ប្រាសាទប្រហែលជាសង់ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសុរ្យវរ្ម័នទី១ នៅដើមសតវត្សរ៍ទី១១ ឧទ្ទិសដល់ព្រហ្មញ្ញសាសនា។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គបីរាងបួនជ្រុងស្មើធ្វើពីឥដ្ឋរត់ដូរជើង ត្បូង បែរមុខទៅកើត មានស៊ុមទ្វារធ្វើពីថ្មភក់។ ប្រាង្គទាំងនេះសង់លើគ្រឹះថ្មបាយក្រៀម។ ប្រាង្គមួយធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមប្រហែលជាកសាងសម័យក្រោយ បែ...
ប្រាសាទចេកក្បូរ, ប្រាសាទជ័យក្បូរ
ប្រាសាទចេកក្បូរមានប្រាង្គបីទន្ទឹមគ្នាសាងនៅលើទីទួលដែលមានទំហំ ៣០x៣០ ម៉ែត្រ មានប្រាង្គបី ធ្វើពីឥដ្ឋរត់ជួរជើង-ត្បូងបែរមុខទៅខាងកើតមានស៊ុមទ្វារធ្វើពីថ្មភក់និងទ្វារបីផ្សេងទៀតជាទ្វារបញ្ឆោត។ ប្រាសាទមានគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញនិងផ្លូវចូលពីខាងកើតព្រមទាំងត្រពាំងមួយនៅខាងកើត។ ប្រាសាទចេកក្បូរបច្ចុប្បន្នមានការខូចខាតច្រើន ដ...
ប្រាសាទព្រះធាតុខ្វាន់ពីរ
ខុសពីប្រាសាទល្បើកស្រុតដែលនៅតំបន់ជាមួយគ្នានោះ ប្រាសាទនេះនៅមានរូបរាងនៅសល់ខ្លះ រួមមានប្រាង្គមួយធ្វើពីឥដ្ឋប្រកបដោយក្បូរក្បាច់រចនាដ៏រស់រវើកមានរចនាបថសំបូរ ថ្វីត្បិតតែមានការជីកគាស់កកាយហើយមែន។ សំណល់មេទ្វារមួយធ្វើពីថ្មភក់នៅអែបជញ្ជាំងឥដ្ឋ ដែលនៅសល់ក្រោយពីដំបូលបានរលំបាក់បែកអស់។ ចំណែកសសរពេជ្រនិងផ្ដែរបាត់បង់អស់។...
ប្រាសាទព្រះស្ទឹង
ប្រាសាទសាងក្នុងរជ្ជកាល ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ នៅចុងសតវត្សរ៍ទី១២។ ប្រាសាទមានប្រាង្គរាងបួនជ្រុងស្មើធ្វើពីថ្មភក់មានឆ្លាក់រូបព្រះភ័ក្ត្រទាំងបួន។ ប្រាង្គនេះបែរមុខបួនទិសដោយមានយ៉ ភ្ជាប់ទៅឦសានដោយហោបន្ទាត់ទ្រូងមួយ។ ហោត្រៃមួយធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមដោយពាសថ្មភក់ពីខាងក្រៅ។ ហោត្រៃនេះមានច្រកទ្វារពីរគឺឦសាន និងនិរតីដោយមានយ៉ល...
ប្រាសាទឃ្លាំងខាងជើង
ប្រាសាទឃ្លាំងខាងជើងត្រូវបានកសាងឡើងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទរាជិន្ទ្រវរ្ម័នទី២ ក្រោយមកត្រូវបានកសាងឡើងវិញពីថ្មដោយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៥ ប្រហែលជាមុនពេលកសាងប្រាសាទឃ្លាំងត្បូង។ ប្រាសាទរាងបួនជ្រុងកសាងពីថ្មភក់ស្ថិតនៅទល់មុខព្រលានជល់ដំរី ក្រោយប្រាសាទសួរព្រ័ត្រគឺជាប្រាសាទឃ្លាំង មានន័យថា "បន្ទប់ផ្ទុកសម្ភារៈ" ប៉ុន្តែដូច...
ប្រាសាទគុកយាយហម
ប្រាសាទគុកយាយហម ត្រូវបានបាក់បែកអស់ច្រើន ដូចជាដំបូលបានបាក់ធ្លាក់ចូលក្នុងតួប្រាសាទ ខឿនរង្គុះរង្គើ។ ប្រាសាទនេះត្រូវបានកសាងដោយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ ក្នុងសតវត្សរ៍ទី១៣ មានរាងជាកាកបាទ ហើយមានទ្វារទៅកាន់ទិសទាំងបួន។ ប្រាសាទមានទំហំ១១ x ១១ ម. មានយ៉តាមទ្វារនីមួយៗ សង់នៅលើខឿនថ្មបាយក្រឿមកម្ពស់ ២ម. ដែលជាខឿនរាងការ៉េ ទ...
ប្រាសាទត្រពាំងគោល, ប្រាសាទលោមនាង (ជាំក្សាន្ត)
ប្រាសាទនេះប្រហែលជាសង់ឡើងចុងសតវត្សរ៍ទី១០។ ប្រាសាទព័ទ្ធជុំវិញដោយកំពែងពីរជាន់ដែលក្នុងធ្លាកំពែងទីមួយមានប្រាង្គមួយរាងបួនជ្រុងស្មើ ធ្វើពីថ្មបាយក្រៀម បែរមុខទៅកើតតាមស៊ុមទ្វារថ្មភក់ប្រកបដោយសសរពេជ្ររាងមូល។ ប្រាង្គនេះលំអដោយទ្វារបញ្ឆោតធ្វើពីឥដ្ឋ ស្ថិតនៅជ្រុងផ្សេងទៀតនិងមានផ្ដែរធ្វើពីថ្មភក់។ ហោត្រៃពីរស្ថិតនៅឦសាន...
ប្រាសាទសង្កែ (គូលែន)
ប្រាសាទនេះប្រហែលជាសង់នៅអំឡុងសតវត្សរ៍ទី១០។ ប្រាសាទមានប្រាង្គពីរដែលធ្វើពីថ្មបាយក្រៀម បែរមុខទៅកើតឃ្លាតគ្នាពីខាងជើងទៅខាងត្បូងចម្ងាយប្រមាណ១០០ម៉ែត្រ។ ប្រាង្គខាងជើងស្ថិតនៅខាងលិចស្រះធំមួយ។ ឯប្រាង្គខាងត្បូងមានទ្វារបញ្ឆោតសង់លើខឿនមួយ។
ប្រាសាទឈើទាលផ្លិត
ប្រាសាទសាងសង់នៅសតវត្សរ៍ទី១១ មានរចនាបថបាពួន។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គទោលសង់ពីថ្មភក់បែរមុខទៅកើត។ ប្រាសាទនេះមានស៊ុមទ្វារថ្មភក់និងសសរពេជ្ររាង៨ជ្រុង និង មានលំអដោយទ្វារបញ្ឆោតតាមជ្រុងផ្សេងទៀត។ មិនមានស្លាកស្នាមកំពែងនៅសល់ទេ ប៉ុន្តែមានខ្លោងទ្វារចូលពីខាងកើតសង់ពីថ្មបាយក្រៀម ហើយមានស្រះមួយផងដែរ។
ប្រាសាទត្រពាំងរុន
ស្ថាបនានៅសតវត្សរ៍ទី៨ ក្នុងរចនាបថកំពង់ព្រះ និងឧទ្ទិសថ្វាយសាសនាហិណ្ឌូ ហើយមានការរចនារូបទេពអប្សរមានមាឌធំៗ ព្រះហស្ថកាន់ផ្កាឈូក និងស៊ែ។ ចម្លាក់លើជញ្ជាំងឥដ្ឋមានផ្នួងសក់ខ្ពស់ៗរាងស៊ីឡាំង ស្រដៀងនឹងឥណ្ឌា មិនតែប៉ុណ្ណោះមានការរចនាផ្តែរ សរសរផ្អោប និងប្រាសាទអណ្ដែតយ៉ាងល្អឥតខ្ចោះ។ ប្រាសាទសង់ពីឥដ្ឋមានរាងចតុកោណកែងបែរមុ...
ប្រាសាទត្រពាំងគុក (គោកមន)
ប្រាសាទដែលនៅគង់វង្សរូបរាងមួយនេះសង់នៅលើតំបន់ទីប្រជុំជនចាស់ តាំងពីបុរាណមុនពេលគេកសាងប្រាសាទទៅទៀត។ ទីទួលប្រាសាទនោះជាទីកប់សពពីសម័យបុរាណ ដែលសបញ្ជាក់ពីភាពចំណាស់នៃទីប្រជុំជនបុរាណមួយនេះ។ ប្រាសាទមានប្រាង្គមួយរាងបួនជ្រុងស្មើធ្វើពីឥដ្ឋរត់ជួរជើង-ត្បូង បែរមុខទៅខាងកើតមិនមានទ្វារបញ្ឆោតទេ។ ប្រាង្គនេះមានជ្រុងប្រវែងប្...
ប្រាសាទនាមរូប, ប្រាសាទដូនអ៊ូ
ប្រាសាទប្រហែលជាសង់នៅដើមសតវត្សរ៍ទី១១ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសុរ្យវរ្ម័នទី១។ នៅក្នុងទីវត្តនាមរូបនេះមានប្រាសាទចាស់បុរាណមួយធ្វើពីឥដ្ឋ សង់លើគ្រឹះថ្មបាយក្រៀមលំអដោយថ្មភក់។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គបីធ្វើពីថ្មភក់បែរមុខទៅកើត។ ប្រាង្គកណ្ដាលមានលម្អទ្វារបញ្ឆោតអមដោយទេវរូបភេទស្រីឆ្លាក់ចូលក្នុងបល្ល័ង្ក។ ប្រាសាទហ៊ុមព័ទ្ធដោយ...
ប្រាសាទត្រពាំងផុង
ស្ថិតក្នុងក្រុមប្រាសាទរលួស ប្រាសាទត្រពាំងផុងត្រូវបានសង់ឡើងនៅពាក់កណ្ដាលសតវត្សរ៍ទី៩។ ប្រាសាទមានប្រាង្គកណ្ដាល រាងបួនជ្រុងស្មើធ្វើពីឥដ្ឋ បែរមុខទៅកើត មានស៊ុមទ្វារធ្វើពីថ្ម និងមានទ្វារបញ្ឆោតនៅមុខផ្សេងទៀត។ ប្រាង្គមួយចំនួនទៀតនៅអមសងខាងនាជ្រុងអាគ្នេយ៍និងឦសាន ព្រមទាំងប្រាង្គតូចមួយផ្សេងនៅជ្រុងពាយ័ព្យ។ ប្រាសាទមា...
ប្រាសាទប្រាំ (អន្លង់ធំ)
ប្រាសាទសង់ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២។ ប្រាសាទប្រាំលើភ្នំគូលែន គឺគេរាប់គោបុរៈ១ ហោត្រៃ២និងប្រាង្គ៣នៅតម្រៀបគ្នាជាជួរ ទើបគេហៅថាប្រាសាទ៥។ ប្រាសាទសង់ពីឥដ្ឋ មានប្រាង្គបីធ្វើពីឥដ្ឋបែរមុខទៅកើត សង់លើខឿនខ្ពស់មួយ។ ហោត្រៃមួយនៅអាគ្នេយ៍នៅសល់រូបរាងខ្លះ និងជញ្ជាំងកំពែងមានក្លោងទ្វារចូលមួយ។
ប្រាសាទបឹងខ្នារ, ប្រាសាទត្រពាំងអង្គខ្នារ
ប្រាសាទកសាងឡើងនៅសតវត្សរ៍ទី១០ ដូចប្រាសាទដទៃក្នុងតំបន់នេះដែរ។ ប្រាសាទខ្នារ មានតួប្រាង្គជាបំណែកលិង្គស្ថាបនាពីថ្មភក់ផ្ដុំគ្នាបានជាសិវៈលិង្គមួយធំ កម្ពស់៧ម៉ែត្រ តម្កល់លើស្នាទ្រោណីកម្ពស់៥ម៉ែត្រ និងទទឹងប្រហែល៦ម៉ែត្រ។ ប្រាសាទមានទបង្ហូរទឹកទៅផ្នែកខាងជើង ហើយស្ថិតនៅខាងលិចត្រង់ចំអ័ក្សជាមួយត្រពាំងខ្នារប្រហែល១០០ម៉ែ...
ប្រាសាទបល្ល័ង្គ, ប្រាសាទព្រៃអ្នកតាចាស់ស្រុក
ប្រាសាទនេះអ្នកស្រុកមិនស្គាល់ឈ្មោះដើមឡើយ ហើយក៏មិនបានហៅឈ្មោះថ្មីឡើយ ពោលគេហៅទីនោះថា “ព្រៃអ្នកតាចាស់ស្រុក” ដែលសំដៅលើរូបសំណាកនៅខាងមុខប្រាសាទ។ ប្រាសាទបល្ល័ង្ក ដែលត្រូវបានប្រើជាឈ្មោះរបស់ស្រុក សង់ឡើងអំពីឥដ្ឋលើគ្រឹះថ្មបាយក្រៀម មានរាងបួនជ្រុងទ្រវែង ហើយមានយ៉លយមកទិសខាងកើត។ ល្វែងខាងមុខរបស់យ៉មានច្រកទ្វារពីរបែរមុខ...
ប្រាសាទស្វាយលើ
ប្រាសាទសង់ឡើងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទឧទិត្យវរ្ម័នទី២ ក្នុងរចនាបថបាភួន នាសតវត្សរ៍ទី១១ ឧទ្ទិសចំពោះព្រហ្មញ្ញសាសនា។ ប្រាសាទមានកំពែងពីរជាន់ ដែលក្នុងកំពែងទី១ចែកចេញជាពីរផ្នែក មានធ្លាខាងមុខខាងកើត និងធ្លាខាងក្រោយខាងលិច។ នៅធ្លាខាងក្រោយខាងលិចមានប្រាង្គមួយរាងបួនជ្រុងស្មើធ្វើពីឥដ្ឋ បាក់បែកអស់ ហើយកំពែងធ្វើពីថ្មភក់ និង...
ប្រាសាទគុកវិហារ, ប្រាសាទ N17
ប្រាង្គមួយទៀតដែលអ្នកផងស្គាល់ថា គុកវិហារ ឬអាស្រមមហាឫសី N17 សង់អំពីថ្មភក់ បែរមុខទៅទិសខាងកើត ដែលហៅថា «គភ៌គ្រឹះ» គឺជាកូនបន្ទប់រាងបួនជ្រុងដែលមានសភាពងងឹត ដែលនៅចំកណ្ដាលបន្ទប់នោះ គេតម្កល់ទេពស្របទៅតាមការគោរពបូជា ដូចជាអ្នកគោរពព្រះវិស្ណុ គេតម្កល់បដិមាព្រះវិស្ណុ ឬអវតាររបស់ទ្រង់ រីឯអ្នកគោរពខាង ព្រះសិវ គេច្រើនតម្...
ប្រាសាទសុភាពត្បូង
អំពីប្រវត្តិសាងសង់ប្រាសាទនេះពុំមានឯកសារបញ្ជាក់ឡើយ។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គមួយធ្វើពីថ្មភក់ បែរមុខទៅកើតជាមួយយ៉មួយធ្វើពីថ្មភក់ និងលំអដោយទ្វារបញ្ឆោត ដោយទ្វារបញ្ឆោតមានយ៉ដែរតាមជ្រុងផ្សេងទៀត។ ប្រាសាទមានហោត្រៃពីរបែរមុខទៅលិចដែលមួយស្ថិតនៅអាគ្នេយ៍មានយ៉ ធ្វើពីថ្មភក់និងមួយទៀត ធ្វើពីថ្មភក់និងថ្មបាយក្រៀមស្ថិតនៅទិសឦសា...
ប្រាសាទលាក់នាង (រុនតាឯក)
ប្រាសាទលាក់នាងកសាងឡើងនៅសតវត្សរ៍ទី១០ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទរាជេន្ទ្រវរ្ម័ន ឧទ្ទិសដល់ព្រហ្មញ្ញសាសនាលទ្ធិត្រីមូត៌។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គបីធ្វើពីឥដ្ឋសង់បែរមុខទៅកើតលើខឿនថ្មបាយក្រៀមមួយ។ ប្រាង្គកណ្តាលមានទំហំធំជាងគេមានទ្វារពីរបែរមុខទៅកើតនិងលិច មានស៊ុមទ្វារធ្វើពីថ្មភក់។ ប្រាង្គខាងជើង បែរមុខទៅកើតនិងមានទ្វារបញ្ឆោតត...