ប្រាសាទនគរបាជ័យ
ប្រាសាទមានទំហំធំ ប្រកបដោយកំពែងថ្មបាយក្រៀម៤ជាន់ ដែលជាន់ទី១ ទំហំ៤២១ x ៣៧១ម. កម្ពស់ ៣ម. មានច្រកចូល៤ នៅតាមទិសធំ រីឯជាន់ទី២ មានកំពស់ ១,៦០ម និងមានស្រះទឹកពីរ ដែលមានទំហំ២០មx២០ម មានច្រកចូលខាងកើតនិងខាងលិច។ ចំណែកកំពែងទី៣ មានច្រកចូលនៅតាមទិសធំទាំងបួន ហើយដែលកំពែងនីមួយៗសុទ្ធតែមានរូបអ្នកយាមប្លែកៗគ្នា។ ចាប់ពីកំពែងទី...
ប្រាសាទរោងរមុង
ប្រាសាទតូចមួយនេះមានរចនាបថបន្ទាយស្រី ហើយមិនមានឯកសារបញ្ជាក់ពីការកសាងទេ។ ប្រាសាទនេះស្ថាបនាឡើងអំពីឥដ្ឋ ផ្នែកខាងលើនៃប្រាសាទបានបាត់បង់ឬក៏ធ្លាប់សាងអំពីឈើ ដូចជាប្រាសាទជបពលជាដើមដែរ។ អ្នកស្រុកថា ការហៅឈ្មោះនេះ ទាក់ទងទៅនឹងល្បែងរមុង រីឯខ្លះទៀតថាប្រាសាទនេះ សម្រាប់ដាក់សត្វម្យ៉ាងឈ្មោះថា រមុង ប៉ុន្តែនេះគ្រាន់តែជាការ...
ប្រាសាទគុក (ល្បើកស្វាយ)
ប្រាសាទគុកល្បើកស្វាយ ជាប្រាសាទបុរាណដែលកសាងឡើងក្នុងរវាងសតវត្សរ៍ ទី១២។ ប្រាសាទមានកំពែងពីរជាន់ ដែលកំពែងក្រៅបន្សល់ដានបន្តិចបន្តួចប្រវែងប្រមាណ ៧០ម៉ែត្រ ចំណែកកំពែងក្នុងនៅរឹងមាំ មានប្រវែងប្រមាណ ២៥x៣៥ ម៉ែត្រ។ សំណង់នេះនៅសេសសល់គោបុរៈនៅល្អកប់ក្នុងដីប្រមាណជាងមួយម៉ែត្រ។ ចំណែកតួប្រាសាទមានការរលំបាក់បែក នៅសល់មេទ្វា...
ប្រាសាទត្រពាំងប្រាសាទខាងជើង
ប្រាសាទត្រពាំងប្រាសាទខាងជើង និងប្រាសាទត្រពាំងប្រាសាទខាងត្បូង ថ្វីត្បិតតែស្ថិតនៅជិតគ្នា តែតាមរយៈសម្ភារៈសំណង់ គេអាចដឹងថាប្រាសាទត្រពាំងប្រាសាទខាងជើង សង់ក្រោយប្រាសាទខាងត្បូង។ ប្រាសាទនេះអ្នកស្រុកហៅថា ប្រាសាទធំ។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គទោល ព័ទ្ធជុំវិញដោយកំពែងថ្មបាយក្រៀម និងមានហោត្រៃនៅទិសឦសាន។ ក្លោងទ្វារមានតែម...
ប្រាសាទបឹងខ្នារ, ប្រាសាទត្រពាំងអង្គខ្នារ
ប្រាសាទកសាងឡើងនៅសតវត្សរ៍ទី១០ ដូចប្រាសាទដទៃក្នុងតំបន់នេះដែរ។ ប្រាសាទខ្នារ មានតួប្រាង្គជាបំណែកលិង្គស្ថាបនាពីថ្មភក់ផ្ដុំគ្នាបានជាសិវៈលិង្គមួយធំ កម្ពស់៧ម៉ែត្រ តម្កល់លើស្នាទ្រោណីកម្ពស់៥ម៉ែត្រ និងទទឹងប្រហែល៦ម៉ែត្រ។ ប្រាសាទមានទបង្ហូរទឹកទៅផ្នែកខាងជើង ហើយស្ថិតនៅខាងលិចត្រង់ចំអ័ក្សជាមួយត្រពាំងខ្នារប្រហែល១០០ម៉ែ...
ប្រាសាទព្រៃប្រាសាទ (អង្គរធំ), ប្រាសាទចាន់តាអួន
ប្រាសាទសង់ក្នុងរាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ នៅសតវត្សរ៍ទី១២។ ប្រាសាទនេះមានប្លង់ជាមន្ទីរពេទ្យ ដែលរួមមានហោបន់ស្រន់មួយលំអដោយថ្មភក់និងហោត្រៃមួយធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមស្ថិតនៅទិសអាគ្នេយ៍ កំពែងថ្មបាយក្រៀមព័ទ្ធជុំវិញនិងមានស្រះមួយនៅទិសឦសាន។ ឈ្មោះរបស់ប្រាសាទនេះព្រៃប្រាសាទនេះគឺមានន័យដូចព្រៃដែរ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែយកព្រៃមកដាក់...
ប្រាសាទបាតជុំ, ប្រាសាទសៅគតាគ្រាម
តាមសិលាចារឹកនៃប្រាសាទនេះ ការស្ថាបនាធ្វើឡើងដោយមន្រ្តីខាងពុទ្ធសាសនាម្នាក់ ឈ្មោះកវីន្រ្ទារិមថន ដែលជាមន្រ្តីនៅក្នុងរាជព្រះបាទរាជេន្ទ្រវរ្ម័ន សោយរជ្ជកាលក្នុងឆ្នាំ៩៤៤។ ប្រាសាទនេះស្ថាបនាឡើងអំពីឥដ្ឋ មានប្រាង្គបី បែរមុខទៅទិសខាងកើត។ សិលាចារឹកសរសេរក្នុងឆ្នាំ៩៥៣ បានឱ្យឈ្មោះប្រាសាទនេះក្នុង សម័យកាលនោះថា សោគតាគ្រម...
ប្រាសាទនាគព័ន្ធ, ប្រាសាទរាជស្រី
ប្រាសាទនាគព័ន្ទ កសាងឡើងក្នុងរាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ នៅសតវត្សរ៍ទី១២ ឧទ្ទិសថ្វាយព្រះពុទ្ធសាសនាមហាយាន។ ប្រាសាទនេះ ស្ថិតនៅចំកណ្ដាល បារាយណ៍ជ័យតដាក(បារាយណ៍ខាងជើង)។ ស្រះកណ្ដាលនៃប្រាសាទនេះតំណាងឱ្យស្រះ អណាវទេព នៅភ្នំហេមពាន្តដែលស្ថិតនៅខ្ពស់ជាងគេលើផែនដី ផ្ដល់កំណើតដល់ទន្លេទាំងបួនរបស់ផែនដី។ ប្រាសាទនាគព័ន្ធត្រូវ...
ប្រាសាទភ្នំស្ដេចស៊ីដោះ
ស្ថិតលើភ្នំកម្ពស់ប្រមាណ ៩០ម. ប្រាសាទបែកបាក់មួយនេះកប់ក្នុងដីដែលបង្កឡើងពីការបាក់រលំនៃប្រាសាទជុំវិញជម្រៅប្រមាណជាង ២ម.។ ប្រាសាទដែលសល់តែជញ្ជាំងនេះ មានទំហំ ៨ x ១១ ម. កម្ពស់ប្រមាណ ១៥ ម. (ប៉ាន់ស្មានទាំងចំណែកដែលកប់ក្នុងដី)។ ទីនេះមានក្រុមប្រាសាទ យ៉ាងហោចណាស់២ នៅលើកំពូលភ្នំនេះ ព្រោះគេអាចឃើញសំណល់ គ្រឹះប្រាសាទមួយ...
ប្រាសាទចេកក្បូរ, ប្រាសាទជ័យក្បូរ
ប្រាសាទចេកក្បូរមានប្រាង្គបីទន្ទឹមគ្នាសាងនៅលើទីទួលដែលមានទំហំ ៣០x៣០ ម៉ែត្រ មានប្រាង្គបី ធ្វើពីឥដ្ឋរត់ជួរជើង-ត្បូងបែរមុខទៅខាងកើតមានស៊ុមទ្វារធ្វើពីថ្មភក់និងទ្វារបីផ្សេងទៀតជាទ្វារបញ្ឆោត។ ប្រាសាទមានគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញនិងផ្លូវចូលពីខាងកើតព្រមទាំងត្រពាំងមួយនៅខាងកើត។ ប្រាសាទចេកក្បូរបច្ចុប្បន្នមានការខូចខាតច្រើន ដ...
ប្រាសាទបន្ទាយស្រី (ដំដែក)
សំណង់នេះសាងឡើងនៅសតវត្សរ៍ទី១១ ក្នុងរចនាបទឃ្លាំង ក្នុងរាជព្រះបាទសុរ្យវរ្ម័នទី១។ ប្រាសាទបន្ទាយស្រីដំដែក មានទីតាំងស្ថិតក្នុងបរិវេណវត្តប្រាសាទបន្ទាយស្រី។ ប្រាសាទនេះជាសំណង់ទោលបែរមុខទៅទិសខាងកើត និងមានហោត្រៃពីរបែរមុខទៅទិសខាងលិច ដែលបច្ចុប្បន្នរលំបាក់បែកអស់ហើយ។ សម្ភារៈសំណង់មានថ្មភក់ ថ្មបាយក្រៀម និងឥដ្ឋ ហើយមាន...
ប្រាសាទបាយ័ន
ប្រាសាទសង់ក្នុងរាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ នៅសតវត្សរ៍ទី១២។ ប្រាសាទនេះមានតួប្រាង្គនីមួយៗ មានមុខបួនចំនួន ៤៩ និងកំពូលក្លោងទ្វារចូល ៥ ទៀត សរុបទាំងអស់ ៥៤ កំពូល ដែលតំណាងឱ្យខេត្តក្រុងខ្មែរ ទាំង៥៤នៅសម័យកាលនោះ។ អ្នកប្រាជ្ញមួយចំនួនបានគិតថា មុខទាំង៤នោះតំណាងឱ្យព្រះពោធិសត្វលោកេស្វរៈ អ្នកខ្លះទៀតគិតថា ជារូបតំណាងព្រះប...
ស្ទឹងលិង្គ១០០០, អន្លង់ពងផ្កាយ
សហស្រ(១០០០) + លិង្គ ជាពាក្យក្នុងភាសាសំស្ក្រិតដែលប្រែជាខ្មែរថា លិង្គ១០០០។ ក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនា លិង្គជារូបតំណាងឱ្យព្រះឥសូរ។ ខ្មែរបុរាណហៅសហស្រលិង្គ គឺសំដៅទៅលើចម្លាក់លិង្គដែលមានរាប់ពាន់នៅតាមបាតស្ទឹង។ សិលាចារឹកនៅ ក្បាលស្ពានជាភាសាខ្មែរ បុរាណក្ដី និងជាសំស្ក្រឹតក្ដី បានហៅចម្លាក់លិង្គព្រះឥសូរដ៏ច្រើននោះថា «សហស...
ប្រាសាទក្រហម (ព្រីងធំ)
អំពីប្រវត្តិសាងសង់ប្រាសាទនេះពុំមានឯកសារបញ្ជាក់ឡើយ។ ប្រាសាទស្ថិតនៅកណ្ដាលព្រៃជិតមាត់ស្ទឹងឈូកឆ្លងទៅកាន់ភូមិក្រឡាពាស។ ប្រាសាទមានប្រាង្គទោលស្ថិតក្នុងសភាពល្អគួរសមហើយមានទ្វារបញ្ឆោតនៅជ្រុងបីផ្សេងទៀត។ សសរពេជ្រ៨ជ្រុងទ្រផ្ដែរមួយ ឆ្លាក់រូបព្រះឥន្ទ្រគង់លើដំរីឰរាវ័ណ។
ប្រាសាទជ្រៃ, ប្រាសាទ N18
ប្រាង្គមួយទៀតដែលអ្នកផងជាទូទៅស្គាល់ឈ្មោះថា ប្រាសាទជ្រៃ N១៨ ក៏ស្ថិតនៅក្នុងបរិវេណកសិន្ទុទឹកនៃក្រុមប្រាសាទសំបូរដូចគ្នា ។ ប្រាង្គនេះ មានរាងបួនជ្រុងទ្រវែង សាងអំពីឥដ្ឋ បែរមុខទៅទិសខាងកើត ហើយនៅផ្នែកខាងក្នុង គេតម្រៀបជាពិតានភ្ជាប់គ្នាដោយកំណាត់ថ្មភក់ព័ទ្ធជុំវិញ។ នៅផ្នែកខាងក្នុងទិសខាងលិចមានហ៊ឹងធ្វើអំពីបន្ទះថ្មភក...
ប្រាសាទតាវ៉ា
រចនាបថប្រាសាទនេះបង្ហាញថា វាត្រូវបានសាងសង់នៅសតវត្សរ៍ទី១២ឬ១៣ គឺប្រាសាទមានរចនាបថបាយ័ន កសាងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧។ ប្រាសាទពីរសង់លើខឿនថ្មបាយក្រៀម បែរមុខទៅកើត ធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមលម្អដោយថ្មភក់នៅខាងក្រៅ ហើយមានជ្រុងផ្សេងទៀតលម្អដោយទ្វារបញ្ឆោត។ ប្រាសាទនៅខាងជើងរលំបាក់អស់សល់សំណល់ថ្មនៅរាយប៉ាយនិងបំណែកចម្លាក...
ប្រាសាទសែនភូវាំង
ប្រាសាទជាគោបុរៈមួយទៀតនៃប្រាសាទភ្នំជីសូរ គឺប្រាសាទសែនរវាង ដែលស្ថិតនៅតាមផ្លូវទៅទន្លេអុំ ដែលជាស្រះធំមួយចម្ងាយ ២០០ម. ខាងកើត ហៅថាទន្លេអ៊ុំ សម្រាប់មហាក្សត្រយាងទៅអុំទូកកម្សាន្ត និងប្រណាំងទូក។ បច្ចុប្បន្នគេប្រើសម្រាប់យកទឹកធ្វើកសិកម្ម។ ប្រាសាទមានសភាពប្រសើរជាងប្រាសាទសែនធ្មុល តែមានការសង់ចេតិយថ្មីមួយដាក់ចំកណ្ដា...
ប្រាសាទត្រពាំងល្ពៅ
ប្រាសាទកសាងនៅសតវត្សរ៍ទី១០ ស្ថិតនៅក្បែរព្រលានយន្តហោះសៀមរាបជិតតំបន់សំណង់ប្រាសាទធំៗ។ ប្រាសាទមានអាយុកាលចំណាស់នេះ សង់ពីឥដ្ឋមានប្រាង្គបី បែរមុខទៅកើត តែខូចខាតជាខ្លាំង។ ប្រាសាទមានស៊ុមទ្វារធ្វើពីថ្មភក់ និងសសរពេជ្រ៨ជ្រុងព្រមទាំងទ្វារបញ្ឆោតនៅទិស៣ដទៃទៀត។ ប្រាង្គមួយបានដួលរលំអស់ចំណែកមេទ្វារប្រាង្គខាងត្បូងមានសិលាច...
ទឹកជ្រោះក្បាលស្ពាន
កន្លែងនេះត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាជ្រលងនៃលិង្គ១០០០មួយទៀត ដែលមានចម្លាក់ធ្វើអំពីថ្មនៅក្នុងទឹកស្ទឹងក្បាលស្ពាន។ ចម្លាក់ទាំងនេះភាគច្រើនសាងឡើងពីសតវត្សរ៍ទី១១ ដល់ទី១៣ បានស្ថាបនាក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសុរិយ្យវរ្ម័នទី១ និង ស្ថាបនារួចជាស្ថាពរដោយព្រះបាទឧទិត្យាវរ្ម័នទី២។ ដោយសារគេយល់ថា ទឹកដែលហូរតាមទីនេះជាប្រភពនៃការចម្រុងច...
ប្រាសាទសំរោង
ប្រាសាទកសាងឡើងនៅសតវត្សរ៍ទី១០។ ប្រាសាទនេះសង់ពីថ្មបាយក្រៀមនិងឥដ្ឋមានប្រាង្គទោលបែរមុខទៅកើតតាមស៊ុមទ្វារថ្មភក់។ ប្រាង្គនេះមានសភាពបែកបាក់ប៉ុន្តែមានបន្សល់ទុកសិលាចារឹកមួយផ្ទាំងមាន១៤បន្ទាត់ ដែលប្រហែលជាយកមកពីប្រាសាទផ្សេង។
ប្រាសាទដំរីក្រាប
ប្រាសាទដំរីក្រាប ត្រូវបានកសាងនៅចុងសតវត្សរ៍ទី៨ ដើមសតវត្សរ៍ទី៩ ឧទ្ទិសដល់ព្រហ្មញ្ញសាសនា។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គបីរាងបួនជ្រុងធ្វើពីឥដ្ឋ សង់លើខឿនខ្ពស់មួយធ្វើពីថ្មបាយក្រៀម និងមានទ្វារបញ្ឆោតនៅមុខផ្សេងទៀត។ ប្រាង្គកណ្ដាលមានជាន់បញ្ឆោតមានស៊ុមទ្វារធ្វើពីថ្មភក់។ ប្រាង្គខាងជើងមានតែសល់តែផ្នែកខាងក្រោម ឯប្រាង្គខាងត្បូ...