ប្រាសាទគុកនគរ
តាមរយៈទីតាំងភូមិសាស្រ្ត ប្រាសាទនេះស្ថិតនៅតាមបណ្ដោយផ្លូវពីតំបន់អង្គរបន្តទៅស្រុកជើងព្រៃដែលមានប្រាសាទជាងម្ភៃ ដូចនេះពាក្យថា “គុកនគរ” មានន័យថា ប្រាសាទរបស់ក្រុង។ ប្រាង្គសាងឡើងអំពីថ្មបាយក្រៀមលម្អស្ថាបត្យកម្មតិចតួចធ្វើអំពីថ្មភក់ បែរមុខទៅទិសខាងកើត តាមបណ្ដោយអ័ក្សពីកើតទៅលិចដូចប្រាសាទភ្នំជីសូរ ខេត្តតាកែវដែរ។ ប្...
ប្រាសាទល្បើក (ខ្វាវ)
ការពិនិត្យចម្លាក់នៃគ្រឿងរចនា និងសរសរពេជ្រ អាចោ្យសន្និដ្ឋានបានថា ប្រាសាទស្ថិតក្នុងរចនាបថបន្ទាយស្រី សាងក្នុងសតវត្សរ៍ទី១០ ក្នុងរជ្ជកាលនៃព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៥ ឧទ្ទិសថ្វាយព្រហ្មញ្ញសាសនា។ ប្រាសាទសង់ពីថ្មបាយក្រៀមនិងថ្មភក់ ព័ទ្ធជុំវិញដោយកំពែងថ្មបាយក្រៀមមានផ្លូវចូលពីកើត។ ឥដ្ឋដែលប្រើសាងសង់មានចំនួនតិចតួចសម្រាប់ត...
ប្រាសាទក្បាលជ្រូក, ប្រាសាទN20
ប្រាសាទក្បាលជ្រូក ឬប្រាង្គ N២០ មានប្រាង្គចំនួនបីសង់នៅក្បែរៗគ្នា ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃនៅសល់តែប្រាង្គមួយប៉ុណ្ណោះ ហៅថា ប្រាសាទក្បាលជ្រូក ដោយសារគេឃើញមានទបង្ហូរទឹក មួយចេញពីប្រាសាទនៅទិសខាងជើង មានលម្អ ដោយចម្លាក់រូបក្បាលមករឬរាហូ ដែលអ្នកមិនស្គាល់ក៏ហៅរូបនោះថា “ក្បាលជ្រូក” យ៉ាងដូច្នេះទៅ។ ប្រាសាទនេះមានរាងបួនជ្រុងទ្រវ...
ប្រាសាទប្រាំ (ស្ពានស្រែង)
ប្រាសាទមានប្រាង្គបីរត់ជួរជើង-ត្បូង បែរមុខទៅកើត ដែលក្នុងនោះប្រាង្គកណ្ដាលធ្វើពីថ្មភក់ក្រហមហើយប្រាង្គពីរទៀតធ្វើពីឥដ្ឋ។ ប្រាង្គកណ្ដាលសង់ពីថ្មភក់ក្រហមលើគ្រឹះថ្មបាយក្រៀម មានទ្វារបួន ដែលទ្វារពិតនៅជ្រុងខាងកើត បីទៀតជាទ្វារបញ្ឆោត។ ផ្ដែរត្រូវបាន់ឆ្លាក់ជាប់លើថ្មភក់ពណ៌ផ្កាឈូក ដែលបញ្ជាក់ពីប្រភពនៅភ្នំព្រះនេត្រព្រះ...
ប្រាសាទបាយ័ន
ប្រាសាទសង់ក្នុងរាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ នៅសតវត្សរ៍ទី១២។ ប្រាសាទនេះមានតួប្រាង្គនីមួយៗ មានមុខបួនចំនួន ៤៩ និងកំពូលក្លោងទ្វារចូល ៥ ទៀត សរុបទាំងអស់ ៥៤ កំពូល ដែលតំណាងឱ្យខេត្តក្រុងខ្មែរ ទាំង៥៤នៅសម័យកាលនោះ។ អ្នកប្រាជ្ញមួយចំនួនបានគិតថា មុខទាំង៤នោះតំណាងឱ្យព្រះពោធិសត្វលោកេស្វរៈ អ្នកខ្លះទៀតគិតថា ជារូបតំណាងព្រះប...
ប្រាសាទគោកចក
ប្រាសាទសង់ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៣ ចុងសតវត្សរ៍ទី៩។ ប្រាសាទគោកចកដែលទើបត្រូវបានជួសជុលឡើងវិញរួចហើយ សង់ពីឥដ្ឋនិងថ្មបាយក្រៀម មានប្រាង្គពីរធ្វើពីឥដ្ឋបែរមុខទៅកើត មានស៊ុមទ្វារធ្វើពីថ្មភក់និងមានសសរពេជ្ររាង៨ជ្រុង។ ជ្រុងបីផ្សេងទៀតរបស់ប្រាង្គខាងត្បូងមានលម្អជាទ្វារបញ្ឆោតធ្វើពីឥដ្ឋ។ ប្រាសាទមានគូទឹកមួយទំហំ...
ប្រាសាទតាផ្លាំង
ស្ថិតជារណបប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារជ្រុងខាងត្បូងខាងក្នុង។ សេចក្ដីលំអិតសូមអានក្នុងប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារ។
ប្រាសាទបឹងសសរវៀច, ប្រាសាទបឹងសសរទ្រេត
ប្រាសាទប្រហែលជាកសាងឡើងក្នុងសតវត្សរ៍ទី១០ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសុរ្យវរ្ម័នទី១។ ប្រាសាទនេះរលំបែកបាក់អស់ជាច្រើន តែយើងអាចកំណត់ថាវាមានប្រាង្គបី បែរមុខទៅកើត មានស៊ុមទ្វារធ្វើពីថ្មភក់ ឥតមានផ្ដែរទេ។ ប្រាសាទមានកំពែងជុំវិញធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមទំហំ៤៥x២៥ម៉ែត្រ ដែលមានខ្លោងទ្វារចូលពីខាងកើត និងទ្វារបញ្ឆោតមួយនៅខាងលិច។ ប្រា...
ប្រាសាទតាភាជ
សាលាសំណាក់មួយក្នុងចំណោមសាលាសំណាក់ជាច្រើនដែលស្ថិតនៅតាមបណ្ដាយយផ្លូវបុរាណ អង្គរធំទៅភិម័យ បន្តពីប្រាសាទព្រហ្មកិល។ ប្រាសាទថ្មបាយក្រៀមនិងមានថ្មភក់ជាលំអតាមទ្វារ ដែលសង់ក្នុងសម័យអង្គរសតវត្សរ៍ ទី១២ ១៣។ ធៀបនឹងប្រាសាទនៅជិតគ្នានេះ ប្រាសាទមានសភាពទ្រុឌទ្រោមជាងគេ ព្រោះបាក់រលំដំបូលអស់ទាំងស្រុងស្ទើរបាត់រូបរាង មានសំណល...
ប្រាសាទអូរក្អែក, ប្រាសាទត្រពាំងក្អែក
ប្រាសាទសង់ក្នុងសម័យកាលរាជធានីនៅរលួសនៅចុងសតវត្សរ៍ទី៩។ ប្រាសាទមានរចនាបថព្រះគោ មានប្រាង្គទោល សង់អំពីឥដ្ឋ និងស៊ុមទ្វារជាថ្មភក់។ ប្រាសាទមានទ្វារនៅទិសខាងកើតនិងទ្វារបញ្ឆោត៣នៅទិសផ្សេងទៀត។ មេទ្វារខាងត្បូងមានចារសិលាចារឹកលេខ K.៨៣៣។
ប្រាសាទបាថាង
ប្រាសាទកសាងឡើងនៅចុងសតវត្សរ៍ទី១០។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គបីរត់ជួរជើង-ត្បូងបែរមុខទៅកើត។ ប្រាង្គកណ្ដាលធ្វើពីថ្មភក់ និង លំអដោយទ្វារបញ្ឆោតនៅជ្រុងខាងលិច។ ប្រាង្គអមសងខាងធ្វើពីថ្មបាយក្រៀម។ ប្រាសាទមានគូទឹកហើយមានផ្លូវចូលពីខាងកើត។
ប្រាសាទបី (អង្គរវត្ត), ប្រាសាទជ័យ
ប្រាសាទកសាងនាសតវត្សរ៍ទី១០ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី១ ហើយមានរចនាបថបាខែង។ ប្រាសាទនេះកសាងឡើងដើម្បីឧទ្ទិសដល់ព្រះឥសូរក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនា។ ប្រាសាទនេះ ក៏មិនខុសពីប្រាសាទ ថ្មបាយក្អែកដែរ គឺគ្មានព័ត៌មានណាមួយច្បាស់លាស់ពីឈ្មោះនៃប្រាសាទនេះទេ។ ប៉ុន្តែអ្នកស្រុកយល់ថា ឈ្មោះ «ប្រាសាទបី» គឺដោយសារឃើញប្រាសាទនេះមានតួ...
ប្រាសាទដូនជ្រាំ
អំពីប្រវត្តិសាងសង់ប្រាសាទនេះពុំមានឯកសារបញ្ជាក់ឡើយ។ ប្រាសាទព័ទ្ធជុំវិញដោយកំពែងពីរជាន់ដែលក្នុងកំពែងទីមួយធ្វើពីឥដ្ឋហើយមានប្រាង្គបីរាងបួនជ្រុងស្មើធ្វើពីឥដ្ឋ (បានបាក់រលំអស់មួយ) សង់លើខឿនធ្វើពីថ្មបាយក្រៀម។ ប្រាង្គទាំងនេះបែរមុខទៅកើតតាមស៊ុមទ្វារធ្វើពីថ្មភក់និងលំអដោយទ្វារបញ្ឆោតតាមជ្រុងផ្សេងទៀត។ ក្នុងកំពែងទីពី...
ប្រាសាទយ៉ាកណាំង
ប្រាសាទយ៉ាកណាំងស្ថិតក្នុងព្រៃជ្រៅហើយក៏ប្រហែលជាប្រាសាទតែមួយគត់ដែលនៅគង់វង្សរូបរាងក្នុងខេត្តដ៏ឆ្ងាយជាងគេពីរាជធានីមួយនេះ។ ប្រាសាទនេះកសាងឡើងមុនសម័យអង្គរដែលទើបប្រទះឃើញក្នុងទឹកដីខេត្តរតនគិរីនេះ។ ចម្ងាយឆ្ងាយ ផ្លូវលំបាក ភាពដាច់ឆ្ងាយពីភូមិយ៉ាតុង ដំណើរត្រូវឆ្លងកាត់ទឹក... ជាឧបសគ្កបានធ្វើឱ្យគេបំភ្លេចចោលរាប់ឆ្នាំ...
ប្រាសាទធ្មមពាំង
ប្រាសាទសង់ក្នុងរាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ នៅសតវត្សរ៍ទី១២។ ប្រាសាទនេះមានប្លង់ជាមន្ទីរពេទ្យ ដែលរួមមានហោបន់ស្រន់មួយលំអដោយថ្មភក់និងហោត្រៃមួយធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមស្ថិតនៅទិសអាគ្នេយ៍ កំពែងថ្មបាយក្រៀមព័ទ្ធជុំវិញនិងមានស្រះមួយនៅទិសឦសាន។
ប្រាសាទខ្នារ (ក្រឡាពាស)
ប្រាសាទសង់នៅអំឡុងចុងសតវត្សរ៍ទី១០និងដើមសតវត្សរ៍ទី១១។ ប្រាសាទព័ទ្ធជុំវិញដោយកំពែងពីរជាន់ក្នុងធ្លាកំពែងទីមួយមាន ប្រាង្គមួយរាងបួនជ្រុងស្មើ ធ្វើពីឥដ្ឋនិងថ្មភក់។ ថ្មភក់ ត្រូវបានគេប្រើសម្រាប់គ្រឹះប្រាសាទ ទ្វារនិងទ្វារបញ្ឆោត។ ប្រាង្គនេះបែរទៅកើតនិងមានទ្វារបញ្ឆោតនៅជ្រុងផ្សេងទៀត។ ប្រាង្គរណបប្រាំបីស្ថិតនៅជុំវិញប...
ប្រាសាទបក្សីចាំក្រុង
ប្រាសាទកសាងឡើងក្នុងរាជ្យព្រះបាទហស៌វរ្ម័នទី២ នៅសតវត្សរ៍ទី១០ ឧទ្ទិសថ្វាយព្រះឥសូរក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនា។ ប្រាសាទបក្សីចាំក្រុងមានកាំជណ្ដើរស្ថាបនា ដោយថ្មបាយកៀ្រម និងឥដ្ឋពណ៌ក្រហម។ ប្រាសាទមានរាងជាសាជី មាន៤ថ្នាក់ៗ ធ្វើពីឥដ្ឋបែរមុខទៅទិសខាងកើត។ ក្បាច់ផែ្តរលើខ្លោងទ្វារនៅល្អ មានចម្លាក់ព្រះឥន្រ្ទគង់លើដំរីព្ធរាវ័ណ...
ប្រាសាទទ្វារទន្លេអុំ
ទ្វារមួយក្នុងចំណោមទ្វារទាំងប្រាំនៃបន្ទាយអង្គរធំចេញទៅទិសខាងត្បូង។ សេចក្ដីលម្អិតសូមអានក្នុងទ្វារជ័យ។
ប្រាសាទព្រៃគុក (ប្រើសក្អក)
ប្រាសាទព្រៃគុកកសាងដំបូងកាលពីសតវត្សរ៍ទី៧-៨ បន្ទាប់មកនៅរវាងស.វ.ទី១០ នារជ្ជកាលព្រះបាទរាជេន្ទ្រវរ្ម័ន គេបានសង់សំណង់ឥដ្ឋគ្របពីលើសំណង់ចាស់។ ប្រាសាទមានលក្ខណៈពិសេសខុសគេ ដោយគេបានឆ្លាក់ថ្មធម្មជាតិដែលមាននៅទីតាំងដើមស្រាប់ឱ្យចេញជាក្បាច់ មានរូបព្រះគណេសអង្គុយ ក្នុងកាយវិការពែនភ្នែកនៅលើជើងទម្រមួយ ដែលនៅខាងក្រោមទម្រគេ...
ប្រាសាទក្រោលគោ (អង្គរធំ)
ប្រាសាទក្រោលគោកសាងឡើងតាមរចនាបថបាយ័នដោយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ នៅចុងសតវត្សរ៍ទី១២ ឧទ្ទិសដល់ព្រះពុទ្ធសាសនា។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គតែមួយស្ថិតនៅលើលានរាងកាកបាទ មានហោត្រៃមួយធ្វើអំពីថ្មបាយក្រៀមនិងថ្មភក់ ហើយបែរមុខទៅទិសខាងត្បូង។ កំពែងប្រាសាទធ្វើអំពីថ្មបាយក្រៀមដែលមានគោបុរៈនៅទិសខាងកើតនិងមានគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញ។ ក្បាច់ចម្...
ប្រាសាទគងភ្លុក, ប្រាសាទបេងកែវ
ប្រាសាទសាងសង់ឡើងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសុរ្យវរ្ម័នទី២។ ប្រាសាទគងភ្លុកមានប្រាង្គមួយរាងពីរ៉ាមីតមានជណ្តើរចំកណ្តាល។ ជញ្ជាំងកំពែងរាងបួនជ្រុងស្មើធ្វើពីថ្មបាយក្រៀម។ ខ្លោងទ្វារពីទិសទាំងបួនធ្វើពីថ្មភក់។ គូទឹកមួយមានផ្លូវចូល ដែលមានស្ពានរាងកាកបាទនៅខាងលិច និងលានមួយរាងកាកបាទធ្វើពីថ្មភក់នៅខាងជើង។