ស្ថិតជារណបប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារជ្រុងខាងជើងខាងក្នុង។ សេចក្ដីលំអិតសូមអានក្នុងប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារ។
ប្រាសាទកសាងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសុរ្យវរ្ម័នទី១ ឧទ្ទិសដល់ព្រហ្មញ្ញសាសនា។ ប្រាសាទទ័ពជ័យធំ និងប្រាសាទទ័ពជ័យតូច សង់នៅឃ្លាតពីគ្នាប្រហែល ៤០០ម៉ែត្រ។ ប្រាសាទទាំងពីរនេះសង់នៅលើដីរាបស្មើ ក្នុងនោះប្រាសាទទ័ពជ័យធំ ទំហំ៥០ម៉ែត្របួនជ្រុង មានកំពែងព័ទ្ធជុំវិញ ធ្វើពីថ្មភក់ ប្រកបដោយក្បូរក្បាច់រចនាយ៉ាងល្អវិចិត្រ។ ប្រាសាទនេ...
ស្ពាននេះកសាងឡើងក្នុងសតវត្សរ៍ទី១២ ហើយមានឈ្មោះ "ព្រះទិស" ឬ "ប្រាប់ទិស"។ ស្ពានបុរាណសម័យអង្គរនេះ សង់ពីថ្មបាយក្រៀមនិងថ្មភក់ដែលមានបណ្ដោយ៨៦ម៉ែត្រ ទទឹង១៦ម៉ែត្រ កម្ពស់ពីបាតស្ទឹង១០ម៉ែត្រ និងមានរន្ធត្រដេវ (ប្រឡោះសម្រាប់ចរន្តទឹកឆ្លងកាត់) ចំនួ ២១។ តាមការវិភាគប្រវត្តិសិល្បៈលើបង្កាន់ដៃ នាគនិងថ្មគោល គឺស្ថិតនៅក្នុងរ...
ប្រាសាទសង់ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទឧទិត្យាវរ្ម័នទី២ នៅពាក់កណ្ដាលសតវត្សរ៍ទី១១ ឧទ្ទិសចំពោះព្រហ្មញ្ញសាសនា។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គមួយរាងបួនជ្រុងស្មើធ្វើពីឥដ្ឋបែរមុខទៅកើតមានទ្វារបញ្ឆោតនៅមុខផ្សេងទៀត។ ប្រាសាទមានហោត្រៃពីរធ្វើពីថ្មបាយក្រៀម ហើយហ៊ុមព័ទ្ធដោយកំពែងមួយធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមមានខ្លោងទ្វារនៅខាងកើត និងគូទឹកមួយ។
ប្រាសាទកសាងឡើងនៅសតវត្សរ៍ទី១០ ដូចប្រាសាទដទៃក្នុងតំបន់នេះដែរ។ ប្រាសាទខ្នារ មានតួប្រាង្គជាបំណែកលិង្គស្ថាបនាពីថ្មភក់ផ្ដុំគ្នាបានជាសិវៈលិង្គមួយធំ កម្ពស់៧ម៉ែត្រ តម្កល់លើស្នាទ្រោណីកម្ពស់៥ម៉ែត្រ និងទទឹងប្រហែល៦ម៉ែត្រ។ ប្រាសាទមានទបង្ហូរទឹកទៅផ្នែកខាងជើង ហើយស្ថិតនៅខាងលិចត្រង់ចំអ័ក្សជាមួយត្រពាំងខ្នារប្រហែល១០០ម៉ែ...
ប្រាសាទកសាងឡើងនៅសតវត្សរ៍ទី១០ ដូចប្រាសាទដទៃក្នុងតំបន់នេះដែរ។ ប្រាសាទប្រាង្គទោលនេះមានតួប្រាង្គរាងបួនជ្រុងស្មើ ធ្វើអំពីថ្មភក់បែរ មុខទៅទិសឥសាន្ត និងលំអដោយទ្វារបញ្ឆោតអំពីថ្មភក់តាមជ្រុងផ្សេងទៀត។ ប្រាសាទនេះមានកំពែង ការពារមួយជាន់ធ្វើអំពីឈើដែលរលំបែកបាក់បាក់អស់ ហើយកាត់ផ្តាច់ដោយខ្លោងទ្វារមួយមានរាងកាកបាទ ធ្វើអំ...
ប្រាសាទនេះកសាងក្នុងរជ្ជកាល ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ នៅចុងសតវត្សរ៍ទី១២។ នៅទីនេះមានប្រាង្គមួយធ្វើពីថ្មបាយក្រៀម បែរមុខទៅកើតជាមួយយ៉មួយដែលមានស៊ុមទ្វារធ្វើពីថ្មភក់ និងគូទឹកមួយ។
ថ្វីបើប្រព័ន្ធសារព័ត៌មានមួយចំនួនអះអាងថាជារឿងដ៏គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើល ដែលក្រសួងបរិស្ថានបានលាតត្រដាងពីប្រាសាទបុរាណនេះលាក់ខ្លួនកណ្ដាលព្រៃឡង់ ប៉ុន្តែតាមការពិតប្រាសាទត្រពាំងប្រើសបានចុះក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌកម្ពុជាតាំងពីយូរមកហើយ ដែលមានលេខរមណីដ្ឋាន ១៩៦ និងលេខ IK 159។ ការហៅឈ្មោះប្រាសាទថា “ត្រពាំងប្រើស” ដូច្នេះ គឺគេ...
កាលបរិច្ឆេទសាងសង់ប្រហែលជានៅសតវត្សរ៍ទី១១ ហើយមានប្រាង្គពីរតម្រៀបគ្នាជើងត្បូង។ ប្រាង្គខាងត្បូងស្ថាបនាអំពីឥដ្ឋ និងប្រាង្គខាងជើងពីថ្មបាយក្រៀម រីឯនៅទិសអាគ្នេយ៍មានហោត្រៃសាងពីថ្មបាយក្រៀម។ ប្រាសាទហាក់សាងសង់មិនទាន់រួច ដោយមិនមានចម្លាក់អ្វីទេ។ ប្រាង្គទាំងពីរហាក់ត្រូវបានសង់ឡើងនៅសម័យផ្សេងគ្នា។ នៅភាគខាងជើងប្រាសាទប...
ក្រុមប្រាសាទតោ ស្ថិតនៅកណ្ដាលចន្លោះក្រុមប្រាសាទសំបូរ និងក្រុមប្រាសាទយាយព័ន្ធ ដែលមានប្រាង្គប្រាសាទសរុបចំនួន ៤៣ ហើយក្នុងនោះមានប្រាសាទនៅល្អចំនួន ១, នៅល្អពាក់កណ្ដាលចំនួន ៦ និងបាក់បែកចំនួន ៣៦។ ក្រុមប្រាសាទតោហ៊ុមព័ទ្ធដោយកំពែងធ្វើអំពីថ្មបាយក្រៀម ចំនួនពីរជាន់ ដែលកំពែងខាងក្រៅមានបណ្ដោយ ៣២៨x៣១០ម៉ែត្រ ដែលមានច្រក...
ប្រាសាទដែលស្ថិតនៅលើកូនភ្នំគុកកម្ពស់ប្រហែលជា ២០ម. ប៉ុន្តែស្ថិតក្នុងបរិវេណបន្ទាយកងយោធា។ ប្រាសាទឥដ្ឋរាង៤ជ្រុង សង់បែរមុខទៅខាងកើត ស៊ុំទ្វារ និងផ្តែរធ្វើពីថ្មភក់។ បំណែកផ្តែរដែលធ្លាក់បាក់ជាពីរកំណាត់ មានចម្លាក់រូបព្រះឥន្ទ្រគង់លើដំរីឰរាវ័ណសឲ្យឃើញថាប្រាសាទនេះត្រូវបានសាងសង់នៅស.វទី១០-១១ នៃគ.ស ហើយមានស្ថិតក្នុងរច...
ប្រាសាទនេះកសាងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទរាជេន្ទ្រវរ្ម័នទី២ នាពាក់កណ្ដាលសតវត្សរ៍ទី១០។ ប្រាសាទមានប្រាង្គបីរាងការ៉េធ្វើពីឥដ្ឋរត់ជួរជើង-ត្បូង បែរមុខទៅកើតតាមស៊ុមទ្វារថ្មភក់ជាមួយសសរពេជ្ររាងប្រាំបីជ្រុងនិងលំអដោយទ្វារបញ្ឆោតតាមជ្រុងផ្សេងទៀតដែលធ្វើពីថ្មភក់។ ប្រាង្គទាំងនេះសង់លើខឿន ថ្មបាយក្រៀម។ គូទឹកមួយមានផ្លូវចូលពីខា...
ប្រាសាទប្រហែលជាកសាងនៅក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទធរណិន្ទ្រវរ្ម័ន ក្នុងរចនាបថឃ្លាំង គឺមុនសម័យអង្ករបន្តិច។ ប្រាសាទត្រាវសាងបែរមុខទៅទិសខាងកើត ស្ថិតនៅលើទីទួលមួយដោយមានគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញនិងបារាយណ៍ធំៗ។ នៅពីមុខប្រាសាទនាផ្លូវចូលមានជណ្ដើរខ្លោងទ្វារ និងមានរូបសំណាកតោយាមទ្វារ១គូដែលនៅសល់តែដងខ្លួនប៉ុណ្ណោះ ឯក្បាលត្រូវជនទុច្ចរិ...
ប្រាសាទត្រូវបានសាងសង់នៅដើមសតវត្សរ៍ទី១២ ឧទ្ទិសដល់ពុទ្ធសាសនា ដោយមានចម្លាក់ព្រះពុទ្ធរូបចំនួន ៤០ អង្គឆ្លាក់នៅលើជញ្ជាំងខាងក្នុងទាំងបួនទិស។ ស្ថិនៅខាងកើតបំផុតក្នុងចំណោមប្រាសាទទាំង៥ ប្រាសាទតាទួតសង់ពីថ្មភក់ មានទ្វារចូលពីគ្រប់បួនទិស សង់លើឃឿនពីរជាន់។ ប្រាសាទនេះមានទំហំធំជាងគេ ដោយខឿនខាងក្រោមមានប្រវែង៤០ម៉ែត្រ តែម...
នៅលើទួលកោះបឹងនេះមាននៅសល់សំណល់ប្រាសាទបែកបាក់សល់តែជញ្ជាំង ដែលស្ថិតនៅកណ្ដាល វាលស្រែ។ ជាប្រាសាទឥដ្ឋបីដែលនៅទីនេះមានសំណល់បុរាណមួយចំនួនដូចជារូបព្រះគណេស លិង្គព្រះឥសូរ យោនីនាងឱមា និងផ្ទាំងថ្មថ្លើមអណ្ដើកមួយចំនួន។ ដោយទីតាំងស្ថិតនៅកណ្ដាលវាលស្រែ ផ្លូវចូលទៅកាន់ ទីនេះមានភាពលំបាកនៅឡើយ។
ប្រាសាទកសាងនៅដើមសតវត្សរ៍ទី១១ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១។ ប្រាសាទមានប្រាង្គពីរធ្វើពីឥដ្ឋនិងថ្មភក់បែរមុខទៅកើត សង់លើចង្កេះភ្នំម្រេច។ ប្រាង្គខាងត្បូងមានរាងធំជាងប្រាង្គខាងជើងបន្តិច ដែលផ្នែកខាងក្រៅធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមនិងថ្មភក់។ ប្រាង្គខាងជើងរាងបួនជ្រុងស្មើ ហើយក៏មានផ្នែកខាងក្រោមធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមដែរ។ ប្...
រចនាបថប្រាសាទនេះបង្ហាញថា វាត្រូវបានសាងសង់នៅសតវត្សរ៍ទី១២ឬ១៣ គឺប្រាសាទមានរចនាបថបាយ័ន កសាងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧។ ប្រាសាទពីរសង់លើខឿនថ្មបាយក្រៀម បែរមុខទៅកើត ធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមលម្អដោយថ្មភក់នៅខាងក្រៅ ហើយមានជ្រុងផ្សេងទៀតលម្អដោយទ្វារបញ្ឆោត។ ប្រាសាទនៅខាងជើងរលំបាក់អស់សល់សំណល់ថ្មនៅរាយប៉ាយនិងបំណែកចម្លាក...
ប្រាសាទតាសោម ត្រូវបានកសាងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ នៅចុងសតវត្សរ៍ទី១២ ក្នុងគោលបំណងធ្វើជាអគារព្រះពុទ្ធសាសនាមហាយានឧទ្ទិសដល់លោកេស្វរៈព្រោះគេឃើញផ្ដែររូបលោកេស្វរៈនៅខាងក្នុងសញ្ញាកាកបាទដូចប្រាសាទតាព្រហ្មដែរ។ ប្រាសាទតូចដែលមានរចនាបថបាយ័ននិងមានរបងព័ទ្ធជុំវិញរាងទាបផ្ទាល់ដី មានប្រាង្គបែរទៅរកគោបុរៈ។ កន្លែងរ...
ប្រាសាទ នាងព្រះ K៩ ជាប្រាង្គមួយនៅស្ថិតខាងត្បូងគេ មានគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញ ហើយមានប្លង់ជាល្វែងនៃមណ្ឌបដូចប្រាង្គ K៤-K៧ ដែរ ហើយសំណង់របៀបនេះ ក៏ស្ថិតនៅក្នុងរជ្ជកាលតែមួយ រចនាបថ តែមួយ ពោល គឺរចនាបថឃ្លាំង រជ្ជកាលព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១ នាស.វ.ទី១១។
ប្រាសាទសង់នៅចុងសតវត្សរ៍ទី១០ ប្រហែលជាក្នុងរាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៥។ ប្រាសាទសង់ពីថ្មបាយក្រៀមភាគច្រើននិងថ្មភក់ នៅផ្នែកខាងក្រោមហើយផ្នែកខាងលើសង់ពីឥដ្ឋ។ ប្រាសាទនៅមានលក្ខណ:ល្អបង្គួរ ហើយស្ថិតក្នុងទីវត្តនាចង្កេះភ្នំបោះត្រា។ នៅជិតប្រាសាទនេះមានអណ្ដូងបុរាណដែលមានទឹកជាប្រចាំមិនដែលដាច់គ្រប់រដូវ។ អ្នកស្រុកមានជំនឿថា...
ខុសពីប្រាសាទតាញាណខាងកើតដែលត្រូវបានប្រក់ដំបូលគ្របការពារទឹកភ្លៀងនិងទល់ទ្រ ប្រាសាទនេះទទួលរងការបែកបាក់ ហើយពិបាកចូល ព្រោះប្រាសាទស្ថិតលើចង្កេះភ្នំលើផ្ទាំងថ្មជម្រាលធំមួយ។ គេសង្កេតឃើញមានតែដំបូលបែកបាក់ សល់តែជញ្ជាំងបីជ្រុង។ ប្រាសាទក៏មានឈ្មោះពីរដែរ គឺប្រាសាទតាញាណលិច ឬប្រាសាទនាងរំសាយសក់។
2024 © Royal Academy of Cambodia