វត្តធម្មយុត្តិ, វត្តកេសរារាម
វត្តធម្មយុត្តិ ត្រូវខ្មែរក្រហមប្រើប្រាស់ជាមន្ទីរឃុំឃាំង ហើយនៅក្រោយឆ្នាំ១៩៧៩ មន្ទីរបូជនីយដ្ឋានមួយត្រូវបាន សាងសង់ឡើង ដើម្បីដាក់តម្កល់ឆ្អឹងសាកសពដែលស្លាប់នៅក្នុងបរិវេណវត្តនេះ។ តាមការស្រាវជ្រាវរបស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា មន្ទីរបូជនីយដ្ឋានមួយនេះត្រូវបានចាត់ទុកជាកន្លែងគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធនិងជាកនែ្លងប្រារឰធ្វើទិ...
ផ្ទះតាម៉ុក (តាកែវ)
ផ្ទះស្ថិតនៅកណ្តាលបឹងទឹកសាបនៃខេត្តតាកែវ ដែលសាងសង់ឡើងដោយតាម៉ុក។ ផ្ទះនេះត្រូវបានសាងសង់ ឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៧៧ ដើម្បីធ្វើជាទីលំនៅផ្ទាល់ខ្លួនរបស់គាត់ ព្រមទាំងទីសេនាធិការនៃ ភូមិភាគនិរតី ក្នុងសម័យប៉ុលពតចន្លោះឆ្នាំ១៩៧៥-១៩៧៩។ ផ្ទះនេះស្ថិត នៅលើទួល អាចមើលទេសភាពជុំវិញបាន ៣៦០ដឺក្រេ។ ពីផ្លូវលំទៅកាន់ផ្ទះតាម៉ុក គេត្រូវដ...
ស្តូបវត្តកំពង់អំពិល, ស្តូបវត្តវិបស្សនារាម
ឆ្អឹងអវៈយវៈ និងឆ្អឹងលលាដ៏ក្បាលចំនួន៤២៥ ត្រូវបាននាំយកទៅដាក់តម្កល់នៅក្នុងមន្ទីរបូជនីយ ដ្ឋានមួយដែលស្ថិតនៅក្នុងបរិវេណវត្តកំពង់អំពិល។ នៅឆ្នាំ១៩៩២ មន្ទីរនេះត្រូវបានសាងសង់ឡើងដោយមានជញ្ជាំងធ្វើពីបេតុង ដំបូលប្រក់ក្បឿង និងហ៊ុំពទ្ធ័ទៅដោយកំពែងថ្ម។
ស្តូបវត្តកំពង់ត្រឡាច
នៅតាមបណ្ដោយផ្លូវឆ្ពោះទៅកាន់ភ្នំវល្លិ៍ ព្រះវិហារធ្វើពីស៊ីម៉ង់តដ៏ធំមួយនៅវត្តកំពង់ត្រឡាច ភូមិ កំពង់ត្រឡាច ឃុំកែប ស្រុកកំពត ត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាមន្ទីរសន្ដិសុខកាលពីជំនាន់ខ្មែរក្រហម។ អ្នកទោស ដែលជាប់នៅក្នុងមន្ទីរសន្ដិសុខនេះ ត្រូវខ្មែរក្រហមនាំយកទៅសម្លាប់នៅក្នុងរណ្ដៅធំៗចំនួនពីរក្នុងបរិវេណវត្ត និងនៅកន្លែងផេ្ស...
ស្ដូបវត្តជុំគ្រៀល
ចេតីយសង់អំពីឈើមួយត្រូវបានសាងសង់សម្រាប់ដាក់តម្កល់អដ្ឋិធាតុជនរងគ្រោះ ដែលបានដឹកជញ្ជូននាំមកពីរណ្ដៅសាកសពក្នុងស្រុកកំពត។ អដ្ឋិធាតុដែលបាននាំមកដាក់តម្កល់នៅទីនេះ ពុំមានចំនួនច្រើនប៉ុន្មានទេ។ ខ្នោះជើង មួយចំនួន ក៏ត្រូវបានប្រមូលមកដាក់នៅក្នុងមន្ទីរបូជនីយដ្ឋាននេះដែរ។
ស្តូបវត្តកណ្ដាល, ស្តូបវត្តសុវណ្ណក្ខាសត្ថារាម
ឆ្អឹងដែលជញ្ជូនមកពីទីតាំងសម្លាប់នៅព្រៃគោកត្រាច គោកតាម៉ុល និងពីកន្លែងផេ្សងទៀតក្នុងស្រុកភ្នំស្រុក ត្រូវយកមកដាក់តម្កល់នៅក្នុងបូជនីយដ្ឋានក្នុងវត្តវិសេសមុនីសត្ថាវាទហៅវត្តបូព៌។ មានឆ្អឹងលលាដ៏ក្បាល និងឆ្អឹងអវៈយវៈជាច្រើនដែលដាក់តម្កល់ក្នុងបូជនីយដ្ឋាននេះ ត្រូវទទួលរងការបែកបាក់ និងពុកផុយ។ ពេលក្រោយមកគេបានកសាងស្តូប...
ស្តូបឧដុង្គ
ភ្នំនេះមានឈ្មោះបីគឺ ភ្នំឧដុង្គ ភ្នំព្រះរាជទ្រព្យ និង ភ្នំអដ្ឋរស្ស។ ឧដុង្គ ជាខ្សែភ្នំមួយដែលលាតសន្ធឹងពីជើងទៅត្បូង ប្រវែង ១៥០០ ម៉ែត្រ និង ទទឹង ៧០០ ម៉ែត្រ។ ភ្នំនេះមានកំពូល ៥ គឺ កំពូលចេតីយ៍ទន្ទឹម កំពូលត្រៃត្រឹង្គ កំពូលភ្នំចេតីយ៍កំពូលបួន ព្រះអង្គចូលបរិនិព្វាន្ត និងកំពូលភ្នំអរិយកាស្សប។ ភ្នំនេះមានរាងដូចជាសត...
ស្តូបវត្តរំលេច, ស្តូបវត្តចន្ទរង្សី
អដ្ឋិធាតុ ដែលបានគាស់ចេញពីទីតាំងសម្លាប់កូនត្នោត វាលតារាងបាល់ និងខាងលិចសាលារៀនភូមិរំលេច ត្រូវនាំយកមកដាក់តម្កល់នៅក្នុងបរិវេណវត្តនេះ ដើម្បីទុកធ្វើជាទីសម្រាប់គោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធអ្នកដែលបានចែកឋានទៅ និងជាកន្លែងរំឭកទិវាថ្ងៃ២០ ឧសភា។ កាលពីឆ្នាំ១៩៧៩ ប្រជាជន និងរដ្ឋអំណាចមូលដ្ឋានបាននាំគ្នាជីកកកាយរណ្ដៅសាកសពរួមនៅតាមទ...
ស្តូបព្រៃធុតង្គ
អដ្ឋិធាតុដែលប្រមូលបានក្រោយការគាស់រណ្ដៅសាកសពនៅព្រៃធូរដុង ត្រូវប្រជាជនប្រមូលមកដាក់ក្នុងកន្លែងតែមួយ គឺនៅក្នុងចេតីយមួយក្នុងទីធ្លាវត្តអូររាំងឪ។ ព្រៃធូរដុងមានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិលេខ២ ឃុំគងជ័យ ស្រុកអូររាំងឪ ខេត្ដកំពង់ចាម។ ជីវ ហ៊ន់ អាយុ៦៨ឆ្នាំ រស់នៅភូមិលេខ១ ឃុំគងជ័យបានប្រាប់ថា ព្រៃធូរដុងជាទីតាំងសម្លាប់មនុស្ស ន...
ស្តូបវត្តកកោះ, ស្តូបវត្តសូភី
វត្តសូរភី ហៅ កកោះមានបន្សល់ទុកស្លាកស្នាមឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ រួមមាន ខ្នោះជាច្រើនត្រូវបានដាក់តម្កល់ក្នុងបូជនីយដ្ឋានមួយជាមួយអដ្ឋិធាតុមួយចំនួន ដែលត្រូវបានគាស់ដោយប្រជាជននៅជុំវិញបរិវេណវត្តនេះកាលពីឆ្នាំ១៩៨០។ កន្លែងតម្កល់អដ្ឋិធាតុ ស្ថិតនៅខាងកើតឈៀងខាងត្បូងព្រះវិហារ ដែលនៅថ្ងៃ២០ ឧសភា ស្ទើរតែរៀងរាល់ឆ្នាំ...
ស្តូបទួលតាភ្លង
មន្ទីរបូជនីយដ្ឋានដ៏ថ្មីមួយ ត្រូវបានប្រជាជននិងក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះដែលបានស្លាប់នៅទីតាំង សម្លាប់ទួលតាភ្លង សហការគ្នាសាងសង់ឡើងនៅលើដីនាទីតាំងសម្លាប់តែម្ដង បន្ទាប់មកនៅពេលបច្ចុប្បន្នទីតាំងនេះបានក្លាយទៅជាវត្តមួយ។ អដ្ឋិធាតុដែលបានគាស់ ចេញពីរណ្ដៅនៅជុំវិញមន្ទីរបូជនីយដ្ឋានទាំងអស់ ត្រូវប្រមូលយកមកដាក់តម្កល់នៅក្នុង...
ស្តូបវត្តស្ទឹង, ស្តូបវត្តបទុមប្រាង្សីរតនារាម
វត្តបទុមប្រាង្សីរតនារាមហៅវត្តស្ទឹង មានមន្ទីរបូជនីយដ្ឋាន មួយសង់អំពីឈើប្រក់ក្បឿង និងមានរចនាថ្នាំលាបតាមចំរ៉ឹងជញ្ជាំងដែលធ្វើឡើងសម្រាប់ឱ្យមានខ្យល់ អាកាសចេញចូលក្នុងកន្លែងតម្កល់ឆ្អឹងសាកសព។ ទីនេះមានតម្កល់ឆ្អឹងសាកសពជនរងគ្រោះដែលបានស្លាប់ កាលពីរបបខ្មែរក្រហមចំនួន៣២៥។ ឆ្អឹងលលាដ៏ក្បាលភាគច្រើន ជាឆ្អឹងបែកបាក់ និងពុ...
ស្តូបវត្តឫស្សីសាញ់
មន្ទីរបូជនីយដ្ឋានមួយក្បែរវត្តឫស្សីសាញ់ មានតម្កល់ឆ្អឹងលលាដ៏ក្បាលប្រហែល១០០០។ អដ្ឋិធាតុទាំងអស់នេះត្រូវបានថែរក្សាការពារយ៉ាងល្អ ទោះជាមន្ទីរបូជនីយដ្ឋានមួយនេះមានសភាពទ្រុឌទ្រោមណាស់ទៅហើយក៏ដោយ។ សាក្សីនិយាយថា មានរណ្ដៅសាកសពចំនួន៣ ដែលត្រូវបានគាស់នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៨២ ហើយ អដ្ឋិធាតុត្រូវបានយកទៅតម្កល់នៅក្នុងមន្ទីរបូជនីយ...
ស្តូបវត្តព្រែកដាច់, ស្តូបវត្តបុទុមគង្គា
នៅឆ្នាំ១៩៨២ រណ្ដៅចំនួនប្រហែល៥៦រណ្ដៅស្ថិតនៅជុំវិញបរិវេណវត្តព្រែកដាច់ ត្រូវបានគាស់ដោយប្រជាជនក្នុងភូមិ។ ឆ្អឹងដែលគាស់បានត្រូវជញ្ជូនយកទៅដាក់នៅមន្ទីរបូជនីយដ្ឋានមួយ ដែលសាងសង់ឡើងនៅលើទីតាំងដែលជាអតីត មន្ទីរសន្ដិសុខ១៨ ឬមន្ទីរសន្ដិសុខព្រែកដាច់។ នៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ អដ្ឋិធាតុមួយចំនួនបានពុកផុយ ហើយដោយសារមានតម្រូវកា...
ស្តូបវត្តស្គន់, ស្តូបវត្តសុគន្ធារាម
ចេតីយដ៏ថ្មីសន្លាងមួយនៅក្នុងវត្តសុគន្ធារាមហៅវត្តស្គន់ ដែលសាងសង់ឡើងដោយក្រុមសាច់ញាតិរបស់សាកសព គឺដើម្បីធ្វើជាវិមានរំឭកវិញ្ញាណក្ខន្ធចំពោះជនរងគ្រោះដែលត្រូវបានសម្លាប់នៅទីតាំងសម្លាប់មនុស្សនៅក្បែរនោះ។ មានតែឆ្អឹងភ្លៅប៉ុណ្ណោះ ដែលត្រូវបានរៀបដាក់ជាជុង ជាធ្នឹម មានបែបបទជាបួនជ្រុង ទំហំ២ម៉ែត្រក្រឡា ដែលអាចបញ្ជាក់បានថ...
ស្តូបឡពិឃាដភ្នំទ្រង់បាត
ឡពិឃាដភ្នំទ្រង់បាត គឺជាកន្លែងដុតសពមនុស្សកាលពីរបបខ្មែរក្រហម។ ប្រជាជន១៧មេសាភាគច្រើនបានត្រូវសម្លាប់នៅទីនោះ។ ឡពិឃាដ គ្រាន់តែជាឈ្មោះដែលប្រជាជនគ្រប់គ្នានាំគ្នាហៅបន្ទាប់ពី របបខ្មែរក្រហមត្រូវដួលរលំប៉ុណ្ណោះ។ ប្រជាជនបានបកស្រាយថា ប្រជាជនជម្លៀសដែលត្រូវបានសម្លាប់ ត្រូវខ្មែរក្រហមដុតជាមួយនឹងអង្កាមដើម្បីយកផេះ និងកម...
ស្តូបវត្តស្រែតាជ័យ, ស្តូបវត្តបុទ្ធារាម
នៅក្នុងភូមិស្រែតាជ័យ មន្ទីរបូជនីយដ្ឋានតម្កល់អដ្ឋិធាតុជនរងគ្រោះសម័យខ្មែរក្រហមមួយ បានត្រូវបង្កើតឡើងនៅក្បែរណ្ដៅសាកសពជាច្រើនក្នុងទីតាំងសម្លាប់នៅបន្ទាយចាស់។ អដ្ឋិធាតុដែលយកមកពីរណ្ដៅសាកសពបន្ទាយចាស់ ពីមន្ទីរសន្ដិសុខសុវណេ្ណ និងពីខាងមុខសាលាស្រុកទឹកផុស ត្រូវយកមកដាក់តម្កល់នៅក្នុងបូជនីយដ្ឋាននេះទាំងអស់។
ស្តូបសាលាត្រពាំងស្វា
ផ្នែកមួយនៃមន្ទីរសន្ដិសុខសាលាត្រពាំងស្វារបស់ខ្មែរក្រហម ដែលជាអតីតសាលាគរុកោសល្យ (វិក្រិតការ) បានត្រូវផ្លាស់ប្ដូរទៅជាកន្លែងតំកល់អដ្ឋិធាតុដែលមានលលាដ៏ក្បាលមនុស្សរាប់ពាន់គរជាជង់ៗ ប្រហែលជាកំពស់២ម៉ែត្រ។ មួយរយៈកាលក្រោយមក ដោយសារកង្វះការថែទាំ និងដោយសារសត្វ ពាហនៈស៊ីផង ឆ្អឹងមួយភាគត្រូវបានបំផ្លាញ និងបាត់បង់។ ដោយហេ...
ស្តូបវត្តរកាកោង, ស្តូបវត្តកែវមុនីជោតិ
វត្តនេះមានឈ្មោះល្បីល្បាញខាងសំណង់ព្រះវិហារបុរាណដ៏ល្អ ហើយមានប្រវត្តិជូរចត់នាសម័យប៉ុលពត ថាជាមន្ទីរសន្តិសុខ ជាកន្លែងឃុំឃាំងនិងសម្លាប់អ្នកទោសជាច្រើន។ សាក្សីម្នាក់នៅវត្តកែវមុនីជោតិ រកាកោង បាននិយាយថា នៅពេលដែលច្រាំងទនេ្លបាក់ស្រុតចុះទៅក្នុងទឹក ឆ្អឹងជនរងគ្រោះមិនទាន់បានគាស់មួយចំនួនកប់នៅទីតាំងសម្លាប់ប៉ែកខាងត្បូ...
មជ្ឈមណ្ឌលសន្តិភាពអន្លង់វែង
ផ្ទះតូចមួយដែលជាទីឃុំខ្លួនប៉ុលពតមុនស្លាប់ ស្ថិតនៅមិនឆ្ងាយពីពយតារួននោះទេ។ ទីនេះមានផ្ទាំងដែលចារឹកពីប្រវត្តិនៃមេដឹកនាំម្នាក់នេះ រហូតដល់ចុងបញ្ចប់នៃជីវិត។ កន្លែងដែលក្រុមខ្មែរក្រហមគ្នាឯងកាត់ទោសប៉ុលពត ស្ថិតនៅតាមផ្លូវជិតច្រកជាំ ចំណែកផ្ទះតាម៉ុកលើខ្នងភ្នំក៏មានដាក់ស្លាកសម្គាល់ដែរ។ គេដឹងថាប៉ុលពត បានសម្លាប់សហសេវិ...
ស្តូបវត្តព្រៃផ្អាវ
មន្ទីរបូជនីយដ្ឋានសង់ឡើងដោយបេតុងប្រក់ក្បឿង មានកម្ពស់ប្រហែល៤ម៉ែត្រ និងទំហំប្រហែល៣ម៉ែត្រនៅទល់មុខវត្តព្រៃផ្អាវ មានដាក់ឆ្អឹងលលាដ៏ក្បាលប្រហែលជាង១០០។ អដ្ឋិធាតុជាច្រើនបានត្រូវជញ្ជូនមកពីភូមិសន្លុង និងជុំវិញបរិវេណវត្តជើងចាប។ ប៉ុន្ដែរយៈ ក្រោយមក អដ្ឋិធាតុភាគច្រើនបានបាត់បង់និងត្រូវសត្វស៊ី។