ព្រះវិហារចាស់វត្តរកាកណ្ដាល
វត្តរកាកណ្ដាលចាស់ សាងសង់នៅក្នុងសតវត្សទី ១៨ ដែលមានព្រះវិហារឈើបុរាណ ចំណាស់ប្រមាណជាង២០០ឆ្នាំ ជាទីដែលទេសចរជាតិនិងអន្តរជាតិមិនគួររំលង។ ព្រះវិហារឈើបុរាណនេះ ដែលបានជួសជុលឡើងវិញរួចនេះ មានរំលេចទៅដោយ ក្បាច់ក្បូរយ៉ាងវិចិត្រធ្វើឡើងពីឈើគ្រញូង និងតាត្រាវ ជាពិសេស ក្បាច់ផ្កាភ្ញីនៅតាមហោជាង។ ប្រជាពលរដ្ឋនិងអ្នកទេសចរមាន...
គ្រឹះប្រាសាទស្រះខ្ចៅ, គ្រឹះប្រាសាទភ្នំត្បែង
ប្រាសាទស្រះខ្មៅ ស្ថិតនៅលើជួរភ្នំមួយដែលរត់ជួរតាំងពីភ្នំចំប៉ា ភ្នំស្រួច ភ្នំសន្ទុក ភ្នំភ្លើង ភ្នំពែន។ល។ ភ្នំនេះ មានរឿងព្រេងនិទានថា កាលពីបុរាណភ្នំស្រះខ្មៅ មានឈ្មោះថា "ភ្នំតូច" ឯភ្នំ សន្ទុកមានឈ្មោះថា “ភ្នំធំ"។ ក្រោយមានស្ដេចមួយអង្គទ្រង់ត្រាស់បង្គាប់ឱ្យពលសេនាជីកស្រះយកទឹកប្រើប្រាស់ និងយកខ្ចៅ ខ្យង គ្រំចិញ្ច...
ចេតិយព្រះចន្ទរាជានិងរូបព្រះបាទ
នៅលើកូនភ្នំមួយប៉ែកអគ្នេយ៍នៃភ្នំអដ្ឋរស ដែលអាចទៅដល់ ដោយចូលតាមវត្តធម្មកេរ្តិ៍ មានព្រះចេតិយរបស់ព្រះចន្ទរាជា ដែលជាក្សត្រមួយអង្គដែលមានស្នាព្រះហស្ថដោយការកសាងក្រុងលង្វែក ហើយបន្តការងារចម្លាក់នៅជ្រុងខាងត្បូងនៃប្រាសាទអង្គរវត្តដែលឆ្លាក់មិនទាន់រួច។ នៅជិតនោះមានដុំថ្មដែលជាចម្លាក់ព្រះបាទ និងវិហារមួយដែលធ្លាក់រងការទម...
គ្រឹះប្រាសាទដុតស្ដេចគម្លង់
ប្រាសាទដុតស្ដេចគម្លង់នេះត្រូវបានបែកបាក់អស់(យើងអាចឃើញរូបមុនបែកបាក់ដែលរកឃើញក្នុង CISARK) ប៉ុន្តែដោយសារវាស្ថិតនៅជិតចំណតរថយន្តពេលឡើងភ្នំគូលែន ទើបគេនៅព័ទ្ធរបងរក្សាទុក។ ប្រាសាទសង់ពីឥដ្ឋរាងចតុកោណកែងរលំបាក់អស់ បែរមុខទៅកើត នៅចំកណ្តាលប្រាសាទមានបល្ល័ង្កនិងលិង្គមួយ។ ជញ្ជាំងខាងជើងមានចោះប្រហោងសំរាប់បង្ហូរទឹក។ ស្ន...
វត្តតាំងក្រសាំង, វត្តរតនារាម
វត្តបានរក្សាទុកសំណល់វត្ថុបុរាណជាច្រើនដែលគេបានយកមកពីតំបន់ជិតៗនោះ។ គេសង្កេតឃើញមានផ្ដែរសម័យសតវត្សទី១១ ចំនួន ៤ មានឆ្លាក់រូបព្រះឥន្ទ្រគង់លើដំរីឰរាវ័ណ ក្នុងរចនាបថ ឃ្លាំងនិងបាពួន និងផ្ដែរសតវត្សទី៧ នៃរចនាបថព្រៃក្មេង។ មានចេតិយសម័យកណ្ដាលធ្វើពីថ្មភក់ចំនួន ២ បំណែកសសរពេជ្រ ជើងទម្រ និងសន្លឹកសីមាជាច្រើនទៀត។ ដោយឡែក...
គ្រឹះប្រាសាទយាយស្រី
ប្រាសាទយាយស្រីឬគុកយាយស្រី សាងឡើងអំពីថ្ម បាយក្រៀម បែរមុខទៅទិសខាងកើត មានកំពែងធ្វើអំពីថ្មបាយក្រៀម និងគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញ។ តាមរឿងព្រេងដូចដែលមានក្នុងការពណ៌នាអំពីប្រាសាទតាពេជ្រនោះ ប្រាសាទនេះគួរមានខ្លោងទ្វារប្រាំ តែមិនប្រាកដនោះទេ។ កំពែងប្រាសាទនេះ សាងឡើងអំពីថ្មបាយក្រៀម មានប្រវែង ៥០x៤០ម៉ែត្រ ហើយសព្វថ្ងៃនៅឈរកម្ព...
គ្រឹះប្រាសាទទួលព្រះធាតុភូមិប្រាសាទ
ទួលនេះស្ថិតនៅ ខាងត្បូងភូមិមានប្រាសាទនេះសង់ឡើងនៅសម័យបុរេអង្គរ ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃបាក់បែកអស់ សល់តែទួលគំនរថ្ម។ ពីអតីត ប្រាសាទរាង៤ជ្រុងមានប៉មទាំងអស់ចំនួន៥ សង់បែមុខទៅទិសខាងកើត សង់អំពីឥដ្ឋ មានកសិន្ធុជុំវិញ។ ច្រកកណ្តាលមានសំណល់ផ្តែរមួយ មានចម្លាក់ព្រះឥន្ទគង់លើដំរី និងមានសំណល់ សិលាចារឹកចំនួន២ផ្ទាំង ចុះលេខសម្គាល់...
វត្តព្រៃកប្បាស
វត្តមានខ្លោងទ្វារពីរខាងកើតនិងលិចដែលនៅក្នុងនោះមាន៖ ព្រះពុទ្ធរូបទ្រង់ភ្នែន, សិលា ចារឹកចារភាសាខ្មែរ១៤បន្ទាត់ទំហំ ១៤៣ស.ម x ៦០ស.ម. X ០,៨ស.ម., បំណែករូបចំ លាក់, លិង្គ, បល្ល័ង្គថ្មភក់, ថ្មថ្លើមអណ្ដើក, កុលាលភាជន៍, វត្ថុសិល្បៈពីសម្រិត និង សាស្ត្រាស្លឹករឹត។ ទីនេះជាកន្លែងដែលរកឃើញព្រះពុទ្ធរូបទ្រង់ឈរ (បាក់ព្រះហស្...
គ្រឹះប្រាសាទប្រាំ (ចង្ក្រង់)
ប្រាសាទតែមួយគត់ក្នុងខេត្តដែលអាចទៅដល់ដោយស្រួល បន្សល់រូបរាងតែជាគំនរឥដ្ឋបែកបាក់និងសំណល់ជញ្ជាំងតិចតួចគួរឱ្យសោកស្ដាយពន់ពេក។ ក្រៅពីនេះក្នុងខេត្តមានប្រាសាទដទៃទៀតដែលនៅកប់ក្នុងទីឆ្ងាយមិនទាន់មានផ្លូវធ្វើដំណើរទេសចរណ៍ទៅដល់ដោយស្រួលបានដូចជាប្រាសាទល្បើកស្រុត ប្រាសាទព្រះធាតុខ្វាន់ពីរជាដើម។ លោកយាយដែលជាអ្នកនៅថែរក្សាអ...
គ្រឹះប្រាសាទនាគវ័ន, គ្រឹះប្រាសាទសឹង្ហ
អ្នកស្រុកបានហៅតាមឈ្មោះប្រាសាទសង់កណ្ដាលបារាយណ៍ដ៏ធំ ដូចជាបារាយណ៍ជយតដាក នៅអង្គរដែរ។ ប្រាសាទបានរលំបាក់បែកអស់បន្សល់ទុកតែខឿននិងឥដ្ឋខ្លះកប់ក្នុងដី។ ប្រាសាទព័ទ្ធជុំវិញត្រពាំងនេះលាតសន្ធឹងកើត-លិចទំហំ ២៥០ម x ១២០ម៉ែត្រ។
វត្តរកាឃ្មួច, វត្តសុវណ្ណបទុមវត្តី
ទីវត្តដ៏ចំណាស់មួយនេះ មានព្រះវិហារថ្មីដែលសាងសង់លើខឿនប្រាសាទចាស់ និងសំណល់ឥដ្ឋបុរាណជាច្រើន។ ដោយឡែកព្រះវិហារចាស់ក្នុងទីវត្តនេះ ក៍មានចំណាស់ជិត១០០ឆ្នាំហើយដែរ។
គ្រឹះប្រាសាទជើងទៀន
ប្រាសាទត្រូវបាត់រូបរាងអស់នៅសល់តែកំពែងព័ទ្ធជុំវិញ។ តាមឯកសាររបស់សាលាបារាំងចុងបូព៌ា ប្រាសាទមានកំពែងពីរជាន់និងប្រាង្គ៣និងហោត្រៃឥដ្ឋមួយ។
គ្រឹះប្រាសាទភ្នំរុង (ពួក)
ប្រាសាទមានឈ្មោះថា ភ្នំរុង ដូចគ្នាទៅនឹងប្រាសាទដែលបានបាត់បង់ពីទឹកដីប្រទេសកម្ពុជាទៅប្រទេសថៃនាខេត្តបុរីរម្យ។ ប្រាសាទកសាងឡើងក្នុងសតវត្សរ៍ទី៧ ឧទ្ទិសថ្វាយដល់ព្រហ្មញ្ញសាសនា។ ប្រាសាទភ្នំរុងមានប្រាង្គទោល ជាប្រាសាទភ្នំដែលកសាងឡើងដោយការពូនជាកូនភ្នំមួយកម្ពស់ប្រមាណជាង១០ម៉ែត្រ ហើយមានបល្ល័ងរាងការ៉េទំហំជ្រុង២ម៉ែត្រ ត...
គ្រឹះប្រាសាទស្លក្រាម, គ្រឹះប្រាសាទស្ដុកកក់
ប្រាសាទរលំបាក់បែក អមដោយកំពែងថ្មបាយក្រៀមប្រវែងប្រមាណ ៥០ម៉ែត្របួនជ្រុងនិងគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញ។ ទីនេះមានសំណល់មួយចំនួន ដូចជា បំណែកសសរពេជ្រនិងផ្ដែរ។ ប្រាសាទស្ដុកកក់ ឬប្រាសាទស្លក្រាម ដែលដាក់តាមឈ្មោះភូមិបច្ចុប្បន្ន កសាងឡើងក្នុង សតវត្សន៍ ទី១០ សង់ពីឥដ្ឋ មាននៅសំណល់ជាប្រាង្គបែរមុខទៅកើតសង់លើខឿនថ្មបាយក្រៀម មានកំពែងថ...
វត្តអាស្រមប្រាសាទអណ្ដែត
ពីមុនទីនេះមានឈ្មោះត្រឹមជាអាស្រម លុះក្រោយមកបានប្រែក្លាយទៅជាវត្ត។ ទីតាំងវិមានអណ្ដែតនេះ គឺជាសំណង់អាស្រមថ្មីត្រួតលើខឿនប្រាសាទចាស់ ដែលតាមឯកសារមានប្រាង្គមួយបែរមុខទៅទិសខាងកើត សង់លើខឿនថ្មបាយក្រៀមមានកសិន្ធុព័ទ្ធជុំវិញមានច្រកចូលពីខាងកើត និងខាងលិច ដូចដែលយើងបានឃើញសំណង់គូទឹកព័ទ្ធជុំវិញទីនោះ។ ប្រាសាទនេះសង់ក្នុងចន...
គ្រឹះប្រាសាទគុក (វាលខ្លុង), គ្រឹះប្រាសាទវាលគុកខ្លុង
ប្រាសាទគុក ជាទួលប្រាសាទ មានប្រាង្គបីបែរមុខទៅទិសខាងកើត ហើយតួប្រាសាទបានបាក់បែកអស់។ ប្រាសាទនេះ មានផ្លូវចូលពីទិសខាងកើត មានគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញ មានផ្លូវចូលផ្នែកខាងកើត។ ខ្លោងទ្វារធ្វើអំពីថ្មភក់ដែលនៅសល់និងសំណល់បុរាណតិចតួច ត្រូវប្រមូលទៅដាក់ក្នុងខ្ទមអ្នកតាមួយតរង់ច្រកចូលខាងកើត។ តាមការពិនិត្យ ប្រាសាទនេះសង់ឡើងនាស.វ...
គ្រឹះប្រាសាទភ្នំព្រះនេត្រព្រះ
លើកំពូលភ្នំព្រះនេត្រព្រះមានប្រាសាទបុរាណមួយសាងឡើងក្នុងសម័យអង្គរ ដែលនៅទីនោះគេប្រទះឃើញ មានសិលាចារឹកជាច្រើននៅទីនោះ។ អក្សរចារឹកនោះស្ដីពីគ្រួសារមួយក្រុម មកចាត់ចែងរៀបចំអាស្រមនៅទីនេះឡើងវិញ នៅក្នុងឆ្នាំ៩៤៩ នៃគ្រឹស្កសករាជ ក្រោយពីការខូចខាត់បាត់បង់អស់ទៅ។ អាស្រមកាលជំនាន់នោះ ហាក់ជាសំណង់អគារសម្រាប់ស្នាក់អាស្រ័យរបស...
គ្រឺះប្រាសាទនាងនង
ប្រាសាទប្រហែលជាសាងសង់នៅសតវត្សរ៍ទី១០។ គ្រឹះប្រាសាទស្ថិតនៅកណ្ដាលព្រៃធ្លាប់មានប្រាង្គពីរសង់ពីឥដ្ឋដែលរលំបាក់បែកអស។ ប្រាសាទមានស្រះនៅទិសខាងកើត។
វត្តថ្មគ្រែ, វត្តមញ្ចសិលា
វត្តមញ្ចសិលា ថ្មគ្រែ មានឈ្មោះជាភាសាបាលី និងភាសាខ្មែរជាការបកប្រែផ្ទាល់។ ជាភាសាបាលី មញ្ច = គ្រែ ឯ ពាក្យ សិលា គឺ ថ្ម។ វត្តចំណាស់មួយនេះ មានភាពល្បីល្បាញ ដោយនៅច្រាំងទន្លេមុខវត្ត មានដុំថ្មមួយ ដែលជាសិលាចារឹក លេខ K.122។ ក្រៅពីនេះ ក្នុងទីវត្តមានសំណល់ បល្ល័ង្កនិងបំណែកផ្ដែរ ព្រមទាំងជាទីតាំង ដែលជាប្រភពសិលាចារឹកព...
គ្រឹះប្រាសាទអធិបតី
ប្រាសាទត្រូវបានសង់បល្ល័ងត្រួតពីលើ ប្រហែលជាសង់ក្នុងសតវត្សរ៍ទី១១ រចនាបថឃ្លាំង។ ជាប្រាសាទឥដ្ឋលំអដោយថ្មភក់ មានប្រាង្គទោលបែរមុខទៅកើត។ ប្រាសាទមានសសរពេជ្ររាងប្រាំបីជ្រុង មានផ្តែរមួយ មានមេទ្វារមាន សិលាចារឹកពីរ។ ទីតាំងនេះស្ថិតនៅក្នុងវត្ត មានគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញ និងមានស្រះមួយនៅឦសាន។