វត្តច្រណូក
វត្តច្រណូកជាទីតាំងដែលមានសំណល់ប្រវត្តិសាស្ត្រសម្រាប់អ្នកស្រាវជ្រាវ ដោយមានរក្សាទុកសិលាចារឹកមួយផ្ទាំងយកមកពីទួលបល្ល័ង្ក ដែលនៅជិតទីនោះ។ សិលាចារឹកចុះលេខ
សារមន្ទីរខេត្តកំពង់ឆ្នាំង
សារមន្ទីរវប្បធម៌ខេត្តកំពង់ឆ្នាំងជាទីប្រមូលផ្ដុំនូវវត្ថុបុរាណនានាដែលប្រទះឃើញក្នុងខេត្តនេះ។ សារមន្ទីរមានដាក់តាំងនូវផ្ដែរបុរាណចំនួន ៧ យកមកពីបណ្ដាប្រាសាទក្នុងខេត្តដូចជាប្រាសាទស្លុតីជាដើម។ ក្រៅពីនោះមានបំណែកសសរពេជ្រ រូបបដិមាព្រះវិស្ណុ និងព្រះបដិមាព្រះពុទ្ធប្រក់នាគ ដែលជារចនាបថបាពួន។ គេអាចឃើញផ្កាឈូកកំពូលប្រ...
ផ្ទះខ្មោចស័ក្ដិសិទ្ធិ
ទីផ្ទះនេះកាលដើមឡើយជាកម្មសិទ្ធរបស់កសិការិនីម្នាក់ដែលចំណាយពេលភាគច្រើនរស់នៅឫចំការនៅឃុំកំពង់ព្រះគគីរ។ ម្ចាស់ផ្ទះបានទិញផ្ទះចាស់ពីស្រុកលើយកមកសង់លើដីនេះ ប៉ុន្តែពុំសូវបានរស់នៅជាប់លាប់ទេ គឺស្នាក់នៅតែរដូវធ្វើស្រែ។ អ្នកភូមិនៅទីនោះធ្លាប់បានឃើញរឿងចម្លែក ដូចជាមានពន្លឺភ្លើងនិងសំឡេងរអ៊ូនៅក្នុងផ្ទះជាដើម។ លើសពីនេះទោះ...
ទេសភាពទន្លេសាប
មាត់ទន្លេកំពង់ឆ្នាំងប្រកបដោយទេសភាព ទន្លេ និងភ្នំដ៏ស្រស់ស្អាត។ ពីទីនេះទៅគេអាចមើលឃើញរូបរាងនៃភ្នំនាងកង្រី និងទឹកទន្លេសាបដែលហូរកាត់ទីនេះ។ តំបន់នេះជាកន្លែងប្រមូលផ្តុំភ្ញៀវទេសចរ ជាពិសេសវាក៏ជាតំបន់ពាណិជ្ជកម្មដ៏សកម្មផងដែរ គឺជាទីដោះដូរទំនិញរបស់អ្នករស់នៅក្នុងទន្លេសាប ព្រមទាំងអ្នកស្រុកកំពង់លែងដែលមានកំពង់ដទៅកាន...
ប្រាសាទពណ្ណរាយ
ប្រាសាទពណ្ណរាយ ឬប្រាសាទភ្នំព្រះនរាយណ៍ មានទីតាំងស្ថិតនៅលើកូនភ្នំមួយ មានកម្ពស់ ប្រមាណ៨០ម. ដែលត្រូវឡើងតាមជណ្ដើរ ប្រមាណ ២០៨កាំ។ ប្រាសាទនេះបែកបាក់អស់ប្រាង្គខាងជើងមួយ នៅសល់តួប្រាង្គចំនួនពីរ ដែលមានប្រាង្គ ទំហំ ៤ x ៤ម. និងកំពស់ ៨ម.។ ប្រាសាទកសាងឡើងអំពីឥដ្ឋ និងថ្មភក់ជាមេទ្វារ និងសន្លឹកផ្ដែរជាថ្មភក់ដែរ។ សាងសង់...
ប្រាសាទភ្នំស្ដេចស៊ីដោះ
ស្ថិតលើភ្នំកម្ពស់ប្រមាណ ៩០ម. ប្រាសាទបែកបាក់មួយនេះកប់ក្នុងដីដែលបង្កឡើងពីការបាក់រលំនៃប្រាសាទជុំវិញជម្រៅប្រមាណជាង ២ម.។ ប្រាសាទដែលសល់តែជញ្ជាំងនេះ មានទំហំ ៨ x ១១ ម. កម្ពស់ប្រមាណ ១៥ ម. (ប៉ាន់ស្មានទាំងចំណែកដែលកប់ក្នុងដី)។ ទីនេះមានក្រុមប្រាសាទ យ៉ាងហោចណាស់២ នៅលើកំពូលភ្នំនេះ ព្រោះគេអាចឃើញសំណល់ គ្រឹះប្រាសាទមួយ...
គ្រឹះប្រាសាទតូច
នៅចម្ងាយប្រមាណ ១៥០ម. មានសំណង់ស្ថាបត្យកម្មធ្វើពីឥដ្ឋមួយទៀត ដែលនៅសល់តែគ្រឹះប្រាសាទ មានរាង៤ជ្រុងស្មើ ទំហំ ៤ x ៤ ម. កម្ពស់ ០.៥ ម. បែរមុខទៅលិច។ នៅជុំវិញនោះ គេឃើញសំណល់បុរាណមួយចំនួន ដូចជា ស៊ុមទ្វារ, ចម្លាក់តោ និង ថ្មកាំជណ្តើរ, បំណែកទម្រសិវលិង្គ ព្រមទាំងសិលាចារឹក២ផ្ទាំង សម័យឦសានវរ្ម័នទី១។
ប្រាសាទភ្នំព្រះធាតុ
ប្រាសាទប្រភេទដូចគ្នានេះ គេច្រើនសង់គ្របពីលើលិង្គ ប៉ុន្តែប្រាសាទនេះ សង់កល់ពីក្រោមលិង្គដែលជាថ្មធម្មជាតិដុះនៅកំពូលភ្នំ និងទទួលបានការគោរពបូជាពីអ្នកស្រុក។ ប្រាសាទសង់ពីក្រោមថ្មដ៏ធំ មានកម្ពស់ដល់ទៅ ៣៥ម. ជាលិង្គស្វ័យម្ភូនោះ។ ភ្នំធាតុមានកម្ពស់ប្រមាណ ៧៥ម. ធៀបនឹងជើងភ្នំ ស្ថិតក្នុងទីវត្តមានប្រាសាទបុរាណមួយ មានទំហំ...
ទំនប់ស្ទឹងគង្គា
ទំនប់ទឹកស្ទឹងគង្គាជាកន្លែងមុជទឹកកម្សាន្តមួយ ដែលនៅក្នុងខែវស្សាមានទឹកហូរធ្លាក់តាមទ្វារទំនប់យ៉ាងត្របាញ់គួរជាទីគយគន់ និងរៀងរាល់ថ្ងៃរសៀលគេតែងឃើញភ្ញៀវទេសចរណ៍ក្នុងខេត្តនាំគ្នាមកមុជទឹកលេងកម្សាន្តយ៉ាងសប្បាយរីករាយដែលងាយស្រួលក្នុងការធ្វើដំណើរទៅមកមិនសូវចំណាយថវិកាច្រើន។ នៅខាងក្រោមទ្វារទឹកស្ទឺងគង្គា ភាគច្រើនគឺមាន...
ទំនប់លំហាច
ទំនប់លំហាច ជាអនុគម្រោងមួយនៃគម្រោងកែលំអប្រព័ន្ធស្រោចស្រពនិងរំដោះទឹកភាគខាងលិចបឹងទន្លេសាប ដែលចាប់ផ្តើមពីឆ្នាំ ២០១៦។ សំណង់នេះរួមមាន សំណង់ក្បាលហុង សំណង់នាំទឹកជាប្រឡាយបេតុងប្រវែង ១៦,៤០ គីឡូម៉ែត្រនិងប្រឡាយតូចៗជាច្រើនទៀត។ ទំនប់នេះមានសមត្ថភាពស្រោចស្រពលើផ្ទៃដីស្រូវវស្សាបានចំនួន៣២៨៩ហិកតា បម្រើឱ្យជីវភាពប្រចាំថ្...
ប្រាសាទពុទ្ធមាតា, ប្រាសាទសសរមួយរយម្ភៃ
ព្រះវិហារសសរ ១២០ នេះជាព្រះវិហារហ្លួង ដែលពីមុនកសាងឡើងដោយយកដើមឫស្សីធំៗសរុប ១២០ ដើម ធ្វើជាសសរ ដើម្បីតំណាងចំនួនអារាមសរុបនៅទូទាំងព្រះនគរនាសម័យលង្វែក ។ សព្វថ្ងៃនេះគេបានសង់វិហារថ្មីដោយរក្សារចនាបថដើម គឺលាបពណ៌ដូចជាដើមឫស្សីលើសសរថ្មី។ សំណង់នេះប្រហែលជាសង់ត្រួតលើសំណង់ចាស់ពីមុនមក។ ព្រះវិហារនេះមានឈ្មោះផ្សេងហៅថា ប្...
ប្រាសាទកំពង់ព្រះ
ប្រាសាទកំពង់ព្រះសង់នៅលើទីទួលធំមួយមិនលិចទឹក ជាប់នឹងបឹងទន្លេសាប ដែលសព្វថ្ងៃជាទីវត្ត។ ប្រាសាទសាងឡើងក្នុងសតវត្សទី៨ សម័យមុនអង្គរ មានប្រាង្គចំនួនបី តែប្រាង្គខាងលិចរលំអស់ នៅសល់តែគ្រឹះ ដែលគេកំពុងធ្វើកំណាយ។ អ្នកស្រុកច្រើនហៅប្រាសាទមួយដែលល្អស្អាតខាងកើតមានក្បូរក្បាច់ដ៏វិចិត្ររស់រវើក ថាប្រាសាទស្រីនិងប្រាសាទប្រុស...
វត្តត្រឡែងកែង
ប្រទេសកម្ពុជាសម័យលង្វែកកើតឡើងក្រោយពីរជ្ជកាលព្រះបាទពញាយ៉ាត ដោយប្រទេសកម្ពុជាកើតមាន ចម្បាំងជាច្រើនសា ហើយរាជធានីបានផ្លាស់ប្តូរជាញឹកញាប់។ ក្នុងរាជព្រះអង្គចន្ទ រាជធានីតាំងនៅបន្ទាយមានជ័យ (ខេត្តពោធិសាត់) រួចប្តូរមកក្រុងលង្វែកវិញ។ ក្នុងពេលធ្វើសង្គ្រាមជាមួយស្តេចកន មន្ត្រី និងរាស្រ្តសុំឱ្យព្រះអង្គចន្ទឡើងសោយរាជ...
ចេតិយបាដេស
មជ្ឈដ្ឋានអ្នកសិក្សាទាំងឡាយប្រាកដជា នៅចាំបាននូវដំណើរនៃរឿងអក្សរសិល្បប្រវត្តិសាស្ត្រ តាមរយៈរឿង«ភូមិតិរច្ឆាន» ដែលនិពន្ធដោយ អ្នកនិពន្ធ ឌឹក គាម និង ឌឿក អំ ដើម្បីរំឭកព្រឹតិ្តការណ៍ដែលបានកើតមានឡើងនៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំងក្នុង ខែមេសា ឆ្នាំ១៩២៥។ នាពេលនោះ ក្រុមអ្នកភូមិក្រីក្របានខឹងសម្បានឹងជនជាតិបារាំងម្នាក់ឈ្មោះ បាដេ...
ព្រលានយន្តហោះខ្មែរក្រហម
កសាងឡើងក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យចន្លោះឆ្នាំ១៩៧៦ដល់១៩៧៨ ដែលនៅក្នុងបរិវេណព្រលានយន្តហោះនេះមានអគារនៅសេសសល់យ៉ាងច្រើនព្រមទាំងផ្លូវខ្វាត់ខ្វែងធ្វើពីបេតុងទាំងអស់។ នាសម័យប៉ុត ពតព្រលានយន្តហោះនេះសាងសង់ឡើងដោយប្រើកំលាំងមនុស្សដែលពួកប៉ុល ពតចាប់បញ្ជូនមកពីភូមិភាគបូព៌ាហើយចោទថា ជាកម្លាំងរបស់សេអ៊ីអានិងចាត់ទុកថាជាអ្ន...
ព្រះវិហារវត្តកំពង់ត្រឡាចលើ, ព្រះវិហារវត្តពោធិរុក្ខារាម
ក្នុងវត្តនេះ មានព្រះវិហារដ៏ចំណាស់មួយមានរូបគំនូរលើជញ្ជាំង មានលក្ខណៈដូចគ្នានឹងគំនូរនៃថែវព្រះវិហារព្រះកែវមរកត។ រូបគំនូរទាំងនោះត្រូវបានរលុបខ្លះៗដោយដំបូលទ្រុឌទ្រោម ជាពិសេសសំណង់សាលាឆាន់ ដែលជាសំណង់ដែលធ្វើពីប្រដឺសឫស្សីបៀកកំបោរពីលើនោះ បានរបេះធ្លាក់ បាក់បែកជាបន្តបន្ទាប់។ វិហារនេះសព្វថ្ងៃ ត្រូវបានអភិរក្សដោយអង្...
ប្រាសាទសខ្ល, ប្រាសាទប្រុស
ប្រាសាទប្រុសឬប្រាសាទសក្ល មានទីតាំងស្ថិត នៅកណ្តាលវាលស្រែ តាមផ្លូវពីកំពង់លែងទៅកំពង់ធំ។ ប្រាសាទនេះត្រូវបានគេសាងសង់បន្ថែមនូវជណ្តើរឡើងនិងកំពូលប្រាង្គដែលសាងពីស៊ីម៉ង់។ ប្រាសាទនេះមានទំហំ ៨ x ៧ ម. ខាងក្នុងមានទំហំ ៦ x ៥ ម. មានទ្វារបញ្ឆោត ៣។ បើមើលតាមរចនាបថក្នុងការសាងសង់ ប្រាសាទប្រុសប្រហែលត្រូវបានសាងសង់ដំណាលគ្ន...
ស្តូបវត្តចំប៉ី
មន្ទីរបូជនីយដ្ឋានវត្តចំប៉ី មានតម្កល់អដ្ឋិធាតុជនរងគ្រោះក្នុងរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ដែលប្រជាជនប្រមូលមកពីរណ្ដៅសាកសពនៅទួលតាកន និងវាលថ្កូវ។ អដ្ឋិធាតុមួយខ្លះត្រូវប្រជាជននាំយកមកពីទីតាំងសម្លាប់វត្តចំប៉ា និងកន្លែងផេ្សងទៀត មកដាក់នៅក្នុងមន្ទីរបូជនីយដ្ឋានវត្តចំប៉ី។ មកដល់ពេលនេះ អដ្ឋិធាតុមួយចំនួនបានបាត់បង់។ ឯចំនួនដែលន...
សារមន្ទីរស៊ីម៉ាក់
ស៊ីម៉ាក់បានរៀបចំសារមន្ទីរសំណល់យុទ្ធភណ្ឌពីសង្គ្រាមមួយកន្លែងទៀត នៅវិទ្យាស្ថានសកម្មភាពកំចាត់មីនស៊ីម៉ាក់ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ ការរៀបចំសារមន្ទីរនេះ ប្រើប្រាស់សំណល់យុទ្ធភណ្ឌពីសង្គ្រាម ដែលជាស្នាដៃរបស់ខ្លួន ជាគុណប្រយោជន៍សំរាប់អប់រំ សិក្សាស្រាវជ្រាវ និងការស្វែងយល់របស់មនុស្សលោក។ វិទ្យាស្ថាននេះក៏បាននិងកំពុងហ្វឹកហ...
ស្តូបវត្តសមេ្ដចមុនី, ស្តូបវត្តសមេ្ដចតុ
បរិវេណជុំវិញវត្តសមេ្ដចមុនី គឺជាអតីតទីតាំងសម្លាប់មនុស្សរបស់ខ្មែរក្រហម។ ទីតាំងទាំងនោះគឺព្រៃគោកល្វា ព្រៃគោកជ្ររត់ ភូមិត្នោតជោ (ភូមិចាស់) ព្រៃពោធិតាវ៉ា ព្រៃពោធិចារ្យ ព្រៃពោធិតាមឿន ព្រៃពោធិតាកុយ និងព្រៃតាន័យ ហៅព្រៃខ្មោច។ ចំណែកក្នុងបរិវេណវត្តគឺជាមន្ទីរសន្ដិសុខ។ ក្រោយឆ្នាំ១៩៧៩ រណ្ដៅខ្លះត្រូវបានគាស់ ហើយអដ្ឋ...
ទឹកធ្លាក់ថ្មក្រាល
រមណីយដ្ឋានថ្មក្រាល ជារមណីយដ្ឋានស្ថិតក្នុងខេត្តកំពង់ឆ្នាំងដែលបានទាក់ទាញទេសចរជាច្រើន។ ទោះបី ជាតំបន់ទេសចរណ៍មួយនេះមិនទាន់មានការអភិវឌ្ឍន៍ខ្លាំងក្លា ហើយមានផ្លូវលំបាកក៏ដោយ ប៉ុន្តែវាជាតំបន់មួយនេះជាប់នឹងជើងភ្នំឱរ៉ាល់ ដែលជាប្រភពទឹក។