សារមន្ទីរខេត្តបាត់ដំបង
សារមន្ទីរនិងសាលតាំងពិព័រណ៍វត្ថុបុរាណខេត្តបាត់ដំបងត្រូវបានសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ នៅឆ្នាំ២០១៩ ក្រោមការឧបត្ថមគាំទ្ររបស់អង្គការមិត្តវប្បធម៌ខ្មែរ ដើម្បីលើកស្ទួយវប្បធម៌ខ្មែរ និងជួយឧត្ថមគាំទ្រវិស័យវប្បធម៌ខ្មែរបន្តទៀត។ សារមន្ទីរគឺជាកន្លែងរក្សាទុកនូវវត្ថុបុរាណ សម្បត្តិវប្បធម៌ជាតិ ហើយក៏ជាទីកន្លែងមួ...
ស្តូបវត្តតាលាស់ចាស់, ស្តូបវត្តកោះកែវ
រណ្ដៅនៅជុំវិញបរិវេណវត្តតាលាស់ចាស់ជាច្រើន សុទ្ធតែត្រូវប្រជាជនគាស់នៅក្រោយឆ្នាំ ១៩៧៩។ ឆ្អឹងជាច្រើនដែលប្រជាជនបោះគរនៅមាត់រណ្ដៅ ត្រូវអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានប្រមែប្រមូលយកទៅដាក់នៅក្នុងបូជនីយដ្ឋានមួយ ក្នុងទីវត្តតាលាស់ចាស់ ដែលបានសាងសង់ឡើងនៅក្រោយការគាស់បន្តិច។ ចំនួនអដ្ឋិធាតុដែលគាស់បាននេះ មានចំនួនច្រើនអនេក។
ទឹកធ្លាក់ស្ទឹងគ្រញូង
រមណីយដ្ឋានកែឆ្នៃមួយនាស្រុកសំឡូត ដែលទាក់ទាញទេសចរមកពីជិតឆ្ងាយនោះ ទំនងជាធ្វើឱ្យយើងទាយថាទីនេះច្បាស់ជាសម្បូរទៅដោយដើមគ្រញូងមិនខាននោះទេ។ គេបានតំណាលថា កាលពីមុនមានគល់គ្រញូងងាប់ដ៏ធំមួយដើមធ្លាក់អណ្ដែតតាមទឹកស្ទឹងពីតំបន់ព្រៃភ្នំខាងលើ ហើយក៏មកទើរនៅទីនេះក៏ដោយសារតែមានផ្ទាំងថ្មច្រូងច្រាងជាច្រើន ទើបក្រោយមកអ្នកភូមិក៏ប្...
វត្តក្ដុល, វត្តប្រាប្បច្ចាមិត្រ
វត្តក្ដុលឬវត្តប្រាប្បច្ចាមិត្របានកសាងឡើងតាំងពីឆ្នាំ ១៨៤៥ ដោយលោកឧញ្ញាបឌិន ដោយហេតុថា ទីនោះធ្លាប់ជាទីលានកន្លែងហ្វឹកហាត់ទ័ព។ ឧកញ្ញាបដិនបានធ្វើពាក្យសច្ចាថាបើកាលណាធ្វើសឹកឈ្នះសត្រូវនឹងយកទីលានហ្វឹកហាត់ទ័ពនេះកសាងជាវត្ត។ សេចក្ដីប្រាថ្នារបស់លោកក៏បានសំរេច ទើបលោកធ្វើតាមពាក្យសច្ចា។ ចំណែការហៅថា វត្តក្ដុល ដោយយកឈ្មោ...
ទឹកធ្លាក់ស្ទឹងរឹម
ស្ទឹមរឹមជារមណីយដ្ឋានធម្មជាតិមួយកន្លែង ដែលស្ថិតតាមបណ្ដោយខ្សែទឹកស្ទឹងសង្កែដូចស្ទឹងថ្វាកដែរ តែស្ទឹងរឹមនេះ មិនសូវសំបូរថ្មច្រើនដូចស្ទឹងថ្វាកទេ។ រមណីយដ្ឋាន ស្ទឹងរឹម មានទេសភាពធម្មជាតិ ខ្យល់អាកាសបរិសុទ្ធ ស្ងប់ស្ងាត់ល្អមិនសូវមានអ្នកស្គាល់និងទៅលេងច្រើនទេ។ គេបានសង់ស្ពានឆ្លងកាត់សម្រាប់ដើរឆ្លងទៅភូមិនៅត្រើយម្ខាងទ...
វត្តកំផែង, វត្តបាការនិវេសន៍
វត្តកំផែងមានអាយុកាលលើសពី ១០០ឆ្នាំ មកហើយ។ នៅក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិវត្តបានជួសជុលចំនួនពីរលើក ហើយលើកទីបីនៅឆ្នាំ១៩៩៨។ ទេសចរអាចទៅទស្សនាទីនោះដោយងាយព្រោះស្ថិតនៅក្នុងក្រុង។ ពីដើមវត្តនេះ មានទីតាំងចាប់ពីផ្លូវលេខបីទៅកើត ប៉ុន្តែដោយត្រូវសាងសង់ផ្លូវលេខបីទើបត្រូវផ្លាស់ទីតាំងមកខាងលិចផ្លូវលេខបីវិញ។ វត្តកំផែងកក...
វត្តដំរីស, វត្តស្វេតឆ័ត្រកុញ្ជរ
វត្តដំរីសឬវត្តស្វេតឆត្រ័កុញ្ជរ គឺជាអារាមមួយដែលមានវ័យចំណាស់ហើយត្រូវបានចាត់ជាវត្តទេសចរណ៍គំរូក្នុងខេត្ត។ តាមឈ្មោះជាភាសាបាលី មានន័យថា ដំរីមានឆ័ត្រស ដែលតាមឯកសាររបស់លោក តូច ឈួង វត្តនេះត្រូវបានកសាងឡើងដោយលោកស្រី អ៊ឹង ដែលជាលោកជំទាវធំទី២របស់លោក កថាថន ឈុំ។ ដោយសារកើតទុក្ខនឹងប្តីមានប្រពន្ធច្រើនលោកស្រីអ៊ឹងមានជំងី...
ទឹកធ្លាក់ភ្នំកំពូល
ទឹកធ្លាក់ភ្នំកំពូល ជាកសិដ្ឋាននិងជាកន្លែងកម្សាន្តបែបធម្មជាតិថ្មីមួយកន្លែងដែលទើបបើកឱ្យដំណើរការ។ ដូចជាទឹកធ្លាក់នានានៅជិតៗនេះ ទឹកធ្លាក់ភ្នំកំពូល ជាទឹកស្ទឹងសង្កែប៉ែកខាងលើ ដែលហូរបន្តពីប្រភពទឹកនៅស្រុកសំឡូត ហើយនឹងហូរចុះទៅកាត់ទីរួមខេត្តបាត់ដំបង រួចបញ្ចប់នៅបឹងទន្លេសាប។ នៅទីនេះធម្មជាតិបានអំណោយផលក្នុងការបង្កើតជ...
ភ្នំប្រាំពីរ
រមណីយដ្ឋាន «ភ្នំប្រាំពីរ» ជាតំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិដែលមានល្អាងធំៗចំនួន៣។ ទី១ គឺល្អាង១០០ ដែលក្នុងនេះមានល្អាងតូចៗជាច្រើនដ៏ស័ក្ដិសិទ្ធិ។ ទី២ ល្អាងខ្យល់ មានស្តាឡាក់ទីតនិងស្តាឡាក់មីត ហើយគេជឿជាក់ថាទឹកធ្លាក់តក់ៗជាទឹកស័ក្ដសិទ្ធផងដែរ។ ល្អាងចុងក្រោយឈ្មោះ ល្អាងឥសី ធ្លាប់មានថ្មធម្មជាតិរាងដូចរូបតាឥសីតែត្រូវគេលួចយកទ...
ភ្នំព្រឹកបារាំងធ្លាក់
ភ្នំព្រឹកជាឈ្មោះភ្នំមួយ ហើយក៏ជាឈ្មោះស្រុកក្នុងខេត្តបាត់ដំបងដែរ។ ផ្លូវជាតិបានត្រូវស្ថាបនាឡើងសសៀរតាមចង្កេះភ្នំនេះ បង្កើតនូវទេសភាពដ៏ត្រកាលដល់អ្នកទេសចរ។ នៅតំបន់នេះមានភ្នំជាច្រើនប្រកបដោយទេសភាពធម្មជាតិស្អាតអនេក។ ជុំវិញទីនេះមានចម្ការដំណាំរបស់អ្នកស្រុក និងខ្យល់អាកាសដ៏បរិសុទ្ធ។ នៅទីតាំងនោះក៏មានឃុំឈ្មោះបារាំង...
ជំរំវាលចម្បាំងខេមសាយ
តំបន់ទេសចរធម្មជាតិបែបដំណើរផ្សងព្រេងមួយកន្លែងមានឈ្មោះ «វាលចម្បាំងខេមសាយ» ជាទីសម្រាប់អ្នកដែលចូលចិត្តធ្វើដំណើរផ្សងព្រេងស្វែងរកបទពិសោធថ្មីៗ ជាមួយពិភពធម្មជាតិមានពណ៌ខៀវស្រងាត់។ កន្លែងកម្សាន្តនេះអាចឱ្យទេសចរធ្វើដំណើរដោយម៉ូតូកង់បួនពីភ្នំមួយទៅភ្នំមួយទៀត គយគន់ទេសភាពព្រៃព្រឹក្សាយ៉ាងសប្បាយរីករាយ។ បន្ថែមលើសពីនេះ...
ប្រាសាទស្នឹងខាងលិច
ប្រាសាទមួយទៀតដែលស្ថិតនៅពីមុខវត្តជិតផ្លូវជាតិឈ្មោះថា ប្រាសាទស្នឹងខាងលិចឬប្រាសាទយាយទែន។ ប្រាសាទមានរាងបួនជ្រុងស្មើធ្វើអំពីថ្មភក់ បែរមុខទៅកើតដោយមានយ៉ខាងមុខនិងមានទ្វារបញ្ឆោត៣និងយ៉នៅមុខផ្សេងៗទៀត។ ផ្ដែរទ្វារមានឆ្លាក់ក្បាច់លំអលើកលែងតែទ្វារខាងជើង។ ផ្តែរខាងកើតមានចម្លាក់រឿងកូរសមុទ្រទឹកដោះ ផ្តែរទ្វារខាងលិចមានចម...
ប្រាសាទបាសែត
ប្រាសាទបាសែតត្រូវបានកសាងឡើងនៅក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសុរិយវរ័្មនទី១ ជាស្ថាបត្យកម្មសតវត្សទី១១។ ក្នុងបរិវេណប្រាសាទមានស្រះបុរាណមួយមានទំហំ ២០x ១២ម៉ែត្រនិងជម្រៅ១០ម៉ែត្រ មានជណ្ដើរជុំវិញធ្វើអំពីថ្មបាយក្រៀម ព្រមទាំងមានទឹកដក់ខួបប្រាំងខួបវស្សាថ្លាត្រជាក់ទៀតផង។ ថ្វីបើមានការគាស់កកាយក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមយកថ្មទៅទប់ទំនប់...
វត្តកណ្ដាល, វត្តវិបុលត្ថារាម
វត្តវិបុលត្ថារាម ហៅវត្តកណ្ដាល ត្រូវបានកសាងឡើងប្រហែលជាក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្មាំ១៨០០ ដែលកាលគេបានកាប់ឆ្ការព្រៃសាងសង់ជាសាលាបុណ្យមួយខ្នងធ្វើអំពីឈើប្រក់ស្លឹកនិងកុដិតូចៗមួយចំនួន។ ហេតុដែលនាំឱ្យហៅថា វត្តកណ្ដាល ដោយសារវត្តស្ថិតនៅចំកណ្ដាលនៃវត្តពីរគឺ វត្តពោធិ៍ក្នុង និងវត្តសង្កែឬហៅម៉្យាងទៀតថាវត្តថ្មី។ លុះក្រោយមក ព្រះសង្...
ទំនប់កង្ហត
ទំនប់សំណង់ធារាសាស្រ្ត «កង្ហត» ជាសំណង់ដែលធំជាងគេក្នុងចំណោមទំនប់ធារាសាស្រ្តនានាក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ទំនប់ទឹក «កង្ហត» ដ៏ធំសម្បើមនេះស្ថាបនាដោយក្រុមហ៊ុនចិនដែលត្រូវចំណាយថវិកាប្រមាណ៦០លានដុល្លារជាជំហានដំបូង ហើយអាចបន្តចំណាយរាប់សិបលានដុល្លាបន្ថែមទៀត ដើម្បីឱ្យទំនប់នេះអាចមានទឹកប្រើប្រាស់គ្រប់គ្រាន់ និងមានប្រសិទ្...
ច្រកអន្តរជាតិភ្នំដី
នេះគឺជាច្រកព្រំដែនទ្វេភាគីកម្ពុជាថៃ ដែលជាច្រកសេដ្ឋកិច្ចនាំទំនិញចេញចូល ពីខេត្តបាត់ដំបង ស្រុកសំពៅលូនទៅប្រទេសថៃ។ នៅទីនេះ ក៏មានឃ្លាំង និងផ្ទះសំណាក់ដែរ ប៉ុន្តែមិនទាន់មានភាពអ៊ូអរខ្លាំងទេ។
ប្រាសាទបាណន់
រឿងព្រេងភ្នំនេះតំណាលពីសេដ្ឋីម្នាក់មានកូនស្រីឈ្មោះនាង រំសាយសក់ ដែលចេះតែឈឺ ហើយក្រោយមកមានតាបសឈ្មោះតាគ្រាមបានមើលជំងឺនាងជា ទើបឪពុកបានផ្សំផ្គុំនាងជាភរិយាតាបសនោះ។ តាបសបានបង្ហាត់បង្រៀនឱ្យនាងចេះមន្តអាគមជាច្រើន។ ក្រោយមកមានព្រះរាជបុត្រមួយអង្គនាមចៅរាជកុលមកសុំរៀនមន្តវិជ្ជាពីតាគ្រាម ប៉ុន្តែតាបសហាមមិនឱ្យមើលប្រពន្ធ...
វត្តពិភិទ្ធារាម
វត្តពិភិទ្ធារាមគឺជាវត្តដ៏ចំណាស់មួយក្នុងចំណោមវត្តនានាក្នុងខេត្តបាត់ដំបង។ វត្តពិភិទ្ធារាមនេះ បានកសាងឡើងក្នុងឆ្នាំ១៨៧៣ លើទឹកដីរបស់ តារស់ ដែលគាត់បានប្រគេនដល់សង្ឃ។ ពាក្យថា ពិភិទ្ធ គឺជាងារបស់តារស់ជាម្ចាស់ដីនាសម័យនោះ ដូច្នេះអ្នកភូមិក៏ហៅវត្តពិភិទ្ធារាមតាមងារបស់គាត់រៀងមក។ នៅចំកណ្ដាលមាន ព្រះវិហារឈើមួយដ៏ធំស្កឹ...
ស្តូបវត្តសម្ដេច, ស្តូបវត្តរាជវរារាម
អដ្ឋិធាតុរាយប៉ាយមួយចំនួនដែលស្ថិតនៅក្នុងបូជនីយដ្ឋានវត្តសមេ្ដចមុនី ជាអដ្ឋិធាតុដែលប្រជាជនគាស់បានពីរណ្ដៅជុំវិញបរិវេណវត្តសមេ្ដចមុនីកាលពីអំឡុងឆ្នាំ១៩៨០។ ឆ្អឹងភាគច្រើនត្រូវបែកបាក់ជាកំណាត់ៗ និងមានសភាពពុកផុយ។ អដ្ឋិធាតុយ៉ាងច្រើនកាលពីមុន ឥឡូវនេះនៅសល់តែបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ។ បូជនីយដ្ឋាននេះសង់ឡើងជាទ្រង់ទ្រាយចេតិយ...
ទឹកធ្លាក់ភ្នំ៥៣
ភ្នំ៥៣ ជាតំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិទឹកធ្លាក់មួយកន្លែង ទើបរៀបចំនាដើមឆ្នាំ២០២០ ប៉ុន្តែចំនួនទេសចរមកលេងបានកើនឡើងជារៀងរាល់ ថ្ងៃមិនដែលដាច់។ ចំណុចពិសេសគឺនៅទីនេះមានរៀបចំជាពីរកន្លែង ដែលសម្រាប់កុមារមួយកន្លែង ចំណែកមួយទៀត មានទឹកធ្លាក់ខ្ពស់ហូរចុះមើលមិនឃើញបាត ហើយជាទឹកដីរបស់ប្រទេសថៃ។ គេអាចស្រូបខ្យល់អាកាសបរិសុទ្ធ និង អាច...
អតីតអគារសាលាខេត្តបាត់ដំបង
អតីតអគារសាលាខេត្តបាត់ដំបង បានកសាងឡើងនៅក្នុងសម័យលោកម្ចាស់កថាថន ឈុំ ពេលដែលខេត្តបាត់ដំបងស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ថៃ ពីឆ្នាំ១៧៩៥ ដល់១៩០៧ (លោកម្ចាស់កថាថន ឈុំ គឺជាពូជពង្សរបស់ចៅហ្វាបែន ដែលបានគ្រប់គ្រងខេត្តបាត់ដំបងរហូត ៥ ជំនាន់តៗគ្នា)។ ក្នុងឆ្នាំ១៩០៥ ស្ដេចត្រាញ់ កថាថន ឈុំ បានជួលស្ថាបត្យករអ៊ីតាលីពីទីក្រុងបា...