វត្តសែនមនោរម្យ
វត្តសែនមនោរម្យ ជាវត្តចំណាស់ជាងគេនិងជាវត្តទេសចរណ៍តែមួយគត់ក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី។ វត្តនេះមានចំណាស់តាំងពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ក្រោយការបង្កើតខេត្តថ្មីនេះឡើង។ គួរកត់សម្គាល់ដែរថា ដោយខេត្តនេះមានចំនួនប្រជាជនតិច ហើយប្រជាជនមួយចំនួនជាជនជាតិភាគតិច ចំនួនវត្តនៅក្នុងខេត្តមានតែជាងម្ភៃវត្តតែប៉ុណ្ណោះ។ វត្តមានព្រះវិហារ ឧ...
ព្រះសក្យមុនីចេតិយ
ខ្លោងទ្វារព្រះសក្យមុនីចេតិយ ដែលស្ថិតនៅតាមបណ្ដោយផ្លូវជាតិលេខ៥ អមដោយទង់ជាតិនិងព្រះពុទ្ធសាសនា បាននាំផ្លូវភ្ញៀវទេសចរចូលទៅកាន់រមណីយដ្ឋានជាច្រើននៃភ្នំព្រះរាជទ្រព្យ។ ព្រះសក្យមុនីចេតិយបានសាងសង់ ឡើងយ៉ាងប្រណិតស្ថិតនៅលើកំពូល ភ្នំខ្ពស់ជាងគេនៅផ្នែកខាងជើង មានកំពស់៤០ម៉ែត្រ បានបញ្ចុះបឋម សិលា ឆ្នាំ១៩៩៦ ហើយកសាងរួចរាល...
ភ្នំយ៉ាត
ទាក់ទងនឹងភ្នំយ៉ាតយើងនឹងដកស្រង់ប្រវត្តិសង្ខេបពីសៀវភៅប្រជុំរឿងព្រេង ដែលមានសេចក្ដីថា ក្នុងឆ្នាំ១៩២២ ជនអន្តោប្រវេសន៍ បានកសាងវត្តភ្នំយ៉ាតនៅលើកំពូលភ្នំយ៉ាត ដែលកន្លែងសក្ការៈបូជាហើយក៏ជាបេះដូងរបស់ខេត្តផងដែរ។ ដើមឡើយ អ្នកស្រុកប៉ៃលិន សុទ្ធសឹងតែជនជាតិកុឡាទាំងអស់បានមករស់នៅ តាំងពី គ.ស. ១៨៧៦ ដោយសារការប្រាថ្នាមកជីកយ...
ប៉មបារាំងទន្លេបិទ
ពលរដ្ឋអ្នកខេត្តកំពង់ចាមនាត្រើយខាងលិចទន្លេមេគង្គ និងពលរដ្ឋអ្នកខេត្តត្បូងឃ្មុំនាត្រើយខាងកើតទន្លេមេគង្គ ហៅប៉មចំណាស់នេះថា ប៉មបារាំង។ មិនមានអ្នកណាដឹងច្រើន អំពីប្រវត្តិរបស់ប៉មនេះឡើយ ប៉ុន្តែប៉មនៅតែជាអគារដ៏គួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ ដោយសារតែភាពអាថ៌កំបាំងរបស់វា។ តួប៉មនេះ គឺជាទីតាំងឆ្មាំទន្លេដែលបានសាងសង់ឡើងនៅសម័យអាណា...
វត្តភ្នំ
វត្តភ្នំដែលជាឈ្មោះនិងជានិមិត្តរូបនៃរាជធានីភ្នំពេញ ស្ថិតនៅលើកំពូលកូនភ្នំសិប្បនិម្មិតមានកម្ពស់២៧ម៉ែត្រដ៏ល្បីល្បាញមួយ។ រឿងនិទានបានដំណាលថា មានស្រ្តីមេម៉ាយម្នាក់ជាអ្នកមានទ្រព្យសម្បត្តិស្តុកស្តម្ភ បានទាញគល់គគីដ៏ធំមួយអន្ដែតតាមទន្លេយកមកសង់ផ្ទះ ប៉ុន្តែបានប្រទះឃើញពុទ្ធបដិមាបួនអង្គនៅក្នុងរន្ធឈើនោះ។ គាត់ក៏បានបរ...
ល្អាងភ្នំចាស់
ភ្នំចាស់ជារមណីយដ្ឋានបុរាណវិទ្យា មានប្រវត្តិដិតដាមរឿងរ៉ាវអបិយជំនឿជាច្រើន។ ប្រជាពលរដ្ឋមានជំនឿលើបារមីភ្នំ និងតែងតែរៀបចំពិធីឡើងភ្នំជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅពេលចូលឆ្នាំខ្មែរ។ រមណីយដ្ឋានបុរាណវិទ្យាភ្នំចាស់មានរឿងពាក់ព័ន្ធយ៉ាងច្រើនទៅនឹងប្រវត្តិសាស្ត្រ ហើយក៏ជាទីដែលប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងតំបន់មានជំនឿទៅលើបារមីភ្នំផងដែរ។ ជា...
វត្តយាយទេព, វត្តទេពធីតារាម
យាយទេព តាមកំណត់ត្រាវីគីបុក គឺលោកយាយជាពុទ្ធសាសនិកមួយរូបកាលក្នុងសតវត្សទី១៧ សម័យឧដុង្គ ក្រោយគាត់អនិច្ចកម្ម លោកយាយបានក្លាយជាអ្នកដូន។ លោកយាយទេពបានបរិច្ចាគដី ដែលជាទីទួលលំនៅរបស់គាត់សង់ជាវត្ត នៅចំចំណុចទីអារាមសព្វថ្ងៃ។ កាលដើមទីនោះមានដើមពោធិ៍មួយដើមធំ និងព័ទ្ធជុំវិញដោយផ្ទៃទឹកល្ហល្ហាចប្រៀបដូចសមុទ្រនៃបឹងទន្លេសាប...
វត្តសំពៅប្រាំ
វត្តសំពៅប្រាំ មានកំណើតដោយនៅពេលអាណាព្យាបាលបារាំងកសាងភ្នំបុកគោនោះ ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ក៏ព្រះអង្គទ្រង់ព្រះតម្រិះដល់ព្រះពុទ្ធសាសនាភ្លាមដែរ គឺព្រះអង្គទ្រង់សាងអារាមមួយ នេះ តាំងនៅលើដីខ្ពស់មានផែនថ្មធំៗ នៅពាសពេញ ហើយចម្លែក គឺផែនថ្មជាបន្ទះៗ មានទំហំបណ្ដោយ ប្រមាណជាង ១០ ម៉ែត្រ និង កម្ពស់ប្រហែលជិតដប់ម៉ែត្រដែរ។ ទ្រង...
វត្តសីហរតនារាម
វត្តមានប្រវត្តិតាំងពីយូរលង់ ដោយចាប់ផ្ដើមកសាង តាំងពីក្នុងឆ្នាំ ១៨៩៥ មានសំណង់ល្អប្រណីត។ វត្តស្ថិតនៅចំកណ្ដាលក្រុងដូនកែវ ជាតំបន់ទេសចរណ៍ ងាយស្រួលចូលទស្សនា។ ក្រៅពីសណង់ព្រះវិហារ កុដិ សាលាឆាន់ដ៏ស្រស់ស្អាត វត្តនេះក៏ជាទីប្រជុំ នៃសាលាពុទ្ធិកសិក្សានានា ដោយមានព្រះសង្ឃស្នាក់នៅ រៀនសូត្ររាប់រយអង្គ។ វត្តត្រូវបានស្នើ...
សារមន្ទីរបុរាណវិទ្យាមេមត់
សារមន្ទីរស្ថិតនៅក្នុងបរិវេណសាលាស្រុកមេមត់ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅចុងឆ្នាំ១៩៩៩ ហើយបានបើក សម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០០២ ។ សារមន្ទីរបុរាណវិទ្យាមេមត់នេះ ក្រោមជំនួយឧបត្ថម្ភរបស់មូលនិធិហិនរិចបូល (Heinrich-Boell-Foundation) របស់អាឡឺម៉ង់។ សារមន្ទីរ បុរាណវិទ្យាមេមត់ គឺជាស្ថាប័នមិ...
ព្រះវិហាវត្តស្វាយមាស, ព្រះវិហាវត្តសុវណ្ណអម្ពា
ព្រះវិហារបុរាណដែលស្ថិតនៅក្នុងវត្តនេះ មានរចនាបថចំណាស់គួរឱ្យគយគន់ធៀបនឹងសំណង់ព្រះវិហារបែបសម័យ។ ព្រះវិហារនេះត្រូវបានជួសជុលនិងលាបលនសាជាថ្មី ដោយរក្សាទ្រង់ទ្រាយដើមទាំងអស់។
ភ្នំជីតាពេជ្រ
ភ្នំឬវត្តជីតាពេជ្រជារមណីយដ្ឋាន ទេសចរណ៍ធម្មជាតិដែលមានភ្នំមួយដែលសំបូរទៅដោយម្លប់ ព្រៃឈើដ៏ត្រជាក់ ហើយនៅលើកំពូលភ្នំមានរូបសំណាកព្រះពុទ្ធរូបដ៏ធំ កម្ពស់១៣.៥០ម៉ែត្រ ធ្វើអំពីថ្មភក់មួយឈរ បែរមុខទៅទិសខាងកើត។ ដើម្បីឡើងទៅកាន់ទីនោះ ភ្ញៀវត្រូវឆ្លងកាត់កាំ ជណ្ដើរប្រមាណជាង ២០០ កាំ ដើម្បីទៅទស្សនាសោភ័ណភាពស្រស់បំព្រង លើកំ...
ស្ដូបអនុស្សាវរីយ៍ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ
ស្តូបអនុស្សាវរីយ៍នៅបុរីអូរស្វាយជាទីតាំងប្រវត្តិសាស្រ្តនៃការសម្គាល់ព្រំដែនកម្ពុជា-ឡាវ។ ទីតាំងសំគាល់អតីតបុរីអូរស្វាយនាពេលបច្ចុប្បន្ន នៅសល់តែស្តូបអនុស្សាវរីយ៍មួយ និងដើមពោធិ៍ដ៏ធំក្បែរនោះ។ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ឋពីមុនដូចជាអគារសាលាស្រុកចាស់បានស្រុតចូលក្នុងទឹកទន្លេមេគង្គ ទីផ្សារ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ឋស្រុកបានបាត...
វត្តកំពូលឈើកាច់, វត្តបព្វតកូដរាម
វត្តបព្វតកូដរាម ហៅកំពូលឈើកាច់កសាងឡើង តាំងពីឆ្នាំ ១៩៣៦ ដោយវត្តនេះឋិតនៅលើកំពូលភ្នំតូចក្នុងភូមិឈើកាច់។ មុនឆ្នាំ១៩៧៥ គេបានកសាងជួសជុលព្រះវិហារប្រក់ស្លឹកទៅជាឈើប្រក់ក្បឿងស្រកាលេញនិងសង់សំណង់មួយចំនួនទៀត។ ឆ្នាំ១៩៧៥ - ១៩៧៩ ពួកខ្មែរក្រហមបានបំផ្លិចបំផ្លាញទីសេនាសនៈផ្សេងៗ និងចាប់ផ្សឹកព្រះសង្ឃ។ បច្ចុប្បន្ននេះ វត្តម...
ព្រះបរមរាជវាំងចតុមុខមង្គល
ព្រះបរមរាជវាំងនៅកម្ពុជាគឺជាកន្លែងគង់ប្រថាប់របស់ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា។ បរិវេណព្រះបរមរាជវាំងជាប្រាសាទ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញដែលចាប់ផ្ដើមកសាងក្នុងរាជ្យរបស់ព្រះបាទពញាយ៉ាត ហើយត្រូវបានកសាងឡើងវិញ នៅឆ្នាំ១៨៨៦ នៅពេលដែលព្រះបាទនរោត្តម ផ្លាស់ប្តូររាជធានីពីឧដុង្គមកកាន់ភ្នំពេញ។ ប្រាសាទដែលមានក្បូរក្បាច់រចនាដ៏ប្រណីតទាំ...
ដើមពោធិ៍ទុំទាវ
ដើមពោធិ៍ក្នុងប្រវត្តិស្នេហ៍ទុំទាវ បានធ្វើឱ្យមានការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់សាធារណជនទូទៅ។ ទីតាំងនៃដើមពោធិ៍នេះ ស្ថិតក្នុងភូមិជើងខាល ក្រុងសួង ខេត្តត្បូងឃ្មុំសព្វថ្ងៃ ដែលមានទីតាំងរហូតដល់ទៅពីរ គឺ៖ មួយនៅខាងជើងផ្លូវជាតិ កណ្ដាលវាលស្រែក្រោយភូមិ គ្មានផ្លូវ ត្រូវដើរចូលតាមភ្លឺស្រែ។ ទីនោះមានតូបអ្នកតា តាំងរូ...
ភ្នំសុពណ៌កាឡី, វត្តភ្នំសុពណ៌កាឡី
ក្នុងស្រុកព្រែកប្រសព្វ ខេត្តក្រចេះ ត្រើយខាងជើង ត្រង់ឃុំចំបក់ មានភ្នំមួយខ្ពស់ទទុងនៅក្បែរមាត់ទន្លេនោះ ឈ្មោះ " ភ្នំសុពណ៌កាឡី " ជាភ្នំស័ក្ដិសិទ្ធិ។ រឿងព្រេងតំណាលពីភ្នំនេះ មានដំណើរដូចរឿងព្រះវិហារសសរ១០០ដែរ ខុសត្រង់ក្រពើឈ្មោះ សុពណ៌កាឡី និងក្រពើឈ្មោះ " នាងឱរ៉ៃ " នៅទន្លេតូច ត្រង់កំពង់វត្តមហាលាភ ជាក្រពើរបស់លោ...
វត្តគិរីបរវង្ស
វត្តគិរីបរវង្សមានជ័យជាវត្តសង់លើកូនភ្នំមួយ ឈ្មោះភ្នំបរវង្ស មានកម្ពស់ជាង១០០ម៉ែត្រ ប៉ុន្តែមានផ្លូវឡើងយានយន្តបាន។ នៅលើកំពូលភ្នំនោះ មានសាងសង់សំណង់ព្រះចេតីយមួយដ៏ស្កឹមស្កៃ មានសសរ៤អមជុំវិញ។ ក្រៅពីនេះក្នុងទីវត្តនេះក៏មានសំណង់ពុទ្ធសាសនាជាច្រើនប្រកបដោយសោភ័ណភាពគួរចង់ទស្សនាផងដែរ។
វិហារកាតូលិក
ព្រះវិហារកាតូលិកចាស់ ត្រូវបានសាងសង់ឡើងដោយជនជាតិបារាំងនៅដើមឆ្នាំ ១៩២០ ដែលជាផ្នែកមួយនៃការសាងសង់បុរីលំហែលើភ្នំបូកគោ។ ព្រះវិហារនេះនៅរក្សាបានទ្រង់ទ្រាយដើម និងមានសភាពរឹងមាំ។ នៅខាងក្រោយព្រះវិហារ មានទួលមួយដែលជាកន្លែងគយគន់ថ្ងៃលិចដ៏លន្លង់លន្លោចនិងស្រស់ស្អាតជាងគេនៅលើភ្នំបូកគោ។ ពេលបច្ចុប្បន្នទីនេះត្រូវបានប្រគល់...