វត្តដំរីសឬវត្តស្វេតឆត្រ័កុញ្ជរ គឺជាអារាមមួយដែលមានវ័យចំណាស់ហើយត្រូវបានចាត់ជាវត្តទេសចរណ៍គំរូក្នុងខេត្ត។ តាមឈ្មោះជាភាសាបាលី មានន័យថា ដំរីមានឆ័ត្រស ដែលតាមឯកសាររបស់លោក តូច ឈួង វត្តនេះត្រូវបានកសាងឡើងដោយលោកស្រី អ៊ឹង ដែលជាលោកជំទាវធំទី២របស់លោក កថាថន ឈុំ។ ដោយសារកើតទុក្ខនឹងប្តីមានប្រពន្ធច្រើនលោកស្រីអ៊ឹងមានជំងី...
ស៊ីម៉ាក់បានរៀបចំសារមន្ទីរសំណល់យុទ្ធភណ្ឌពីសង្គ្រាមមួយកន្លែងទៀត នៅវិទ្យាស្ថានសកម្មភាពកំចាត់មីនស៊ីម៉ាក់ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ ការរៀបចំសារមន្ទីរនេះ ប្រើប្រាស់សំណល់យុទ្ធភណ្ឌពីសង្គ្រាម ដែលជាស្នាដៃរបស់ខ្លួន ជាគុណប្រយោជន៍សំរាប់អប់រំ សិក្សាស្រាវជ្រាវ និងការស្វែងយល់របស់មនុស្សលោក។ វិទ្យាស្ថាននេះក៏បាននិងកំពុងហ្វឹកហ...
វត្តសោមនស្សគឺជាវត្តមានព្រះវិហារកសាងក្នុងឆ្នាំ១៩៣៧ ប្រកបដោយគំនូរបុរាណ ស្រដៀងនឹងគំនូរនៅថែវព្រះវិហារព្រះកែវមរកតក្នុងព្រះបរមរាជវាំង និងនៅវត្តធោធិរុក្ខារាមនៅកំពង់ត្រឡាចលើដែរ។ ប៉ុន្តែគំនូរនេះមិនស្ដីអំពីរឿងព្រះវេស្សន្តរទេ តែជារឿងកម្រមួយក្នុងបញ្ញាសជាតក គឺរឿង មហាជម្ពូបតី គូរក្នុងទសវត្ស ១៩៤០ ដោយជាងឈ្មោះ ភៀន។...
សារមន្ទីរជាតិនេះត្រូវបានកសាងនៅថៃ្ង១៥សីហា១៩១៧ តាមរបៀបស្ថាបត្យកម្មប្រពៃណីខ្មែរ ហើយត្រូវបានសម្ពោធក្នុងឆ្នាំ១៩២០ ដោយព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ។ នៅខាងក្នុងសារមន្ទីរជាតិមានតម្កល់វត្ថុបុរាណតាំងពីសម័យមុនអង្គរ និងសម័យអង្គរ។ វាជាការប្រមូលថែរក្សាទុកដ៏ល្អសម្រាប់ពិភពលោកធ្វើការស្រាវជ្រាវអំពីវត្ថុបុរាណ សិល្បៈ សាសនា និងបុរា...
វត្តភ្នំដែលជាឈ្មោះនិងជានិមិត្តរូបនៃរាជធានីភ្នំពេញ ស្ថិតនៅលើកំពូលកូនភ្នំសិប្បនិម្មិតមានកម្ពស់២៧ម៉ែត្រដ៏ល្បីល្បាញមួយ។ រឿងនិទានបានដំណាលថា មានស្រ្តីមេម៉ាយម្នាក់ជាអ្នកមានទ្រព្យសម្បត្តិស្តុកស្តម្ភ បានទាញគល់គគីដ៏ធំមួយអន្ដែតតាមទន្លេយកមកសង់ផ្ទះ ប៉ុន្តែបានប្រទះឃើញពុទ្ធបដិមាបួនអង្គនៅក្នុងរន្ធឈើនោះ។ គាត់ក៏បានបរ...
ភ្នំឬវត្តជីតាពេជ្រជារមណីយដ្ឋាន ទេសចរណ៍ធម្មជាតិដែលមានភ្នំមួយដែលសំបូរទៅដោយម្លប់ ព្រៃឈើដ៏ត្រជាក់ ហើយនៅលើកំពូលភ្នំមានរូបសំណាកព្រះពុទ្ធរូបដ៏ធំ កម្ពស់១៣.៥០ម៉ែត្រ ធ្វើអំពីថ្មភក់មួយឈរ បែរមុខទៅទិសខាងកើត។ ដើម្បីឡើងទៅកាន់ទីនោះ ភ្ញៀវត្រូវឆ្លងកាត់កាំ ជណ្ដើរប្រមាណជាង ២០០ កាំ ដើម្បីទៅទស្សនាសោភ័ណភាពស្រស់បំព្រង លើកំ...
ព្រះវិហារក្នុងទីអារាមនេះក៏មានចំណាស់ច្រើន ហើយកសាងឡើងនាដើមសតវត្សទី២០ ដែលសព្វថ្ងៃ នៅវត្តជាច្រើនត្រូវបានគេកម្ទេចចោល ហើយកសាងព្រះវិហារថ្មីជំនួស។ ដោយឡែក វត្តមុនីសាគរ នៅរក្សាបានទ្រង់ទ្រាយព្រះវិហារចាស់ ហើយត្រូវបានជួសជុលឡើងវិញ ដោយរក្សាទ្រង់ទ្រាយដើម បានយ៉ាងល្អ។
ខ្លោងទ្វារព្រះសក្យមុនីចេតិយ ដែលស្ថិតនៅតាមបណ្ដោយផ្លូវជាតិលេខ៥ អមដោយទង់ជាតិនិងព្រះពុទ្ធសាសនា បាននាំផ្លូវភ្ញៀវទេសចរចូលទៅកាន់រមណីយដ្ឋានជាច្រើននៃភ្នំព្រះរាជទ្រព្យ។ ព្រះសក្យមុនីចេតិយបានសាងសង់ ឡើងយ៉ាងប្រណិតស្ថិតនៅលើកំពូល ភ្នំខ្ពស់ជាងគេនៅផ្នែកខាងជើង មានកំពស់៤០ម៉ែត្រ បានបញ្ចុះបឋម សិលា ឆ្នាំ១៩៩៦ ហើយកសាងរួចរាល...
ព្រះបរមរាជវាំងនៅកម្ពុជាគឺជាកន្លែងគង់ប្រថាប់របស់ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា។ បរិវេណព្រះបរមរាជវាំងជាប្រាសាទ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញដែលចាប់ផ្ដើមកសាងក្នុងរាជ្យរបស់ព្រះបាទពញាយ៉ាត ហើយត្រូវបានកសាងឡើងវិញ នៅឆ្នាំ១៨៨៦ នៅពេលដែលព្រះបាទនរោត្តម ផ្លាស់ប្តូររាជធានីពីឧដុង្គមកកាន់ភ្នំពេញ។ ប្រាសាទដែលមានក្បូរក្បាច់រចនាដ៏ប្រណីតទាំ...
ព្រះវិហារបុរាណដែលស្ថិតនៅក្នុងវត្តនេះក៏ដូចជាព្រះវិហារនៃវត្តស្វាយមាសដែរ មានរចនាបថចំណាស់ ដោយត្រូវបានជួសជុលនិងលាបលនសាជាថ្មី និងរក្សាទ្រង់ទ្រាយដើមទាំងអស់។
ដានប្រវត្តិសាស្ត្រនៃឈ្មោះខេត្ត តាមពាក្យបរម្បរាពីព្រេងនាយតំណាលថា មានដើមពោធិ៍តូចមួយ រសាត់ច្រាសទឹកតាមដងស្ទឹងពោធិ៍សាត់ចាស់មកជាអស្ចារ្យប្លែក។ អាចារ្យជាច្រើននាក់បានសាកល្បងទាក់ដើមពោធិ៍នោះ តែពុំបានសម្រេច។ ចុងក្រោយគឺនៅទីតាំងព្រះខ័ន ដែលក្រោយមកសង់ជាវត្តវត្តបាកាននេះ ទើបគេអាចទាក់យកបានដោយប្រើតែខ្សែអំបោះឆៅ៧សរសៃ ហើ...
សំណង់អគារប្រវតិ្តសាស្រ្តមួយនេះ ធ្លាប់ជាសណ្ឋាគារដ៏ធំស្កឹមស្កៃនិងស្រស់ស្អាតមួយនាសម័យអាណានិគមនិងរាស្រ្តនិយម។ ក្រោយពីត្រូវបោះបង់ចោល សណ្ឋាគារនេះបានប្រែសម្បុរទៅតាមកាលវេលា ប៉ុន្តែអគារទាំងមូលនៅមានសភាពរឹងមាំនៅឡើយ ហើយបច្ចុប្បន្នកំពុងត្រូវបានជួលជុលលាបពណ៌ឡើងវិញ ដោយរក្សានូវទម្រង់ដើមទាំងស្រុង ហើយក្លាយជាសណ្ឋាគារទំ...
អតីតអគារសាលាខេត្តបាត់ដំបង បានកសាងឡើងនៅក្នុងសម័យលោកម្ចាស់កថាថន ឈុំ ពេលដែលខេត្តបាត់ដំបងស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ថៃ ពីឆ្នាំ១៧៩៥ ដល់១៩០៧ (លោកម្ចាស់កថាថន ឈុំ គឺជាពូជពង្សរបស់ចៅហ្វាបែន ដែលបានគ្រប់គ្រងខេត្តបាត់ដំបងរហូត ៥ ជំនាន់តៗគ្នា)។ ក្នុងឆ្នាំ១៩០៥ ស្ដេចត្រាញ់ កថាថន ឈុំ បានជួលស្ថាបត្យករអ៊ីតាលីពីទីក្រុងបា...
វត្តពោរពេញដោយសំណង់សម័យអាណានិគមបារាំង ដែលមានអាយុកាលលើសមួយសតវត្ស ហើយរក្សាបាននូវទម្រង់ដើម ប្រកបដោយរចនាបថស្រស់ស្អាត ទាំងព្រះវិហារ ទាំងកុដិ។ វត្តស្ថិតនៅមិនឆ្ងាយពីរាជធានីហើយផ្លូវធ្វើដំណើរក៏ងាយស្រួល។
2022 © Royal Academy of Cambodia