ប្រាសាទភ្នំត្រប់
ប្រាសាទភ្នំត្រប់ សង់ឡើងរវាងសតវត្សទី១០ លើកំពូលភ្នំកម្ពស់ ២៥ម៉ែត្រ។ គឺជាក្រុមប្រាសាទដែលមានតួប្រាង្គបី ធ្វើអំពីឥដ្ឋតម្រៀបគ្នាជាជួរនៅលើខឿនថ្មបាយក្រៀមមួយដ៏រឹងមាំ។ រីឯផ្តែរ សសរពេជ្រ ប្រអប់ឬ ស៊ុមទ្វារ នៃតួប្រាង្គទាំងនោះលំអដោយក្បាច់ក្បូរគួរឲ្យគយគន់។ នៅផ្នែកខាងត្បូងបំផុត គេឃើញមានសំណល់គ្រឹះប្រាសាទមួយទៀត ដែលរល...
ប្រាសាទតាម៉, ប្រាសាទតុបលិច (វង់តូច) ៣៨៤
ប្រាសាទតូចមួយនេះមិនសូវមានអ្នកចាប់អារម្មណ៍ចូលមើលទេដោយសារវាតូច នៅក្នុងព្រៃ ឬក៏គេមិនសូវស្គាល់ផង។ ចំណែកឯកសារប្រវត្តិក៏គ្មានដែរ។ ប៉ុន្តែសម្រាប់អ្នកស្រាវជ្រាវប្រាសាទនេះសំខាន់ណាស់ ពីព្រោះវាជាប្រាសាទចុងក្រោយគេដែលសាងអំពីថ្មភក់ និងឧទ្ទិសដល់សាសនាព្រាហ្ម។ ឈ្មោះប្រាសាទតាម៉ ដែលអ្នកស្រុកហៅថា "តុប" នេះមានច្រើនណាស់ទ...
ប្រាសាទស្មាន់តេង, ប្រាសាទកន្ទ្រឹប
ប្រាសាទនេះជាស្នាដៃរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ នៅសតវត្សរ៍ទី១២។ ប្រាសាទនេះមានប្លង់ជាប្រភេទសាលាសំណាក់ ដែលមានរាងជារោងវែងសង់ពីថ្មបាយក្រៀម បង្អួចមានចម្រឹងមិនសូវមានក្បាច់លំអទេ ហើយមានស្រះរាងការ៉េមានគែមស្រះ ជាថ្មបាយក្រៀម។ សាលាសំណាក់នេះសម្រាប់អ្នកធ្វើដំណើរតាមផ្លូវបុរាណអង្គរធំភិម័យ។
ប្រាសាទគុកវាំង, ប្រាសាទវត្តពោធិ៍វាំង
នៅក្នុងការរៀបរាប់របស់រឿងព្រេងដែលនិទានអំពី “ភ្នំសន្ទុក" ក៏មានរំលេចនូវឈ្មោះគុកវាំង ដែរ។ គុកវាំង សាងសង់ឡើងអំពីឥដ្ឋ មានរាងបួនជ្រុងស្មើ បែរមុខទៅទិសខាងកើត ហើយជញ្ជាំងផ្សេងទៀតគេលម្អជាទ្វារបញ្ឆោត។ ទ្វារនីមួយៗ គេរៀបឥដ្ឋដូចជាបន្ទះត្រង់នៅចំកណ្ដាល ហើយអមដោយសសរផ្អោបនិងហោជាងនៅខាងលើ។ ហោជាងនៅទិសខាងកើត នៅកណ្ដាលមានលម្អ...
ប្រាសាទគោកខ្វិត
ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គរាងបួនជ្រុងស្មើ ធ្វើពីថ្មបាយក្រៀម បែរមុខទៅទិសខាងកើត សង់លើខឿនមួយមានកម្ពស់ ២ម. និងបណ្ដោយ ១៨ម. មានរូបតោអមតាមកាំជណ្ដើរ។ ប្រាសាទរាងការ៉េនេះមានជ្រុងទំហំ ៩ម. កម្ពស់៩ម. ដោយមិនគិតដំបូល ដែលរលំបាក់បែកអស់។ ប្រាសាទមានទ្វារបញ្ឆោត៣ នៅតាមទិសផ្សេងៗទៀត ហើយមានផ្លូវចូលពីខាងកើត និងត្រពាំងមួយ។ តួប្រាស...
ប្រាសាទខ្ពប
ប្រាសាទប្រហែលជាកសាងជាច្រើនជំនាន់ចាប់ផ្ដើមតាំងពីសតវត្សរ៍ទី១០មក។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គកណ្ដាលមួយព័ទ្ធដោយប្រាង្គតូច៥ឬ៦ រត់ជួរជា៣ស្របគ្នាជើងត្បូង បែរមុខទៅកើត។ ប្រាង្គកណ្ដាលខាងកើតធ្វើពីថ្មបាយក្រៀម មុខបីផ្សេងទៀតជាទ្វារបញ្ឆោត មានដុះដើមឈើពីលើ ប៉ុន្តែកសាងមិនទាន់រួចរាល់ទេ។ ប្រាង្គផ្សេងទៀតធ្វើពីឥដ្ឋ មានស៊ុមទ្វារ...
ប្រាសាទព្រះគោ (ថាឡាបរិវ៉ាត់)
ប្រាសាទព្រះគោត្រូវបានកសាងឡើងនៅក្នុងសតវត្សទី៦-៧ ក្នុងរាជព្រះបាទជ័យវរ័ន្មទី១ សម្រាប់ឧទ្ទិសចំពោះអាទិទេពក្នុងសាសនាព្រាហ្មណ៍ សង់ពីឥដ្ឋក្រហមនិងថ្មបាយក្រៀម។ នៅពេលច្ចុប្បន្ននេះ គឺនៅសល់តែតួប្រាសាទ ដែលមានបណ្ដោយ ៩x ៨ ម៉ែត្រ និង កម្ពស់៧ ម៉ែត្រ តែប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែកផ្នែកដទៃទៀតត្រូវបានរលំដួលបាក់បែកអស់ហើយ។ គេត្រូវឆ្លង...
ប្រាសាទអំបែងនំ
ប្រាសាទអំបែងនំ ស្ថិតក្នុងទីតាំងសម្បូណ៌ដោយប្រាសាទបុរាណជាច្រើនកន្លែងគ្រាន់តែប្រាសាទភាគច្រើនបានបែកបាក់អស់។ អ្នកស្រុកប្រាប់ថាឈ្មោះនេះមាននិទានដូចរឿង សេដ្ឋីខ្វះអំបែង គឺរឿងព្រេង «ដឹងសងដឹង អំបែងសងអំបែង» ដែរ។ ចំណែកអ្នកភូមិខ្លះរស់នៅក្បែរៗប្រាសាទរៀបរាប់ថា “កាលពីមុនមកគេនៅប្រាសាទនេះ គេអាចមកខ្ចីឆ្នាំងចានយកទៅធ្វើប...
ប្រាសាទយ៉ាកណាំង
ប្រាសាទយ៉ាកណាំងស្ថិតក្នុងព្រៃជ្រៅហើយក៏ប្រហែលជាប្រាសាទតែមួយគត់ដែលនៅគង់វង្សរូបរាងក្នុងខេត្តដ៏ឆ្ងាយជាងគេពីរាជធានីមួយនេះ។ ប្រាសាទនេះកសាងឡើងមុនសម័យអង្គរដែលទើបប្រទះឃើញក្នុងទឹកដីខេត្តរតនគិរីនេះ។ ចម្ងាយឆ្ងាយ ផ្លូវលំបាក ភាពដាច់ឆ្ងាយពីភូមិយ៉ាតុង ដំណើរត្រូវឆ្លងកាត់ទឹក... ជាឧបសគ្កបានធ្វើឱ្យគេបំភ្លេចចោលរាប់ឆ្នាំ...
ប្រាសាទតុបលិច (អង្គរធំ)
ប្រាសាទតុបខាងលិចកាលដើមឡើយមានតួប្រាង្គទោលតែឯងសង់នៅលើខឿនខ្ពស់ប៉ុណ្ណោះ នាសតវត្សរ៍ទី១០ ប៉ុន្តែមានការកែបន្ថែមបន្ថយដែលធ្វើឡើងចាប់ពីសតវត្សរ៍ទី១៣ដល់ សតវត្សរ៍ទី១៧ ដូចជាតួប្រាង្គពីរទៀតឱ្យរត់ជួរជាមួយតួប្រាង្គទោល(ឥឡូវក្លាយជាតួប្រាង្គកណ្ដាល)។ ប្រាសាទនេះ ធ្វើអំពីថ្មភក់បែរមុខទៅខាងកើតលម្ ដោយសសរពេជ្រនិងផ្ដែទ្វារខាងត...
ប្រាសាទព្រះធាតុបាស្រី
ប្រាសាទវត្តព្រះធាតុថ្មដា ជាបុរាណដ្ឋានចាស់មួយ ដែលនៅទីនោះ រួមមានប្រាសាទព្រះធាតុមួយ និង មានស្រះធំមួយ ដែលមានទទឹង ១៨០ម និង បណ្ដោយ ៩៥០ម មានទឹកថ្លាឆ្វេង ដែលគេឲ្យឈ្មោះថា " ទន្លេស្ងួត "។ ប្រាសាទមានកំពែងពីរជាន់មានប្រាង្គមួយរាងបួនជ្រុងស្មើធ្វើពីឥដ្ឋ មានយ៉មួយ និងហោបន្ទាត់ទ្រូង បែរមុខទៅឦសានសង់លើលានមួយ។ ហោត្រៃពីរ...
ប្រាសាទអង្គ្រង
ប្រាសាទសង់ក្នុងរាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ នៅសតវត្សរ៍ទី១២។ ប្រាសាទនេះមានប្លង់ជាមន្ទីរពេទ្យ ដែលរួមមានហោបន់ស្រន់មួយសង់ពីថ្មបាយក្រៀមលំអដោយថ្មភក់និងហោត្រៃមួយធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមស្ថិតនៅទិសអាគ្នេយ៍ កំពែងថ្មបាយក្រៀមព័ទ្ធជុំវិញនិងមានស្រះមួយនៅទិសឦសាន។
ក្រុមប្រាសាទតោ, ក្រុមប្រាសាទ C1-C9
ក្រុមប្រាសាទតោ ស្ថិតនៅកណ្ដាលចន្លោះក្រុមប្រាសាទសំបូរ និងក្រុមប្រាសាទយាយព័ន្ធ ដែលមានប្រាង្គប្រាសាទសរុបចំនួន ៤៣ ហើយក្នុងនោះមានប្រាសាទនៅល្អចំនួន ១, នៅល្អពាក់កណ្ដាលចំនួន ៦ និងបាក់បែកចំនួន ៣៦។ ក្រុមប្រាសាទតោហ៊ុមព័ទ្ធដោយកំពែងធ្វើអំពីថ្មបាយក្រៀម ចំនួនពីរជាន់ ដែលកំពែងខាងក្រៅមានបណ្ដោយ ៣២៨x៣១០ម៉ែត្រ ដែលមានច្រក...
ប្រាសាទបេង, ប្រាសាទផ្លែបេង
ប្រាសាទកសាងឡើងនៅសតវត្សរ៍ទី១០ ដូចប្រាសាទដទៃក្នុងតំបន់នេះដែរ។ ប្រាសាទមានលានមួយធ្វើពីថ្មភក់, មានបល្ល័ង្គពីរនិងខ្លោងទ្វារកំពែងធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមដែលមានច្រកទ្វារកណ្ដាលនិងច្រកទ្វារពីរអមសងខាង។ ប្រាសាទនេះមានអគារពីរដែលមានស៊ុមទ្វារធ្វើពីថ្មភក់។
ប្រាសាទប្រាង្គ, ប្រាសាទធំ, ប្រាសាទត្រីភុមនេស្វរៈ
ក្រុមប្រាសាទនេះដែលជាស្នាព្រះហស្ថរបស់ព្រះជ័យវរ្ម័នទី៤ នៅពាក់កណ្ដាលសតវត្សរ៍ទី១០។ ប្រាសាទដ៏សំខាន់ក្នុងបរិវេណនៃព្រះរាជធានីបុរាណមានឈ្មោះថា ឆោកគគីរ ដែលជាទីទួលមួយ ហើយសព្វថ្ងៃហៅថា កោះកេរ។ ប្រាសាទប្រាង្គធំជាប្រាសាទភ្នំ ដោយមានរាងជាសាជី មានកម្ពស់៣៥ម៉ែត្រ ចែកជា ៧ថ្នាក់ បែរមុខទៅទិសខាងលិច។ ប្រាសាទនេះត្រូវបានស្ថាប...
ប្រាសាទព្រះធាតុតូច (ដូនតី)
ប្រាសាទព្រះធាតុតូច ដែលបែកបាក់ច្រើនទៅហើយ ពិតជាស្ថិតក្នុងរចនាបថសំបូរព្រៃគុក បើសំអាងលើការប្រៀបធៀប លក្ខណៈក្បាច់ផ្តែរនៃ ប្រាសាទនេះ ទៅនឹងក្បាច់ផ្តែរ នៃប្រាសាទតោ នៅឥសានបុរៈ ឬសម្បូរព្រៃគុក។ សូមបញ្ជាក់ផងដែរថា សព្វថ្ងៃនេះប្រាសាទ ព្រះធាតុតូច ស្ថិតក្នុងភាពទ្រុឌទ្រោមជាដំណំ មានទាំងអស់៦ប្រាសាទ តែត្រូវរលំបាក់បែក ដោ...
ប្រាសាទតាព្រហ្ម (ទន្លេបាទី)
ប្រាសាទនេះមានកំពែង៣ជាន់ ច្រកចូលពីទិស ខាងកើតប្រាសាទ ដែលក្នុងកំពែងទី១ មានហោត្រ័យ២ បែរមុខទៅទិសខាងលិច និងមានក្លោងទ្វារ ចំនួន៤។ នៅតាមជ្រុងកែងនីមួយៗ មានទ្វារ២ ទៀត។ ចំណែកក្នុងកំពែងទី២ មានស្រះ២នៅចំហៀងសងខាង មានកំពែងថ្មបាយក្រៀម កំពស់ ៣ម. មានក្លោងទ្វារថ្មបាយក្រៀម២ រាងជាកាកបាទមានទ្វារចូលមួយ និងមានបន្ទប់ នៅសង ខា...
ប្រាសាទដើមចាន់, ប្រាសាទN15
នៅមានប្រាង្គផ្សេងទៀតដែលស្ថិតនៅខាងក្រៅកំពែងថ្មបាយក្រៀម តែស្ថិតនៅក្នុងបរិវេណនៃគូទឹករបស់ក្រុមប្រាសាទសំបូរ រួមមាន ប្រាង្គ N១៥, N១៦, N១៧, N១៨ និង N២២។ ប្រាង្គ N១៥ និង N១៦ ស្ទួនជាប្រាង្គបីសង់តម្រៀបគ្នា។ ប៉ុន្តែនៅសល់រូបរាងតែប្រាង្គកណ្ដាល ឈ្មោះថា បា្រសាទដើមចាន់ ឯប្រាង្គពីរទៀតនៅសងខាងមានទំហំតូច ហើយសព្វថ្ងៃបាក...
ប្រាសាទលាងព្រះ, ប្រាសាទ K9
ប្រាសាទ នាងព្រះ K៩ ជាប្រាង្គមួយនៅស្ថិតខាងត្បូងគេ មានគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញ ហើយមានប្លង់ជាល្វែងនៃមណ្ឌបដូចប្រាង្គ K៤-K៧ ដែរ ហើយសំណង់របៀបនេះ ក៏ស្ថិតនៅក្នុងរជ្ជកាលតែមួយ រចនាបថ តែមួយ ពោល គឺរចនាបថឃ្លាំង រជ្ជកាលព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១ នាស.វ.ទី១១។
ប្រាសាទភូមិប្រាសាទ (កំពង់ធំ)
ការដែលហៅថា "ភូមិប្រាសាទ” មកដូច្នេះ មកពីអ្នកស្រុកភ្លេច ឬមិនដឹងថាឈ្មោះដើម ប្រាសាទនេះដូចម្ដេច ក៏ហៅថា “ប្រាសាទ” តែម្ដងទៅ រួមទាំងឈ្មោះវត្តនៅទីនោះផងដែរ។ ប្រាសាទភូមិប្រាសាទ កសាងឡើងអំពីឥដ្ឋ មានរាងបួនជ្រុងទ្រវែង បែរមុខទៅទិសខាង កើត និងនៅមានរូបរាងល្អប្រសើរ។ ប្រសិនបើនិយាយ អំពីក្បាច់លម្អវិញប្រាសាទនេះនៅសល់ក្បាច់ល...
ថ្មដំរីក្រាប
នៅទីតាំងនេះមានថ្មជាច្រើនដែលត្រូវបានដាប់រំលេចចេញជារូបដំរីនិងរូបផ្សេងៗទៀត។