បឹងសំរឹទ្ធ
ថ្វីបើជាទីសំចតសម្រាកកាយរយៈពេលខ្លីនាពេលថ្ងៃសម្រាប់អ្នកដំណើរទាំងឡាយ យ៉ាងណាមិញទីនេះមានអ្វីៗច្រើនដែលការចូលលេងកម្សាន្តត្រឹមតែមួយភ្លែត មិនអាចឱ្យភ្ញៀវទាំងឡាយទទួលបាននូវបទពិសោធពេញលេញនោះឡើយ។ លាតសន្ធឹងនៅផ្ទៃដីប្រមាណជា ៤៦ ហិកតាដែលស្ថិតនៅលើទឹកដីភាគខាងលិច កំពង់ថ្ម រមណីយដ្ឋានកែច្នៃមួយនេះមានលក្ខណៈស្អាតបាតប្រកបដោយអន...
ក្រុមប្រាសាទយាយព័ន្ធ, ក្រុមប្រាសាទS1-S12
ក្រុមប្រាសាទយាយព័ន្ធស្ថិតនៅខាងត្បូងគេ មានប្រាង្គសរុបចំនួន ៣៥ ដែលក្នុងនោះប្រាសាទនៅល្អមានចំនួន ៤។ ក្រុមប្រាសាទនេះព័ទ្ធដោយកំពែងពីរជាន់ ដែលកំពែងខាងក្រៅធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមមានច្រកចូលគ្រប់ទិសទាំងបួន ហើយមានប្រវែងពីកើតទៅលិច ២៦០ម៉ែត្រ និងពីជើងទៅត្បូងប្រវែង ២៣៦ម៉ែត្រ។ នៅចំកណ្ដាលកំពែងខាងក្រៅ ភ្ជាប់ពីច្រកទ្វារខាងក...
ប្រាសាទត្នោតជុំខាងជើង, ប្រាសាទកំបុត
អ្នកខ្លះហៅប្រាសាទនេះ ថា “ប្រាសាទកំបុត” ដ្បិតពាក្យនេះសំដៅលើកំពូលប្រាសាទនេះបាក់បែកអស់។ ប្រាសាទសង់ឡើងអំពីឥដ្ឋ បែរមុខទៅទិសខាងកើត មានរាងបួនជ្រុងស្មើ ហើយមានគូទឹកទឹកព័ទ្ធជុំវិញ។ ប្រាសាទនេះសង់ឡើងមានបួនថ្នាក់ ដែលបីថ្នាក់ខាងក្រោមមានរូបរាងច្បាស់លាស់ រីឯថ្នាក់ទីបួន គេបានកែជារាងមូលនៅសម័យក្រោយ ហើយមានយ៉លយតូចមួយចេញ...
ប្រាសាទអំពិលរលំ
ប្រាសាទអំពិលរលំ ជាឈ្មោះដែលយើងស្គាល់តាមឯកសារផ្សេងៗរបស់អ្នកស្រាវជ្រាវតែប៉ុណ្ណោះ ពោលគឺមិនមែនជាឈ្មោះដែលអ្នកស្រុកហៅទេ។ ប្រាសាទអំពិលរលំ សាងអំពីឥដ្ឋរាងបួនជ្រុងស្មើ មានប្រាង្គបីរត់ជួរគ្នាពីជើងទៅត្បូង បែរមុខទៅទិសខាងកើត។ សព្វថ្ងៃ ប្រាង្គកណ្ដាលនៅឈរមានរូបរាង ក្បែរព្រះវិហារថ្មីមួយនៅខាងកើត រីឯប្រាង្គសងខាងចំនួនពីរ...
ប្រាសាទគុកវិហារ, ប្រាសាទ N17
ប្រាង្គមួយទៀតដែលអ្នកផងស្គាល់ថា គុកវិហារ ឬអាស្រមមហាឫសី N17 សង់អំពីថ្មភក់ បែរមុខទៅទិសខាងកើត ដែលហៅថា «គភ៌គ្រឹះ» គឺជាកូនបន្ទប់រាងបួនជ្រុងដែលមានសភាពងងឹត ដែលនៅចំកណ្ដាលបន្ទប់នោះ គេតម្កល់ទេពស្របទៅតាមការគោរពបូជា ដូចជាអ្នកគោរពព្រះវិស្ណុ គេតម្កល់បដិមាព្រះវិស្ណុ ឬអវតាររបស់ទ្រង់ រីឯអ្នកគោរពខាង ព្រះសិវ គេច្រើនតម្...
គ្រឹះប្រាសាទស្រះខ្ចៅ, គ្រឹះប្រាសាទភ្នំត្បែង
ប្រាសាទស្រះខ្មៅ ស្ថិតនៅលើជួរភ្នំមួយដែលរត់ជួរតាំងពីភ្នំចំប៉ា ភ្នំស្រួច ភ្នំសន្ទុក ភ្នំភ្លើង ភ្នំពែន។ល។ ភ្នំនេះ មានរឿងព្រេងនិទានថា កាលពីបុរាណភ្នំស្រះខ្មៅ មានឈ្មោះថា "ភ្នំតូច" ឯភ្នំ សន្ទុកមានឈ្មោះថា “ភ្នំធំ"។ ក្រោយមានស្ដេចមួយអង្គទ្រង់ត្រាស់បង្គាប់ឱ្យពលសេនាជីកស្រះយកទឹកប្រើប្រាស់ និងយកខ្ចៅ ខ្យង គ្រំចិញ្ច...
ប្រាសាទទួលគុក
ទួលគុកជាទួលប្រាសាទសង់ឡើងអំពីថ្មបាយក្រៀម បែរមុខទៅទិសខាងកើត ហើយតួប្រាសាទបានបាក់បែកអស់នៅសល់ត្រឹមពាក់កណ្ដាលប៉ុណ្ណោះ។ ពីដើមប្រាសាទនេះ មានផ្លូវចូលពីទិសខាងកើត មានគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញ ហើយនៅផ្នែកខាងកើត មានស្រះធំមួយដែលមានបណ្ដោយប្រវែង ៧០ ម៉ែត្រ និងទទឹង ៤០ម៉ែត្រ។ ប្រាង្គមានខ្លោងទ្វារធ្វើអំពីថ្មភក់ដែលគេកាត់ជារាងបញ្ឆ...
គ្រឹះប្រាសាទតាពេជ្រ
ប្រាសាទតាពេជ្រ គុកតាពេជ ឬ ទួលតាពេជ្រ មានរឿងនិទានស្រដៀងនិងរឿងភ្នំប្រុសភ្នំស្រី ដែលតំណាលពីតាពេជ្រនិងយាយស្រីបានភ្នាល់គ្នាកសាងប្រាសាទដោយសន្មតថា អ្នកឈ្នះនិងបង្ហោះគោមជាសញ្ញាបញ្ជាក់ថាបានកសាងរួចរាល់។ ពេលនោះតាពេជ្រ គិតថាខាងយាយស្រីជាមនុស្សស្រីមិនមានកម្លាំងអាចសង់លឿនជាងបុរសឡើយ ម្ល៉ោះហើយតាពេជ្រក៏នៅលេងអុកសិន។ ពេល...
ទំនប់មួយមករា
ទំនប់បង្ហៀរទឹក១មករាជាសំណង់បន្សល់ទុកពីរបបប៉ុលពត ដែលនៅទីនេះក៏មានអ្នកស្លាប់បាត់បង់ជីវិតមិនតិច នោះទេ។ គេនៅប្រើជាប្រព័ន្ធស្រោចស្រពដំណាំកសិកម្មនៅក្នុងស្រុកសន្ទុក និង ស្រុកបារាយណ៍ ដែលទីនេះមានទំនប់បង្ហៀរទឹកប្រវែង ៧៥០ ម៉ែត្រ។ ថ្វីត្បិតត្រឹមជាទំនប់បង្ហៀរមួយមែន ប៉ុន្តែឥឡូវទីនេះកំពុងជាកន្លែងពេញនិយមសម្រាប់ប្រជាជ...
ស្តូបទួលតាភ្លង
មន្ទីរបូជនីយដ្ឋានដ៏ថ្មីមួយ ត្រូវបានប្រជាជននិងក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះដែលបានស្លាប់នៅទីតាំង សម្លាប់ទួលតាភ្លង សហការគ្នាសាងសង់ឡើងនៅលើដីនាទីតាំងសម្លាប់តែម្ដង បន្ទាប់មកនៅពេលបច្ចុប្បន្នទីតាំងនេះបានក្លាយទៅជាវត្តមួយ។ អដ្ឋិធាតុដែលបានគាស់ ចេញពីរណ្ដៅនៅជុំវិញមន្ទីរបូជនីយដ្ឋានទាំងអស់ ត្រូវប្រមូលយកមកដាក់តម្កល់នៅក្នុង...
ប្រាសាទគុកនគរ
តាមរយៈទីតាំងភូមិសាស្រ្ត ប្រាសាទនេះស្ថិតនៅតាមបណ្ដោយផ្លូវពីតំបន់អង្គរបន្តទៅស្រុកជើងព្រៃដែលមានប្រាសាទជាងម្ភៃ ដូចនេះពាក្យថា “គុកនគរ” មានន័យថា ប្រាសាទរបស់ក្រុង។ ប្រាង្គសាងឡើងអំពីថ្មបាយក្រៀមលម្អស្ថាបត្យកម្មតិចតួចធ្វើអំពីថ្មភក់ បែរមុខទៅទិសខាងកើត តាមបណ្ដោយអ័ក្សពីកើតទៅលិចដូចប្រាសាទភ្នំជីសូរ ខេត្តតាកែវដែរ។ ប្...
ស្តូបវត្តសម្បូរណ៍
មន្ទីរបូជនីយដ្ឋានវត្តសំបូរ ឬវត្តប្រាសាទសំបូរ ត្រូវបានសាងសង់ឡើងជាចេតិយមួយ ដែលមានឈ្មោះសប្បុរសជនជាច្រើន ប៉ុន្តែពុំមានឆ្អឹងតម្កល់ច្រើនឡើយ។ កាលពីឆ្នាំ១៩៩៨ នៅខាងក្នុងបូជនីយដ្ឋាននេះមានសេសសល់អដ្ឋិធាតុតែបន្តិចប៉ុណ្ណោះ មិនដូចពីមុនឡើយ។ សាក្សីនិយាយថា អដ្ឋិធាតុនេះត្រូវប្រជាជនប្រមូលមកពីទីតាំងសម្លាប់ក្រោយវត្ត និងប...
ប្រាសាទក្បាលជ្រូក, ប្រាសាទN20
ប្រាសាទក្បាលជ្រូក ឬប្រាង្គ N២០ មានប្រាង្គចំនួនបីសង់នៅក្បែរៗគ្នា ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃនៅសល់តែប្រាង្គមួយប៉ុណ្ណោះ ហៅថា ប្រាសាទក្បាលជ្រូក ដោយសារគេឃើញមានទបង្ហូរទឹក មួយចេញពីប្រាសាទនៅទិសខាងជើង មានលម្អ ដោយចម្លាក់រូបក្បាលមករឬរាហូ ដែលអ្នកមិនស្គាល់ក៏ហៅរូបនោះថា “ក្បាលជ្រូក” យ៉ាងដូច្នេះទៅ។ ប្រាសាទនេះមានរាងបួនជ្រុងទ្រវ...
បឹងទន្លេឆ្មារ
តំបន់អភិរក្សសត្វស្លាបបឹងទន្លេឆ្មាឬបឹងឆ្មាមានចម្ងាយ៣០គីឡូម៉ែត្រ ពីស្រុកស្ទោង ទីរួមខេត្តកំពង់ធំ ហើយនៅទីនោះ មានភូមិនេសាទ ឃុំម្សាក្រង និងឃុំពាមបាង។ អ្នកស្រុករស់នៅទីនោះលើផ្ទះអណ្ដែត ដែលផ្លាស់ទីទៅលើទៅក្រោមតាម កម្រិតទឹក នៅក្នុងព្រៃ និងព្រៃលិចទឹក។ បឹងទន្លេឆ្មា ជាតំបន់មួយដែលមានប្រព័ន្ធជីវចម្រុះធម្មជាតិយ៉ាងស្រ...
ទំនប់អូរមាន
ប្រភពទឹកធម្មជាតិតំបន់ភ្នំដែលមានទឹកហូរខួបប្រាំងខួបវស្សា គួបផ្សំនឹងទេសភាពដ៏ស្រស់ស្អាតបែបស្រុកស្រែ ធ្វើឱ្យទំនប់ស្រោចស្រពអូរមាន បានទទួលរាក់ទាក់ទេសចរពីចម្ងាយឱ្យមកកម្សាន្តដោយក្ដីសោមនស្ស។ ទីនេះគឺជាគម្រោងកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ការគ្រប់គ្រងវិស័យធនធានទឹកហើយបានសាងសង់ចប់នៅឆ្នាំ ២០១៥។ ទីនេះពីដើមឡើយគ្រាន់តែប្រឡាយទឹកមួយ...
ស្ទឹងម្រាក
រមណីយដ្ឋាន «ស្ទឹងម្រាក» ជារមណីយដ្ឋានបែបធម្មជាតិដែលនៅមិនទាន់កែច្នៃនៅឡើយ ក្នុងស្រុកប្រាសាទបាល័ង្គ ខេត្តកំពង់ធំ។ ទីនេះប្រកបដោយទេសភាពស្រស់ស្អាត ធ្វើឱ្យអារម្មណ៍ទេសចរស្រស់ស្រាយ អាចងូតទឹកលេង បរិភោគអាហារឆ្ងាញ់ៗ កំដដោយទេសភាពល្អត្រកាល។ ទីនេះក្លាយជាទីកម្សាន្តសម្រាប់អ្នកស្រុក ដែលក្នុងរដូវបុណ្យទានទទួលបានភ្ញៀវរាប...
ប្រាសាទដើមបេង, ប្រាសាទN19
ប្រាង្គ N១៩ មានឈ្មោះថា ប្រាសាទបេង ស្ថិតនៅទិសឦសានប្រាង្គកណ្ដាល N១ ស្ថិតនៅខាងក្រៅគូទឹកនៃក្រុមប្រាសាទសំបូរ។ ប្រាង្គនេះសាងអំពីឥដ្ឋ មានរាងបួនជ្រុងស្មើ ហើយជាប្រាង្គតែមួយគត់នៅក្រុមប្រាសាទសំបូរ ដែលគេសង់បែរមុខទៅទិសខាងលិច។ ក្រៅពីច្រកចូលនៅខាងលិច ផ្នែកជញ្ជាំងផ្សេងទៀតគេមិនមានលម្អទ្វារបញ្ឆោត ដូចប្រាង្គផ្សេងៗទៀតឡើ...
ប្រាសាទស្រង់ព្រះ, ប្រាសាទ N22
ប្រាង្គដែលសំខាន់មួយទៀតដែលអ្នកផងស្គាល់ឈ្មោះថា “ប្រាសាទស្រង់ព្រះ” “ប្រាសាទស្រែងត្រាច” ឬជួនហៅថាប្រាសាទសុំទឹកភ្លៀង N២២ សាងឡើងអំពីឥដ្ឋបែរមុខទៅទិសខាងកើត។ ប្រាសាទនេះជាទីតាំងដែលគេធ្លាប់រកឃើញបដិមាព្រះព្រហ្មតម្កល់នៅខាងក្នុងប្រាសាទ ហើយនៅរក្សារូបរាងដើមបានល្អច្រើន ដូចជា ផ្តែរ និងសសរពេជ្រជាដើម។ ទ្វារលម្អជារំយោលឬក...
ប្រាសាទបន្ទាយស្ទោង
ឈ្មោះ “បន្ទាយស្ទោង" នេះ អ្នកស្រុកហៅសំដៅលើ ប្រាសាទផង និងសំដៅដល់ឈ្មោះទីតាំងស្ថាននាមជាភូមិនិងឃុំផង។ ប្រាសាទបន្ទាយស្ទោង សាងសង់ឡើងអំពីឥដ្ឋ មានរាងបួនជ្រុងស្មើ មានកំពែងឥដ្ឋព័ទ្ធជុំវិញ ហើយបែរមុខទៅទិសខាងកើត ពោល គឺបែរមុខឆ្ពោះទៅរកស្ទឹងស្ទោងដែលនៅក្បែរប្រាសាទតែម្ដង។ ប្រាសាទនេះ នៅសល់រូបរាងច្រើនគួរសម តែគួរឱ្យសោកស្...
គ្រឹះប្រាសាទភ្នំបារៀង
អ្នកស្រុកនៅទីនោះធ្លាប់ចងចាំរឿងព្រេងពីរដែលនិទានអំពីការហៅឈ្មោះភ្នំនេះថា "ភ្នំ បារៀង"។ រឿងព្រេងនោះតំណាលពីហ្វូងក្របីដែលក្របីបាធំមួយជាមេហ្វូង មានចិត្តឃោរឃៅមិនឱ្យមានកូនក្របីឈ្មោលណាមួយក្នុងហ្វូងនោះឡើយ គឺក្របីបានេះនឹងសម្លាប់ចោលទាំងអស់។ មេក្របីមួយក្បាលបានដឹងនិងរកមធ្យោបាយឱ្យកូនរបស់ខ្លួនបានរស់ពេលកើត ក៏បានភៀសខ្...
ប្រាសាទបី (ស្វាយអៀ)
ប្រាសាទស្វាយអៀ ឬប្រាសាទបី គឺគេហៅសំដៅលើឈ្មោះភូមិ ឬឈ្មោះវត្ត តែបណ្ដាអ្នកស្រាវជ្រាវបានភ្ជាប់ឈ្មោះនេះជាមួយប្រាសាទតែម្ដង។ ប្រាសាទស្វាយអៀ សាងអំពីឥដ្ឋរាងបួនជ្រុងស្មើប្រវែង ៤,៧០ម៉ែត្រ បែរមុខទៅទិសខាងកើត ហើយពីមុនមកមានប្រាង្គចំនួនបីរត់ជួរតាមអ័ក្សពីជើងទៅត្បូង តែសព្វថ្ងៃប្រាង្គពីរទៀតបាក់បែកអស់ហើយ នៅសល់តែប្រាង្គក...