ប្រាសាទកសាងឡើងនៅសតវត្សរ៍ទី១១។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គច្រើនស្ថិតក្នុងបរិវេណប្រាសាទតែមួយ ដោយប្រាង្គនីមួយៗត្រូវបានធ្វើឡើងពីថ្មភក់លំអដោយក្បូរក្បាច់រចនាយ៉ាងរស់រវើកជាពិសេសនៅតាមផ្ដែរ និងតាមសសរពេជ្រ។ ចំណែកបរិវេណក្នុងប្រាសាទវិញក៏មានក្បាច់រចនាស្រស់ស្អាតផងដែរ ដោយមានទាំងសិលាចារឹកផងដែរ។
ទំនប់ទឹកនេះបានកសាងឡើងតំណាលគ្នានឹងសំណង់នានាលើខ្នងភ្នំនេះ ដើម្បីស្តុកទឹកទុកប្រើប្រាស់។ បឹងបូកគោជាប្រភពទឹកតែមួយគត់ដែលផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការលើភ្នំនេះ ទើបតម្រូវឱ្យមានការទប់ ដោយទំនប់នេះតាំងពីជំនាន់បារាំងមកកសាងទីនេះ ហើយនៅតែបានប្រើប្រាស់រហូត។ មានស្ថានីយបូមទឹកយកទៅអាង និងទំនប់ចាស់ ដែលហៅថាទំនប់បារាំង។
ប្រាសាទព្រហ្មកិល នៅខាងជើងស្ទឹងចម្ងាយប្រហែលជា ១៥០ ម៉ែត្រ ជិតស្ពានទ័ព ដែលពិនិត្យតាមឈ្មោះ ជាប់ទាក់ទងរឿងព្រេងមួយ។ រឿងនោះនិទានពីបុរសអ្នកដើររកផ្ដៅម្នាក់ បានប្រទះឃើញដើមរកាខ្មៅមួយ យកមកធ្វើជាដំបងយ៉ាងមាំ ហើយល្អអស្ចារ្យ សន្មតហៅថា "ដំបងក្រញូង" ជារូបតំណាងខេត្តបាត់ដំបង។ ក្រោយពីបានដំបងនេះមកកាន់កាប់ថែរក្សា បុរសនោះក...
ប្រាសាទត្រូវបានកសាងដោយព្រះបាទឧទ័យទិត្យវរ្ម័នទី២នៅ ពាក់កណ្ដាលសតវត្សរ៍ទី១១។ ប្រាសាទនេះកសាងឡើងលើដីទួលមួយកន្លែង ចំកណ្ដាលបារាយណ៍ខាងលិច ឧទ្ទិសដល់ព្រះវិស្ណុ។ ប្រាសាទនេះមានកំពែងព័ទ្ធជុំវិញដែលមានគោបុរៈបី។ ប្រាង្គភាគច្រើននៃប្រាសាទនេះបានដួលរលំ ប៉ុន្តែត្រូវបានជួសជុលឡើងវិញ។ តាមរយៈការធ្វើកំណាយនៅឆ្នាំ១៩៣៩ គេបានរកឃ...
ច្រកព្រំដែនជាំក៏ជាច្រកអន្តរជាតិមួយទៀតរវាងកម្ពុជាថៃ ដែលស្ថិតក្នុងតំបន់អន្លង់វែងដែលជាតំបន់ចុងក្រោយនៃកម្លាំងកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យមុនសមាហរណកម្ម។ តាមច្រកនេះក៏គេច្រើនចេញទៅព្យាបាលជំងឺនៅខេត្តស៊ីសាកេតប្រទេសថៃដែរ។ នៅទីនេះក៏ប្រជុំដោយសណ្ឋាគារ និងកាស៊ីណូ តែក៏មានសកម្មភាពមិនចាញ់ច្រកអូរស្មាច់នោះដែរ។
ឆ្លងកាត់ព្រៃខ្លុងប្របសងខាងផ្លូវលំចម្ងាយជិត១០ គីឡូម៉ែត្រពីច្រកចូល ទឹកធ្លាក់ស្រែអំពិលហ៊ុមព័ទ្ធដោយរុក្ខជាតិបៃតងខ្ចីនារដូវវស្សា ដែលសព្វថ្ងៃបានក្លាយជាតំបន់ទេសចរធម្មជាតិមួយថ្មីដ៏ទាក់ទាញ។ ទឹកធ្លាក់មានប្រភពពីជួរភ្នំឱរ៉ាល់ មាន ៤ ដំណាក់ដែលអាចទៅដល់ដោយស្រួលដោយថ្មើរជើងពីមាត់ច្រក ឬក៏រថយន្តទៀតផង។ ទឹកធ្លាក់នេះមានភូ...
រមណីយដ្ឋានធម្មជាតិព្រៃកូនគគីរ ជាទីចាប់អារម្មណ៍របស់អ្នកទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ ដោយមានអាហារពិសេសប្រចាំតំបន់គឺ«សម្លផ្សិតប្រចាក់ និងបបរផ្សិតប្រចាក់» ។ អាហារដ្ឋាននៅទីនោះមានមុខម្ហូបប្រើបន្លែធម្មជាតិ ត្រី សាច់ សុទ្ធសឹងជារបស់ប្រជាសហគមន៍ព្រៃឈើចម្ការកូនគគីរ។ រមណីយដ្ឋានធម្មជាតិព្រៃកូនគគីរ មានព្រៃធម្មជាតិទំហំ៤០៤...
ប្រាសាទនេះលំបាកនឹងកំណត់អាយុកាលកសាង ប្រហែលជានៅសម័យកោះកេរ ហើយបានជួសជុលបន្ថែមនៅសម័យក្រោយ។ ប្រាសាទសង់ពីថ្មភក់ (អាចមានឥដ្ឋ?) មានប្រាង្គទោល សង់លើទីទួល ស្ថិតក្នុងបរិវេណវត្តដែលមានបន្សល់ត្រឹមសំណល់ត្រឹមគ្រឿងសំណង់ខ្លះប៉ុណ្ណោះ។
ឈ្មោះសព្វថ្ងៃដែលគេប្រើប្រាស់ គឺប្រាសាទតាមាន់ ប៉ុន្តែក៏មានមតិខ្លះថាឈ្មោះត្រឹមត្រូវគឺ ប្រាសាទតាមន្ត ដែរ។ សំណង់ស្ថាបត្យកម្មនេះ ស្ថិតនៅលើចង្កេះភ្នំដងរ៉ែក ដែលសាងសង់ឡើងក្នុងសតវត្សរ៍ទី១១ ពីថ្មបាយក្រៀមលាយថ្មភក់ដោយព្រះបាទសុរិយវរ្ម័នទី១។ ប្រាសាទបែរមុខទៅទិសខាងត្បូងតម្រូវទៅតាមភូមិសាស្ត្រប្រកបដោយក្បូរក្បាច់រចនាដ...
ប្រាសាទស្ថិតនៅលើកំពូលភ្នំកម្ពស់ប្រមាណ ៥០ម៉ែត្រមួយនេះ សង់ពីឥដ្ឋមានប្រាង្គបួន ដែលមួយក្នុងចំណោមនេះគួរតែជាហោត្រៃ តែសព្វថ្ងៃបានបាក់បែកអស់។ ប្រាង្គបីមានទ្វារបញ្ឆោតពីទិសទាំងបី ហើយមានទ្វារចូលពីកើតមានស៊ុមទ្វារធ្វើពីថ្មភក់ មានកំពែងថ្មបាយក្រៀម ប្រកបដោយខ្លោងទ្វារកំពែងថ្មភក់ និងមានស្រះមួយនៅជើងភ្នំ។ ប្រាង្គមួយនៅស...
ពីសម័យបុរាណប្រាសាទនេះនៅមានទ្រង់ទ្រាយ ល្អមានទំហំស្មើនឹងព្រះវិហារសព្វថ្ងៃ ដែលកសាងត្រួតពីលើទីតាំងចាស់។ ក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម ប្រាសាទដូនអន ត្រូវបានបំផ្លាញទាំងស្រុង ដើម្បីយកថ្មប្រាសាទទៅកសាងស្ពានឬ ទំនប់ទឹកដែលពិតជាគួរឱ្យស្តាយណាស់។ លុះក្រោយមក ពេលប្រទេសមានសន្តិភាពវិញទីតាំងប្រាសាទនេះត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋរៀបចំធ្វើ...
កោះនេះស្ថិតនៅមិនឆ្ងាយពីផ្លូវជាតិប៉ុន្មានទេ។ កោះសំពៅជារមណីយដ្ឋាននៃស្រុកកូនមុំខេត្តរតនគីរី ដែលជារមណីយដ្ឋានធម្មជាតិ។ កោះព័ទ្ធជុំវិញដោយផ្ទាំងថ្មប៉ប្រះផ្ទៃទឹក បង្កើតបានជាទឹកជួរជាច្រើនកន្លែង។ អ្នកទេសចរណ៍អាចជួលទូកជិះលេងកម្សាន្តនិងទស្សនាទិដ្ឋភាពនៃទន្លេស្រែពកដ៏ស្រស់ស្អាត។
ប្រាសាទរលំបាក់បែក អមដោយកំពែងថ្មបាយក្រៀមប្រវែងប្រមាណ ៥០ម៉ែត្របួនជ្រុងនិងគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញ។ ទីនេះមានសំណល់មួយចំនួន ដូចជា បំណែកសសរពេជ្រនិងផ្ដែរ។ ប្រាសាទស្ដុកកក់ ឬប្រាសាទស្លក្រាម ដែលដាក់តាមឈ្មោះភូមិបច្ចុប្បន្ន កសាងឡើងក្នុង សតវត្សន៍ ទី១០ សង់ពីឥដ្ឋ មាននៅសំណល់ជាប្រាង្គបែរមុខទៅកើតសង់លើខឿនថ្មបាយក្រៀម មានកំពែងថ...
បន្ទាប់ពីតំបន់វារីអគ្គិសនីគិរីរម្យ១ បានចាប់ផ្តើមដំណើរការនាប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះមក ក៏ចាប់ផ្តើមមានភ្ញៀវទេសចរជាតិ និង អន្តរជាតិបានទៅដល់តំបន់ នេះជាបន្តបន្ទាប់។ ទោះបីជាពេលនេះ ទំនប់វារីអគ្គិសនីគិរីរម្យ ឬ តំបន់ស្ទឹងច្រាល នៅមិនទាន់ត្រូវបានគេចាត់ទុកជាតំបន់រមណីយដ្ឋានទេសចរណ៍ក្តី ប៉ុន្តែវាបានបង្ហាញនូវទេសភាពដ...
សួនផ្កាពណ៌លឿងដ៏ធំនៅព្រះវិហារមានទំហំ១២ហិកតាជាចម្ការផ្កាសាំងហ៊ីន មានពណ៌លឿង។ សួនផ្កាលឿងនេះ បានទាក់ទាញទេសចរ ដែលធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ឲ្យចូលចតគយគន់ សម្រស់ផ្កាលឿងដ៏ស្រស់ស្អាត ព្រមទាំងមានយុវវ័យជាច្រើនទៅថតរូបមុនអាពាហ៌ពិពាហ៌របស់ខ្លួនផងដែរ។ ម្ចាស់សួនផ្កាលឿង បានអះអាងថាគាត់ជាអ្នកស្រលាញ់ផ្កា ហើយផ្កានេះងាយដាំ មិនពិបាក...
ប្រាសាទនេះកសាងនៅក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ឧទ្ទិសថ្វាយដល់ព្រះពុទ្ធសាសនាមហាយាន នាពាក់សតវត្សរ៍ទី១២ មានរចនាបថបាយ័ន។ ឈ្មោះនៃប្រាសាទនេះមិនមានប្រភពច្បាស់លាស់ទេ តែអ្នកស្រុកថាជាឈ្មោះតាម្នាក់ជាអ្នកថែរក្សាប្រាសាទនេះ។ ប្រាសាទតានៃមានកំពែងព័ទ្ធជុំវិញនៅផ្នែកខាងក្រៅ ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃយើងឃើញមានតែខ្លោងទ្វារឬគោបុរៈ...
ទឹកហូរកាត់ថ្នល់ធ្លាក់ចំណោតកម្ពស់ជាង ១៥ ម៉ែត្របង្កើតជាសូរសំឡេងសន្ធឹកបាចសាចទឹកស្រោចស្រពរុក្ខជាតិ តូចធំដុះជុំជិត បានក្លាយជារមណីយដ្ឋានទេសចរណ៍ដែលមានការចុះបញ្ជីដោយក្រសួងទេសចរណ៍។ រមណីយដ្ឋាននេះ មានឈ្មោះស្របតាមដើមជ្រៃដ៏ធំដុះប្របខ្សែទឹកនោះ។ ក្នុងចំណោមទឹកធ្លាក់ជាច្រើនក្នុងខេត្តនេះ ទឹកធ្លាក់ជ្រៃធំ ដែលនៅក្នុងរដូ...
បា្រសាទសង់ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៤ ចំណែកប្រាសាទមួយទៀតសង់ពីថ្មបាយក្រៀមដែរសង់ក្រោយក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គតូចមួយរាងបួនជ្រុងស្មើធ្វើពីឥដ្ឋបាក់អស់ បែរមុខទៅកើត។ ហោត្រៃពីរបែរមុខទៅលិចធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមស្ថិតនៅទិសឦសាននិងអាគ្នេយ៍។ កំពែងធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមទំហំ ១៥x២០ ម៉ែត្រ ហើយម...
តំបន់សហគមន៍ទេសចរណ៍ធម្មជាតិទឹកជ្រោះ មានប្រវត្តិជាឈ្មោះ ចៅសង្កាត់ស្មាច់មានជ័យ «លោកតាយ៉ុង» ដែលជាអ្នកផ្តួចផ្តើមបង្កើតជាសហគមន៍ទេសចរណ៍នេះនិងធ្វើផ្លូវទៅលេងទឹកធ្លាក់។ ទឹកធ្លាក់តាយ៉ុងហូរតាមជម្រាលថ្ម ជា ៤ ដំណាក់។ ប៉ុន្តែជាទូទៅ ភ្ញៀវទេសចរនិយមទៅងូតទឹកលេងនៅដំណាក់ទី ១ និងទី ២ ដែលនៅជិតគ្នា និងមានល្បាក់ទឹកធ្លាក់ខ្ព...
នៅក្នុងរាជធានី “ស្រឡប់ដូនតីពិជ័យព្រៃនគរ” នៅខេត្តកំពង់ចាមកន្លងមក យើងបានកត់សម្គាល់នូវវត្តមាននៃប្រាង្គប្រាសាទនាសម័យបុរេអង្គរមួយចំនួន។ ដោយសារតែវត្តមានរបស់បូជនីយដ្ឋានបែបព្រហ្មញ្ញសាសនាទាំងនោះ ទើបយើងបានទទួលស្គាល់ថា មុននឹងក្លាយទៅជាព្រះរាជាធានីរបស់ស្តេចកន នាដើមស.វទី១៦ តំបន់ខាងលើនេះធ្លាប់ជាមជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌យ៉ា...
ប្រាសាទប្រហែលជាសាងសង់នៅសតវត្សរ៍ទី១០។ គ្រឹះប្រាសាទស្ថិតនៅកណ្ដាលព្រៃធ្លាប់មានប្រាង្គពីរសង់ពីឥដ្ឋដែលរលំបាក់បែកអស។ ប្រាសាទមានស្រះនៅទិសខាងកើត។
2024 © Royal Academy of Cambodia