គ្រឹះប្រាសាទបាដើម
ប្រាសាទបាដើម ស្ថិតនៅតាមបណ្ដោយដងទន្លេសេសានជិតវត្តចេតិយារាម។ គួរកត់សម្គាល់ថា ព្រះវិហារវត្តនៅតំបន់នេះមានរចនាបថឡាវ ដែលមានទំហំតូចជាងព្រះវិហារខ្មែរ។ បាឌឿម ជាពាក្សភាសាឡាវ មានន័យថាឪពុកដើម ដែលត្រូវនឹងពាក្យថា បាដើម។ នៅច្រាំងទន្លេមេគង្គក៏ធាប់មានប្រាសាទមួយឈ្មោះ បាចុង ដែរ ប៉ុន្តែគួរឱ្យស្ដាយបា្រសាទបាចុងត្រូវបានច្...
ប្រាសាទព្រះធាតុក្ទម្ព
ប្រាសាទព្រះធាតុខ្ទុំស្ថិតក្នុងវត្តទួលព្រះធាតុដែលជាវត្តទើបចាប់ផ្ដើមសាងសង់នៅឡើយ។ នៅលើទីតាំង នោះ មាននៅសល់ជញ្ជាំង និងវត្ថុបុរាណជាច្រើនមានទាំងសិលាចារឹកមួយផ្ទាំងផងដែរ ដែលត្រូវបានអាចារ្យ និងព្រះសង្ឃតម្កល់ទុក។ សង់នៅលើទួលខ្ពស់មួយលើគ្រឹះថ្មបាយក្រៀម ប្រាសាទសង់ពីឥដ្ឋនេះមានកំពែង ពីរជាន់ ប្រាង្គពីរដែលបាក់អស់មួយទៅ...
ប្រាសាទព្រះថ្កោល, ប្រាសាទមេបុណ្យ (ព្រះខ័ន)
ប្រាសាទសាងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសុរ្យវរ្ម័នទី១បន្តដល់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ឧទ្ទិសដល់ព្រហ្មញ្ញសាសនា។ ប្រាសាទមានប្រាង្គមួយធ្វើពីថ្មភក់និងថ្មបាយក្រៀម បែរមុខទៅតាមជ្រុងទាំងបួន តាមយ៉ធ្វើពីថ្មភក់ និងបង្អួចបញ្ឆោត។ នៅតាមជ្រុងកែងរបស់ប្រាង្គមានចំលាក់រូបដំរីនៅពីលើគ្រុឌ។ ហោត្រៃពីរ ដែលមួយធ្វើពីថ្មភក់ស្ថិតនៅខាងត្បូង និង...
វត្តហ្លួង, វត្តហ្លួងស៊ីសុវត្ថិរតនារាម
វត្តនេះត្រូវបានកសាងឡើងដោយព្រះមហាក្សត្រមួយអង្គ គឺព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ នឹងបានប្រសិទ្ធិនាមថា វត្តហ្លួងស៊ីសុវត្ថិរតនារាម។ វត្តនេះស្ថិតនៅលើត្រើយស្ទឹងមង្គលបុរីខាងកើតគឺម្ខាងទៀតធៀបនឹងវត្តឫស្សីក្រោក។ វត្តនេះក៏ត្រូវបានចាត់ចូលជាវត្តទេសចរណ៍ប្រចាំខេត្តផងដែរ។ វត្តមានកសាងព្រះវិហារបែបបុរាណមានហប់ ដែលជារោងបិទជិតលយទៅខាងម...
ប្រាសាទជ័យ (ព្រះខ័ន), ប្រាសាទទឹកខួប
សំណង់ធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមនិងឥដ្ឋរត់ជួរកើត-លិច និងសង់ពីលើខឿនមួយដែលមានកម្ពស់១ម៉ែត្រ។ មានបន្ទប់កណ្ដាលបែរមុខ ទៅខាងត្បូងតាមស៊ុមទ្វារមួយ ដែលធ្វើពីថ្មភក់និងស៊ុមទ្វារធ្វើពីថ្មភក់នៅខាងកើតនិងខាងលិច។ បន្ទប់អមសងខាងទាំងពីរ មានបង្អួចដែលលំអ ដោយបង្គោលជើងទៀនបែរចេញទៅត្បូង។ ស្រះមួយស្ថិតនៅខាងកើត។ ប្រាសាទបានរលំបែកបាក់នៅសល់...
ប្រាសាទរោងរមុង
ប្រាសាទតូចមួយនេះមានរចនាបថបន្ទាយស្រី ហើយមិនមានឯកសារបញ្ជាក់ពីការកសាងទេ។ ប្រាសាទនេះស្ថាបនាឡើងអំពីឥដ្ឋ ផ្នែកខាងលើនៃប្រាសាទបានបាត់បង់ឬក៏ធ្លាប់សាងអំពីឈើ ដូចជាប្រាសាទជបពលជាដើមដែរ។ អ្នកស្រុកថា ការហៅឈ្មោះនេះ ទាក់ទងទៅនឹងល្បែងរមុង រីឯខ្លះទៀតថាប្រាសាទនេះ សម្រាប់ដាក់សត្វម្យ៉ាងឈ្មោះថា រមុង ប៉ុន្តែនេះគ្រាន់តែជាការ...
ប្រាសាទកប់ចិន, ប្រាសាទថ្នល់រមាំង
ប្រាសាទកសាងអំពីថ្មភក់បែរមុខទៅទិសខាងកើតមានយ៉មួយ ប្រហែលជាកសាងនៅដើមសតវត្សរ៍ទី១២ ឧទ្ទិសថ្វាយចំពោះព្រហ្មញ្ញសាសនា។ ប្រាសាទកប់ចិនហាក់បីដូចជាកណ្តោចកណ្តែងមិនមានអ្នកថែរក្សាបោសសម្អាតសោះត្បិតតែនៅជិតប្រាសាទបឹងមាលា។ តំបន់នោះជាទីផលិតស្មូនឆ្នាំងផងដែរ។
ប្រាសាទគុកយាយហម
ប្រាសាទគុកយាយហម ត្រូវបានបាក់បែកអស់ច្រើន ដូចជាដំបូលបានបាក់ធ្លាក់ចូលក្នុងតួប្រាសាទ ខឿនរង្គុះរង្គើ។ ប្រាសាទនេះត្រូវបានកសាងដោយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ ក្នុងសតវត្សរ៍ទី១៣ មានរាងជាកាកបាទ ហើយមានទ្វារទៅកាន់ទិសទាំងបួន។ ប្រាសាទមានទំហំ១១ x ១១ ម. មានយ៉តាមទ្វារនីមួយៗ សង់នៅលើខឿនថ្មបាយក្រឿមកម្ពស់ ២ម. ដែលជាខឿនរាងការ៉េ ទ...
វត្តជើងព្រៃ, វត្តគិរីមុនីសារាវ័ន
វត្តគិរីមុនីសារាវ័នហៅវត្តជើងព្រៃ មានរក្សាទុកសំណល់វត្ថុបុរាណជាច្រើន ជាពិសេសគឺផ្សារភ្ជាប់នឹងសាវតាព្រះបាទរាមាជើងព្រៃ ដែលគេជឿថាតំបន់នេះជាតំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រក្នុងសម័យអន្តរកាលនៃសង្គ្រាមស៊ីវិល និងជាទីតាំងមជ្ឈមណ្ឌលរបស់ព្រះអង្គ។ យើងសង្កេតឃើញវត្តមានសន្លឹកសីមា ព្រះពុទ្ធបដិមាប្រក់នាគ បំណែកនានា និងមានសិលាចារឹកម...
ក្រុងបាត់ដំបង
ខេត្តដ៏ចំណាស់នៅភាគពាយ័ព្យនៃប្រទេស មានដីដ៏មានជីរជាតិ ធ្លាប់មានឈ្មោះជា ជង្រុកស្រូវ របស់កម្ពុជា។ ខេត្តបាត់ដំបងធ្លាប់មានប្រវត្តិត្រូវបានសៀមគ្រប់គ្រងអស់រយៈពេលយ៉ាងយូរមួយនេះដែលឈ្មោះនេះទើបចារឹកឡើងក្រោយសម័យអង្គរ ដែលគេបានផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងរឿង តំណាលពីការបាត់ដំបងរបស់ តាដំបងក្រញូង ដែលធ្លាប់ឡើងសោយរាជ្យដោយអំណាចនៃដំប...
ប្រាសាទទួលកោះបឹង
នៅលើទួលកោះបឹងនេះមាននៅសល់សំណល់ប្រាសាទបែកបាក់សល់តែជញ្ជាំង ដែលស្ថិតនៅកណ្ដាល វាលស្រែ។ ជាប្រាសាទឥដ្ឋបីដែលនៅទីនេះមានសំណល់បុរាណមួយចំនួនដូចជារូបព្រះគណេស លិង្គព្រះឥសូរ យោនីនាងឱមា និងផ្ទាំងថ្មថ្លើមអណ្ដើកមួយចំនួន។ ដោយទីតាំងស្ថិតនៅកណ្ដាលវាលស្រែ ផ្លូវចូលទៅកាន់ ទីនេះមានភាពលំបាកនៅឡើយ។
ទឹកធ្លាក់រង្គត់
ទឹកធ្លាក់លាក់ខ្លួនក្នុងចម្ការស្វាយចន្ទី មានទឹកធ្លាក់បីដំណាក់ សរុបប្រមាណជិត ៣០ម៉ែត្រ ដែលជាតំបន់មិនទាន់មានការអភិវឌ្ឍន៍ជារមណីយដ្ឋាននៅឡើយ។ សូមបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងខេត្តទាំងមូល មានតំបន់ធម្មជាតិបែបនេះជាច្រើន គ្រាន់តែយើងមិនទាន់បានអភិវឌ្ឍន៍តែប៉ុណ្ណោះ។ ទេសភាពទឹកធ្លាក់នេះអាចទាក់ទាញទេសចរណ៍បានលុះត្រាតែមានផ្លូវចូលងា...
គ្រឹះប្រាសាទចារ, គ្រឹះប្រាសាទនាងពួន
ប្រភេទប្រាសាទឥដ្ឋមានគ្រឹះសង់ពីថ្មបាយក្រៀមនិងមានសិលាចារឹកមួយផ្ទាំង ទម្រ បដិមា បំណែកផ្តែរ និងបំណែកមេទ្វារ។
ថ្មមុខយក្ស
តាមផ្លូវឡើងទៅលើភ្នំ ត្រង់ចំណុច គីឡូម៉ែត្រលេខ១០ ដែលមានទីសំណាក់ចតយានយន្តបាន មានថ្មជញ្ជាំងភ្នំ ដែលលយចេញ មានទម្រង់ជាមុខ ដែលគេហៅថា ផ្ទាំងថ្មមុខយក្សឬអ្នកថែរក្សាព្រៃ។ ទីនេះជាកន្លែងសម្រាប់ធ្វើការបន់ស្រន់សុំសេចក្ដីសុខសប្បាយចំពោះការធ្វើដំណើរនិងការប្រមាញ់សត្វរបស់ព្រានព្រៃ។ លើសពីនេះយើងអាចមើលឃើញទេសភាពស្រស់ត្រកាល...
ឆ្នេរខ្សាច់កោះខ្សាច់ទន្លា
ឆ្នេរខ្សាច់ទន្លេដ៏ស្រស់ស្អាតដែលមានតូបជាច្រើនសង់តម្រៀបគ្នារង់ចាំទទួលអ្នកទេសចរណ៍ ចូលមកកម្សាន្តជាទីទាក់អារម្មណ៍អ្នកភ្នំពេញនិងបណ្ដាខេត្តជិតៗ។ កោះខ្សាច់នេះកើតនៅពេលរដូវ ទឹកសម្រក ដែលមានសភាពដូចជាកោះដាច់ដែរ។ នៅខាងត្បូងកំពង់ដទៅកាន់កោះនេះ ត្រង់មុខវត្តសុភីមានតូបជាច្រើនលក់ទឹកអំពៅ«មួយកែវថែមមួយកែវ» ព្រោះតំបន់នេះអ្...
ប្រាសាទព្រះស្ទឹង
ប្រាសាទសាងក្នុងរជ្ជកាល ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ នៅចុងសតវត្សរ៍ទី១២។ ប្រាសាទមានប្រាង្គរាងបួនជ្រុងស្មើធ្វើពីថ្មភក់មានឆ្លាក់រូបព្រះភ័ក្ត្រទាំងបួន។ ប្រាង្គនេះបែរមុខបួនទិសដោយមានយ៉ ភ្ជាប់ទៅឦសានដោយហោបន្ទាត់ទ្រូងមួយ។ ហោត្រៃមួយធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមដោយពាសថ្មភក់ពីខាងក្រៅ។ ហោត្រៃនេះមានច្រកទ្វារពីរគឺឦសាន និងនិរតីដោយមានយ៉ល...
ប្រាសាទព្រះខ័ន (អង្គរវត្ត), ប្រាសាទជ័យស្រី
ប្រាសាទព្រះខ័នកសាងឡើងដោយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ នៅចុងសតវត្សរ៍ទី១២ ឧទ្ទិសចំពោះលទ្ធិព្រះពុទ្ធសាសនាមហាយាន។ ព្រះអង្គបានកសាងព្រះបរមរូបព្រះបាទធរណិន្ទ្រវរ្ម័នទី២ជាព្រះវរបិតា ជាទេវរាជតំណាងព្រះពោធិសត្វលោកេស្វរៈដូចគ្នានឹងប្រាសាទតាព្រហ្ម ដែលព្រះអង្គបានកសាងព្រះបរមរូបព្រះវរមាតា ជ័យរាជចូឌាមណី ជាទេវរាជតំណាងព្រះនាងប្រ...
វាលប្រាំងនិងចុងប៉ម
វាលប្រាំង គឺជារមណីយដ្ឋានធម្មជាតិមួយនៅក្នុងទីរួមខេត្តព្រៃវែងតែម្ដង។ ដោយផ្សារទីរួមខេត្តនេះ ស្ថិតនៅតាមមាត់បឹងមួយ ពីទីនោះគេអាចឃើញវាលបឹងធំល្វឹងល្វើយ ដែលជាវាលស្រែប្រាំង។ មានអ្នកស្រុកជាច្រើនមកលំហែនៅទីនេះ ជាពិសេសពេលល្ងាច ដែលមានលក់ចំណីអាហារផ្សេងៗ ផងដែរ។ បើអ្នកចង់ទស្សនាទេសភាពថ្ងៃលិចដែលមានពណ៌លឿងឆ្អៅ សូមសាកល្បង...
វិមានឯករាជ្យ
វិមានឯករាជ្យត្រូវបានកសាងនៅឆ្នាំ១៩៥៨ ក្នុងរាជ្យ ព្រះបាទនរោត្តម សុរាម្រិត (១៩៥៥-១៩៦០) ជានិមិត្តរូបបញ្ជាក់ថាកម្ពុជាបានទទួលឯករាជ្យពីបារាំងនៅឆ្នាំ១៩៥៣ ចេញពីការគ្រប់គ្រងរបស់បរទេស និងជាស្តូបគោរពវិញ្ញាណក្ខ័ន្ធ ក្រោយពេលសង្រ្គាមបានបញ្ចប់នៅកម្ពុជា។ វិមានឯករាជ្យមានកំពស់ ២០ម៉ែត្រ មាន ៥ជាន់ លំអដោយក្បាលពស់នាគរាជចំ...
គ្រឹះប្រាសាទរាមកេរ្តិ៍
ធៀបនឹងប្រាសាទដងទង់ដែលនៅជិតគ្នាប្រាសាទនេះមានប្រាង្គច្រើនជាង តែត្រូវបាក់រលំអស់ខ្លាំងជាងប្រាសាទដងទង់ទៅទៀត។
ប្រាសាទចង្ហា
ប្រាសាទបាក់បែកស្ថិតនៅតំបន់ដាច់ស្រយាល ហើយពុំមានឯកសារបញ្ជាក់ក្រៅពីបញ្ជីស៊ីសាក។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គមួយធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមបែរមុខទៅកើតមានយ៉មួយ និងមានទ្វារបញ្ឆោតនៅ ជ្រុងផ្សេងទៀត។ ហោត្រៃធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមនៅជ្រុងអាគ្នេយ៍ ហ៊ុមព័ទ្ធដោយកំពែងធ្វើពីថ្មបាយក្រៀម។ ខ្លោងទ្វារនៅខាងកើតមានផ្លូវចូលមួយនិងទ្វារពីរនៅអម។ ខ្លោ...