ស្ពានទ័ព, ស្ពានទិព្វ
ស្ពានទ័ព គឺជាស្ពានបុរាណខ្មែរដែលតាមការបញ្ជាក់ពីអ្នកស្រាវជ្រាវ ស្ពាននេះមានប្រវែងវែងជាងគេដែលសង់នៅសម័យនោះ។ ទោះជាមានអាយុរាប់រយឆ្នាំទៅហើយក្ដី ប៉ុន្តែស្ពាននេះនៅមានភាពរឹងមាំនៅឡើយ ពិសេសជើងក្រោម ដោយមិនគិតពីបង្កាន់ដៃដែលរងការបំផ្លាញដោយធម្មជាតិនិងមនុស្សឡើយ។ ស្ពានទ័ពស្ថិតនៅតាមបណ្ដាយផ្លូវបុរាណអង្គរធំទៅភិម័យ។ ក្នុង...
ប្រាសាទតាឡី
ប្រាសាទមានរចនាបថអង្គរវត្ត សាងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសុរ្យវរ្ម័នទី២។ ប្រាសាទនេះមានកំពែងពីរជាន់ ហើយធ្លាប់មានការយល់ច្រឡំហៅថា ប្រាសាទវត្តចាន់គិរី ដោយស្មានថាជាប្រាសាទរកឃើញថ្មី។ លក្ខណៈសំខាន់ៗនៃប្រាសាទរួមមាន៖ ប្រាង្គមួយមានរាងបួនជ្រុងស្មើធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមបែរមុខទៅកើត មានយ៉ធ្វើពីឥដ្ឋអមដោយបង្អូចពីរធ្វើពីថ្មបាយក្រៀ...
ត្រពាំងខ្នារ
តំបន់កោះកេរមានចម្លាក់នៅលើផ្ទាំងថ្មធម្មជាតិជុំវិញត្រពាំងខ្នារដែលមានប្រភពមួយចំនួនមានទឹកធម្មជាតិហូរកាត់ និងមួយចំនួនលិចទឹកក្នុងរដូវវស្សា។ ត្រពាំងខ្នារស្ថិតនៅជិតប្រាសាទខ្នារមានទំហំ ២២x១៨០ម៉ែត្រ។ ត្រពាំងខ្នារឬត្រពាំងអង្គខ្នារជាត្រពាំងដែលគេជីកនិងដាប់ថ្មភក់ចេញរៀបចំជាត្រពាំង។ ចម្លាក់លើថ្មធម្មជាតិ និងបល្ល័ង្ក...
ប្រាសាទធ្មមពាំង
ប្រាសាទសង់ក្នុងរាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ នៅសតវត្សរ៍ទី១២។ ប្រាសាទនេះមានប្លង់ជាមន្ទីរពេទ្យ ដែលរួមមានហោបន់ស្រន់មួយលំអដោយថ្មភក់និងហោត្រៃមួយធ្វើពីថ្មបាយក្រៀមស្ថិតនៅទិសអាគ្នេយ៍ កំពែងថ្មបាយក្រៀមព័ទ្ធជុំវិញនិងមានស្រះមួយនៅទិសឦសាន។
ចម្លាក់ព្រះផ្ទុំភ្នំកងវ៉ា
អ្នកស្រុកបានប្រទះឃើញរូបបដិមា ដែលឆ្លាក់ជាប់ជញ្ជាំងថ្ម នៅតំបន់ជួរភ្នំក្រវាញកណ្ដាល ដែលទីតាំងនេះ ត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋ និយាយតៗគ្នាថា ជាទីសក្ការៈបូជានាសម័យចេនឡា មុនបុរេប្រវត្តិ និងសម័យអង្គរ។ ប៉ុន្តែតាមការវិភាគតាមរូបរាងនិងទឹកដៃ ចម្លាក់នេះ ធ្វើឡើងក្នុងសម័យកណ្ដាលនោះទេ តែត្រូវធ្វើការសិក្សាបន្ថែមទៀតទើបដឹងពីសម័យ...
ភ្នំស្អាង
ភ្នំស្អាងគឺកន្លែងកម្សាន្តបែបវប្បធម៌ និងធម្មជាតិមួយ ដែលមានវត្តមួយបានសាងសង់នៅលើកំពូលភ្នំ ដែលពីលើនោះយើងអាចមើលឃើញទេសភាពដ៏ស្រស់ស្អាតដែលនៅព័ទ្ធជុំវិញ។ ភ្នំស្អាង មិនមានដើមឈើច្រើន ដូចភ្នំធន្តមន្តទេ ប៉ុន្តែនៅជុំវិញវត្តមានបឹងដ៏ធំមួយសម្បូរទៅដោយត្រី ផ្ការំចង់ និងព្រលិត ហើយក្រៅពីជិះទូក អ្នកទេសចរ អាចរីករាយជាមួយនឹ...
គ្រឹះប្រាសាទខ្ទប់
នៅតំបន់ប្រាសាទព្រះគោ ថាឡាបរិវ៉ាត់ ក៏ធ្លាប់មានប្រាសាទបុរាណដទៃទៀត ដែលភាគច្រើនរលំបែកបាក់អស់ ដូចជាប្រាសាទខ្ទប់នេះជាដើម។ ប្រាសាទបុរាណនេះតាមកំណត់ត្រារបស់ស៊ីសាក មានប្រាង្គមួយធ្វើពីអិដ្ឋ ហ៊ុំព័ទ្ធដោយកំពែងអិដ្ឋដែរ មានទ្វារចូលពីទិសខាងកើត។ សំណល់មេទ្វារថ្មភក់មួយបង្ហាញថាប្រាសាទមានយ៉ ហើយនៅជុំវិញក៏មានសំណល់អិដ្ឋរាយ...
ប្រាសាទបាក់
ប្រាសាទកសាងឡើងនៅសតវត្សរ៍ទី១០ ដូចប្រាសាទដទៃក្នុងតំបន់នេះដែរ។ ប្រាសាទប្រាង្គទោលមួយនេះបានបាក់រលំផ្អែកនឹងដើមឈើមួយដើមដែលមើលទៅគួរអនិច្ចា។ នៅជុំវិញនេះមានសំណល់នៃគ្រឿងសំណង់រាត់រាយ។
ឆ្នេរខ្សាច់កោះដាច់
រមណីយដ្ឋានធម្មជាតិនៃរាជធានីភ្នំពេញ បន្ទាប់ពីការកាត់បញ្ចូលសង្កាត់នេះ ទៅក្នុងរាជធានី ដែលពីមុននៅក្នុងស្រុកមុខកំពូលខេត្តកណ្ដាល។ ទីនោះជាភូមិតម្បាញសូត្រ បែបបុរាណដែលសិប្បករ ក្នុងតំបន់មានជំនាញរវៃ និងត្បាញសម្រាប់ជីវភាពពួកគេ និងជាភូមិនេសាទផងដែរ។ ភ្ញៀវទេសចរអាចរីករាយជាមួយជំនាញក្នុងការត្បាញ និងនេសាទរបស់ពួកគេ។ កោ...
ឆ្នេរពយយាយម៉ៅ, ឆ្នេរពយយាយម៉ី
ពយយាយម៉ៅឬយាយម៉ី ជារមណីយដ្ឋានបែបធម្មជាតិ អមដោយដូងទេរជាច្រើនតាមបណ្ដោយឆ្នេរ ដែលមិនសូវមានមនុស្សស្គាល់នឹងទៅដល់។ នេះជាកន្លែងកម្សាន្តតាមបែបលក្ខណៈធម្មជាតិថ្មីមួយដែលកំពុងពេញនិយមសម្រាប់ទេសចរ ជាពិសេសអ្នកស្រុកនៅតំបន់ជិតៗហើយក៍កំពុងរីកសាយដល់អ្នកចម្ងាយផងដែរ។ តាមផ្លូវចូលពយយាយម៉ី យើងត្រូវធ្វើដំណើរប្រមាណ១០គីឡូម៉ែត្រ...
ប្រាសាទកំពូលតានន្ទ, ប្រាសាទព្រះបាទដៃខ្លី
បើសិនជាអ្នកទេសចរណ៍មានភាពតស៊ូ បន្តពីប្រាសាទតាញាញទៅ គេអាចសាកល្បងទៅកាន់ប្រាសាទមួយទៀត គឺប្រាសាទកំពូលតានន្ទ ដែលត្រូវដើរឡើងភ្នំ ប្រមាណ៨០០ម. ពីប្រាសាទតាញាណកើតទៅ។ ប្រាសាទនោះក៏មានសភាពបែកបាក់នៅសល់ជញ្ជាំងតែបីជ្រុងប៉ុននោះ។ ប្រាសាទស្ថិតលើភ្នំទីពីរដែលនៅជាប់នឹងភ្នំតាញាណ ដែលគេហៅថា ភ្នំតានន់ ហើយប្រាសាទនោះមានឈ្មោះដល់...
គ្រឹះប្រាសាទភូមិប្រាសាទ (វ៉ារិន)
ប្រាសាទកសាងឡើងនៅសតវត្សរ៍ទី១១ មានរចនាបថឃ្លាំង។ ប្រាសាទនេះមានប្រាង្គបីធ្វើពីឥដ្ឋ បែរមុខទៅកើត រលំបាក់អស់។ ប្រាង្គកណ្តាលមានយ៉ ហើយមានហោត្រៃពីរធ្វើពីឥដ្ឋ នៅជ្រុងឦសាននិងអាគ្នេយ៍ប្រាសាទហ៊ុមព័ទ្ធដោយកំពែងមួយធ្វើពីថ្មបាយក្រៀម។ ខ្លោងទ្វារកំពែងមានពីរនៅខាងកើតនិងខាងលិច។ ខ្លោងទ្វារនៅខាងកើត មានច្រកកណ្តាលមួយអមដោយបង្អ...
សារមន្ទីរខេត្តបន្ទាយមានជ័យ
សារមន្ទីរកសាងឡើងក្នុងឆ្នាំ២០០៤ ដោយមានការជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រពីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ សារមន្ទីរនេះស្ថិតនៅក្នុងទីក្រុងហើយសង់តាមលក្ខណៈរចនាបថខ្មែរ។ ថវិកាសម្រាប់កសាងសារមន្ទីរនេះ គឺបានមកពីកម្រៃនៃការខ្ចីវត្ថុបុរាណសម្រាប់ការតាំងពិព័រណ៌នៅក្រៅប្រទេស។ មានវត្ថុបុរាណជាច្រើនដូចជា រូបចម្លាក់ថ្ម រូបចម្លាក់ឈើ គ្រឿងលម្អប...
វត្តព្រៃវៀរ, វត្តសុរិយោវង្ស
វត្តមានឈ្មោះដើមថា សុរិយាវង្ស សាងសង់ឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៦៦៤ (ព.ស ១២២៤) ។ វត្តនេះជាអារាមព្រះពុទ្ធសាសនាមួយ ដែលបានសាងសង់ឡើងនៅលើទីតាំងប្រាសាទចាស់ក្នុងកំឡុងស.វ.ទី៧ សព្វថ្ងៃនៅមានសេសសល់បុរាណវត្ថុមួយចំនួនផងដែរ។ វត្តនេះជាប្រភពសិលាចារឹកលេខ K49 (បាត់) និង K50 (នៅសារមន្ទីរជាតិក្រុងភ្នំពេញ)។ យោងតាមសិលាចារឹក ទាំងពីរដែល...
ភ្នំវល្លិ៍
ភ្នំវល្លិ៍ជាអតីតទីតាំងយុទ្ធសាស្រ្តយោធាដ៏រឹងមាំមួយរបស់ក្រុមខ្មែរក្រហមនៅភាគនិរតីប្រទេស ដែលបច្ចប្បន្នបានក្លាយជាតំបន់កសិទេសចរណ៍ដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍។ ទីនេះមានប្រវត្តិអតីតមេបញ្ជាការខ្មែរក្រហមឈ្មោះ ឈូក រិន បានបញ្ជាឱ្យបាញ់សម្លាប់ចំណាប់ខ្មាំងបរទេស៣នាក់ ក្នុងនោះមាន ជនជាតិស្ត្រាលី បារាំង និងអង់គ្លេសនៅទីនោះ។ តំ...
ប្រាសាទរោងរមុង
ប្រាសាទតូចមួយនេះមានរចនាបថបន្ទាយស្រី ហើយមិនមានឯកសារបញ្ជាក់ពីការកសាងទេ។ ប្រាសាទនេះស្ថាបនាឡើងអំពីឥដ្ឋ ផ្នែកខាងលើនៃប្រាសាទបានបាត់បង់ឬក៏ធ្លាប់សាងអំពីឈើ ដូចជាប្រាសាទជបពលជាដើមដែរ។ អ្នកស្រុកថា ការហៅឈ្មោះនេះ ទាក់ទងទៅនឹងល្បែងរមុង រីឯខ្លះទៀតថាប្រាសាទនេះ សម្រាប់ដាក់សត្វម្យ៉ាងឈ្មោះថា រមុង ប៉ុន្តែនេះគ្រាន់តែជាការ...
ប្រាសាទមេបុណ្យ (បន្ទាយឆ្មារ)
ស្ថិតជារណបប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារជ្រុងខាងកើតក្នុងបារាយណ៍។ សព្វថ្ងៃនេះមានស្ពានឈើសម្រាប់ដើរឆ្លងទៅទីនោះ។ សេចក្ដីលំអិតសូមអានក្នុងប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារ។
ប្រាសាទបន្ទាយធំ
ប្រាសាទនេះត្រូវបានស្ថាបនាឡើងនៅចុងសតវត្សរ៍ ទី១២ ដើម្បីសតវត្សរ៍ទី១៣ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ឧទ្ទិសដល់ព្រះពុទ្ធសាសនាមហាយាន។ ប្រាសាទនេះស្ថាបនាឡើងអំពីថ្មភក់មានតួប្រាង្គបី បែរមុខទៅទិសខាងកើត។ តាមក្បាច់ចម្លាក់លំអនៅលើប្រាសាទ គឺស្ថិតនៅក្នុងរចនាបទបាយ័ន។ ប្រាសាទបន្ទាយធំនេះជាឈ្មោះសំដៅទៅលើទីកន្លែងរបស់ប្រា...
វត្តសូរិយា
វត្តសូរិយាជាវត្តប្រកបដោយវ័យចំណាស់ ដែលមានភស្តុតាងគឺរូបគំនូរបុរាណក្នុងព្រះវិហារ។ ថ្វីត្បិតតែគំនូរនេះ រងការបំផ្លាញក្នុងសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យក្ដី ក៏ភាគច្រើនយើងអាចនៅមើលឃើញសភាពដើម។ គួរកត់សម្គាល់ថា នៅសម័យប៉ុលពត ព្រះវិហារវត្តនេះបានក្លាយទៅជាឃ្លាំងដាក់អំបិលធ្វើឱ្យខូចខាតរូបគំនូរ រួមផ្សំជាមួយសភាពចាស់ទ្រុឌទ្រ...
ប្រាសាទគុកប្រុស, ប្រាសាទអ្នកបួសនិរតី
ប្រាសាទគុកប្រុសជាស្នាដៃរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ នៅសតវត្សរ៍ទី១២។ ប្រាសាទនេះមានប្លង់ជាប្រភេទសាលាសំណាក់ ដែលមានរាងជារោងវែងសង់ពីថ្មបាយក្រៀម បង្អួចមានចម្រឹងមិនសូវមានក្បាច់លំអទេ។ ប្រាសាទមានកំពែងថ្មបាយក្រៀមព័ទ្ធជុំវិញ។
ប្រាសាទកណ្ដកយក្ស, ប្រាសាទព្រះពិធូរ (Y)
ប្រាសាទត្រូវបានសាងសង់នៅដើមសតវត្សរ៍ទី១២ ដែលគោរពសាសនាហិណ្ឌូ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសុរ្យវរ្ម័នទី២។ ប្រាសាទសង់ពីថ្មបាយក្រៀមនិងថ្មភក់នេះ រាងជារោងទ្រវែងបែរទៅទិសខាងកើត។ ប្រាសាទនេះចែកចេញជាបីផ្នែកខាងលិចបំផុតជាបន្ទប់មានទ្វារបញ្ឆោតនៅទិសខាងលិច បើកទៅខាងកើតតភ្ជាប់ដោយអន្តរាល។ អន្តរាលនេះមានមានទ្វារនៅខាងជើងនិងខាងត្បូង...