ទំនប់ទឹកឆា
ខ្សែទឹកដែលហូរចេញពីក្បាលហុងទឹកមកនេះ មានទំហំពី៨ ទៅ១០ម៉ែត្រ បន្ទាប់មកហូរធ្លាក់ សំដៅទៅទិសខាងលិច បញ្ចេញជាស្នូរ។ ពេលទឹកហូរមកដល់ទំនាបកណ្តាល មានទ្វារទឹកពីរធំៗ ដែលសង់នៅសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម។ ទឹកបានហូរធ្លាក់ទៅផ្ទៃបឹង ខាងលិចធ្វើឲ្យ មានស្នូរខ្លាំង។ ទ្វារទឹកទីមួយសាងសង់វារីអគ្គិសនីខ្នាតតូច រួមជាមួយថាមពលពន្លឺព្រះអា...
សួនកម្សាន្តបែកអន្លូង
អតីតសួនកម្សាន្តចំការទុរេននាគខ្មៅ មានឈ្មោះសព្វថ្ងៃថា ចំការទុរេនស្រីមុំបែកអន្លូង ដែលលាតសន្ធឹងលើផ្ទៃដីដាំប្រហែល ៣០ ហិកតា បាននិងកំពុងទាក់ទាញភ្ញៀវ ទេសចរតាមរយ:ការបង្កើតសំណង់ជាកន្លែងលេងនិងដំណាំហូបផ្លែជាច្រើនមុខ។ សួននេះបានបង្កើតឡើងពីឆ្នាំ ២០១០ ពេលវេលាដែលភ្ញៀវទាំងនោះនិយមមកលេងច្រើនជាងគេចាប់ខែមេសា ដល់ខែសីហា គឺ...
ប្រាសាទគុកល្វាទេរ
ប្រាសាទនេះបែរមុខទៅទិសខាងកើតត្រង់ទៅរកទន្លេមេគង្គ សង់អំពីឥដ្ឋ មេទ្វារធ្វើអំពីថ្មថ្លើមអណ្តើក ផ្នែកខាងមុខមានសេសសល់យ៉សាងអំពីថ្មបាយក្រៀម។ ប្រាសាទនេះសាងសង់នៅស.វ.ទី៧ និងមានការជួសជុលបន្ថែមនៅសម័យអង្គរ។ ប្រាសាទមានផ្ទៃបាតរាងការ៉េ ទំហំ ៦ x ៦ម. ប្រមាណ ៩ម. គិតទាំងផ្នែកកប់ក្នុងដី។ ប្រាសាទត្រូវបានជួសជុលនាសម័យអង្គរហើ...
សួនសត្វថ្មដា
រមណីយដ្ឋាននេះមានឈ្មោះថា គាត ខេង ដែលជារមណីដ្ឋានកសិធម្មជាតិ ស្ថិតនៅជាប់មាត់បឹងថ្មដា។ ភ្ញៀវអាចដើរលេងកម្សាន្តមើលត្រីចម្លែកៗ ហូបអាហារ មើលសត្វនៅក្នុងសួនសត្វ ដែលមានសត្វជាច្រើនប្រភេទ ព្រមទាំង ថតរូបក្នុងរមណីយដ្ឋានកែច្នៃ នេះទៀតផង។ នៅទីនោះមានលក់ទាំងកូនត្រីពូជសម្រាប់យក ទៅចិញ្ចឹមទៀតផង។
វត្តប្រើសមាស
ក្នុងទីតាំងវត្តប្រើសមាសឬវត្តទំព្រងនេះ គេឃើញមានសំណល់ប្រាសាទចាស់និងស្រះបុរាណ មានសភាពដូចជាប្រាសាទស្រះត្រប់ដែរ គឺបំណែកប្រាសាទ នឹងស្រះធំមួយ ប៉ុន្តែបានកែប្រែរូបរាងដោយមានការជីកបន្ថែមយកទឹកប្រើប្រាស់។ ស្រះនៅមានសំណល់គែមស្រះជាថ្មបាយក្រៀម ឯបំណែកគ្រឿងប្រាសាទមាននៅរាត់រាយជិតព្រះវិហារ។
វត្តតាំងក្រសាំង, វត្តរតនារាម
វត្តបានរក្សាទុកសំណល់វត្ថុបុរាណជាច្រើនដែលគេបានយកមកពីតំបន់ជិតៗនោះ។ គេសង្កេតឃើញមានផ្ដែរសម័យសតវត្សទី១១ ចំនួន ៤ មានឆ្លាក់រូបព្រះឥន្ទ្រគង់លើដំរីឰរាវ័ណ ក្នុងរចនាបថ ឃ្លាំងនិងបាពួន និងផ្ដែរសតវត្សទី៧ នៃរចនាបថព្រៃក្មេង។ មានចេតិយសម័យកណ្ដាលធ្វើពីថ្មភក់ចំនួន ២ បំណែកសសរពេជ្រ ជើងទម្រ និងសន្លឹកសីមាជាច្រើនទៀត។ ដោយឡែក...
ស្តូបវត្តអូរត្រកួន, ស្តូបវត្តមុនីសាលវ័ន
វិមានរំឭកវិញ្ញាណក្ខន្ធថ្មីមួយ ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅក្នុងបរិវេណវត្តមុនីសាលវ័ន អូរត្រកួនកាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៩២ ដើម្បីដាក់តម្កល់អដ្ឋិធាតុដែលគាស់ចេញពីរណ្ដៅមួយចំនួនក្នុងចំណោមរណ្ដៅទាំង៤៦៧។ យោងតាមឯកសារដែលទទួលបានពីសាលាស្រុកកងមាសបានឱ្យដឹងថា ចំនួនសាកសពដែលត្រូវខ្មែរក្រហមសម្លាប់គឺមានរហូតដល់ទៅ៣២,៦៩០នាក់ឯណោះ។ ក្នុងចំន...
ប្រាសាទព្រះធាតុ (ទឹកឆា)
ប្រាសាទព្រះធាតុទឹកឆា មានទំហំ ៨ x ៨ម. កម្ពស់ប្រមាណ ១១.៥ ម. ចំណែកទំហំខាងក្នុង ៤.៥ x ៤ម.។ ឈ្មោះដើមនៃប្រាសាទគឺ ស្រីជលង្កេស្វរៈ សង់ពីឥដ្ឋ មានសសរពេជ្រនិងផ្ដែរជាថ្មភក់។ ប្រាសាទសង់ឡើងមុនសម័យអង្គរនេះ មានកំពែងពីរជាន់ ហើយត្រូវបានជួសជុលជាច្រើនលើក។ តាមសិលាចារឹក K88 ប្រាសាទនេះមានឈ្មោះដើម ស្រីជលង្គេស្វរៈ កសាងឡើងក្...
ប្រាសាទគុកយាយហម
ប្រាសាទគុកយាយហម ត្រូវបានបាក់បែកអស់ច្រើន ដូចជាដំបូលបានបាក់ធ្លាក់ចូលក្នុងតួប្រាសាទ ខឿនរង្គុះរង្គើ។ ប្រាសាទនេះត្រូវបានកសាងដោយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ ក្នុងសតវត្សរ៍ទី១៣ មានរាងជាកាកបាទ ហើយមានទ្វារទៅកាន់ទិសទាំងបួន។ ប្រាសាទមានទំហំ១១ x ១១ ម. មានយ៉តាមទ្វារនីមួយៗ សង់នៅលើខឿនថ្មបាយក្រឿមកម្ពស់ ២ម. ដែលជាខឿនរាងការ៉េ ទ...
ក្រុងកំពង់ចាម
ជាខេត្តស្ថិតនៅវាលទំនាបកណ្ដាលនៃទន្លេមេគង្គ ដែលបង្កើតជាព្រំដែនខាងកើតនៃខេត្ត រួមបញ្ចូលនឹងស្រុកស្រីសន្ធរព្រមទាំងកោះសុទិន បង្កើតជាខេត្តមានស្រុក៩ រួមមានស្រុកកងមាស, កោះសូទិន, កំពង់សៀម, ចំការលើ, ជើងព្រៃ, បាធាយ, ព្រៃឈរ, ស្ទឹងត្រង់, ស្រីសន្ធរ និងក្រុង១ គឺក្រុងកំពង់ចាម។ ឈ្មោះនេះមិនមានពាក់ព័ន្ធនឹងជនជាតិខ្មែរអ៊ី...
ទំនប់ជ្រោយចេក
ជ្រោយចេក ជាឈ្មោះទំនប់មួយដែលត្រូវបានសាងសង់ដើម្បីរក្សាទឹកទុកស្រោចស្រពវាលស្រែ ស្ថាបនាឡើង ក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម។ បូករួមជាមួយរុក្ខជាតិដ៏ស្រស់ស្អាតនៅជុំវិញ និង ប្រភពទឹកមិនចេះរីងស្ងួត ជ្រោយចេក បានទាក់ទាញឲ្យអ្នក ខែត្រកំពង់ចាម មកកម្សាន្តនៅចុងសប្ដាហ៍ ឬ ថ្ងៃបុណ្យឈប់សម្រាក ។ យុវវ័យភាគច្រើនចូលចិត្តមកហែលទឹកលេងនៅទីន...
បឹងធំ
រមណីយដ្ឋានបឹងធំជាជង្រុកមច្ឆជាតិដ៏ធំ ដែលមានប្រជានេសាទជាច្រើនអាស្រ័យផល។ អាជ្ញាធរខេត្ត បានខិតខំបង្កើតរមណីដ្ឋាននេះទៅជារមណីដ្ឋានធម្មជាតិ ហើយបើកឱ្យចូលទៅកម្សាន្តរមណីយដ្ឋាន នេះផងដែរ។ ទេសភាពបឹងធំល្វឹងល្វើយ ដែលទេសចរអាចរកទិញត្រី កំពិសធម្មជាតិប្រកបដោយតម្លៃសមរម្យ មានតូបសម្រាប់អង្គុយលេងកម្សាន្ត ដើម្បីស្រូបយកខ្យល់...
សួនសន្តិភាព
ការកែលំអសួនច្បារ ចាប់ពីចំណុចគល់ស្ពានគីហ្សូណា ឆ្ពោះទៅដល់ចំណុចអតីតកំពង់សាលាឡាងចាស់បានសម្រេចឡើង ហើយសួនមាត់ទន្លេមួយនេះ បានក្លាយជាទីលំហែ និងសម្រាប់ការហាត់ប្រាណ និងអង្គុយកំសាន្តរបស់ប្រជាជនក្នុងខេត្ត។ សួននេះមានប្រវែងបណ្ដោយ ២៣២ម៉ែត្រ ទទឹងចាប់ពី ២៣ម៉ែត្រ ដល់៥៥ម៉ែត្រ។ គម្រោងនេះ ក៏បានធ្វើឡើងដើម្បីរួមចំណែកការពា...
វត្តមហាលាភ
វត្តមហាលាភជាវត្តបុរាណ ដែលមានព្រះវិហារធំសង់អំពីឈើប្រក់ក្បឿងស្រកាលេញ កសាងតាំងពី អំឡុងឆ្នាំ១៨៨០ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទនរោត្តម។ ព្រះវិហារមានសសរឈើសរុប៦០ដើម។ នៅក្នុងព្រះវិហារមានគំនូរបុរាណដែលគូរតាំងពីចុងស.វទី១៩ រួមមាន គំនូរក្បាច់ទឹកមាសលើសសរ និងគំនូរលើពិតាន។ វត្តនេះជាទីអារាមល្បីល្បាញប្រចាំស្រុកកោះសុទិនហើយមានប្...
ប្រាសាទគុកខាងជើង
ប្រាសាទគុកខាងជើងមានស្ថាបត្យកម្មដូចប្រាសាទអាស្រមមហាឥសីនៅសម្បូរព្រៃគុក។ កូនប្រាសាទនេះមានរាងជាបន្ទប់តូចមួយធ្វើអំពីថ្មភក់ សម្រាប់តាបសឥសីសមាធិ។ ប្រាសាទបែរមុខទៅទិសខាងកើតសំដៅទន្លេមេគង្គ មានរាងតូចច្រឡឹងទំហំប្រមាណ ២ ម៉ែត្របួនជ្រុង គួរឱ្យគយគន់មិនឆ្អែតភ្នែកឡើយ។ ខ្លោងទ្វារខាងកើតមានលម្អដោយសសរពេជ្រមួយគូរាងមូល ទ្រ...
វត្តស្ពឺ, វត្តពោធិវនារាម
វត្តនេះជាទីតាំងប្រាសាទចាស់សម័យមុនអង្គរដែលត្រូវបានសង់សំណង់ថ្មីពីខាងលើ។ យោងតាមរបាយការណ៍ចាស់ថា ប្រាសាទនេះសាងអំពីឥដ្ឋមានប្រាង្គ២បែរមុខទៅខាងកើត សាងនៅលើខឿនតែមួយ ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃគ្មាននៅសេសសល់ជារូបរាងនោះទេ ប៉ុន្តែមានបន្សល់នូវភស្តុតាង ដូចជាគ្រឿងបង្គំសំណង់មួយចំនួនដូចជាផ្តែររចនាបទព្រៃក្មេងនិងមេទ្វារ ដែលសព្វថ្ងៃ...
អ្នកតាចាស់ស្រុក
រោងអ្នកតាក្នុងភូមិមួយស្ថិតនៅជិតខ្លោងទ្វារវត្ត មានតម្កល់ផ្ដែរបុរាណមួយនៅល្អប្រណិត ដែលតាមសំដីអ្នកស្រុកនៅទីនោះ គឺមាននៅទីនេះតាំងពីយូរមកហើយ។ ទីតាំងមានសណ្ឋានជាទីទួលព័ទ្ធជុំវិញដាយកសិន្ធុ ហើយត្រូវលុបបាត់បន្តិចម្ដង ក្លាយជាផ្លូវទឹកអមផ្លូវចូលភូមិទៅវិញ។ ក្រៅពីផ្ដែរនៅមានបំណែកថ្មបុរាណផ្សេងៗនៅទីនោះដែរ។
ប្រាសាទគុកព្រីងជ្រុំ
ប្រាសាទធ្វើពីឥដ្ឋមួយដែលបែកបាក់អស់មួយផ្នែកធំ នៅតែសំណល់ជញ្ជាំង ចំណែកដំបូលខូចអស់គ្មានសល់ ហើយប្រកបដោយទ្វារបញ្ឆោត៣ទៀតតាមទិសធំនីមួយៗ ។ ប្រាសាទមានរាងការ៉េ ទំហំ ៣.៥ x ៣.៥ម. នៅសល់មេទ្វារសងខាងដែលមានសិលាចារឹក ចុះលេខ K92 ។ ប្រាសាទនៅកណ្ដាលវាលស្រែនេះ មានកំពែងថ្មបាយក្រៀមព័ទ្ធជុំវិញប្រវែង២៥ម.x២០ម. ខ្លោងទ្វារកំពែងធ្...
ស្តូបវត្តស្គន់, ស្តូបវត្តសុគន្ធារាម
ចេតីយដ៏ថ្មីសន្លាងមួយនៅក្នុងវត្តសុគន្ធារាមហៅវត្តស្គន់ ដែលសាងសង់ឡើងដោយក្រុមសាច់ញាតិរបស់សាកសព គឺដើម្បីធ្វើជាវិមានរំឭកវិញ្ញាណក្ខន្ធចំពោះជនរងគ្រោះដែលត្រូវបានសម្លាប់នៅទីតាំងសម្លាប់មនុស្សនៅក្បែរនោះ។ មានតែឆ្អឹងភ្លៅប៉ុណ្ណោះ ដែលត្រូវបានរៀបដាក់ជាជុង ជាធ្នឹម មានបែបបទជាបួនជ្រុង ទំហំ២ម៉ែត្រក្រឡា ដែលអាចបញ្ជាក់បានថ...
វត្តស្វាយសាច់ភ្នំ, វត្តអម្ពវនារាម
វត្តបុរាណនេះ កសាងក្នុង គ.ស ១៩០៥ ដែលអាចរាប់បានជាវត្តចំណាស់មួយ ដូចវត្តមហាលាភដែរ។ ក្នុងទីវត្តមានព្រះវិហារ ឈើដ៏ល្អប្រណិត ដែលទទួលបានការជួសចុលជាថ្មី តែនៅរក្សារចនាបថដើមដដែល។ ព្រះវិហារមានលក្ខណៈពិសេស ដោយតាមសសរនីមួយៗ មានគំនូរទឹបមាស មានអាយុកាលជាង១០០ឆ្នាំ។ ក្នុងទីវត្តនេះធ្លាប់រកឃើញសិលាចារឹកផងដែរ។
ប្រាសាទគុកអំពិលទ្វារ
ប្រាសាទគុកអំពិលទ្វារមានកំពែងថ្មបាយក្រៀមកំពស់ប្រមាណ ២.៥ ម. ព័ទ្ធជុំវិញ ទំហំ ៣០ x ៣០ ម.។ តាមកំណត់ត្រាចាស់ទីនេះជាក្រុមប្រាសាទមានប្រាង្គបីសង់លើខឿនតែមួយ បែរមុខទៅកើត រត់ជួរជើង-ត្បូង តែគួរឱ្យស្ដាយ ប្រាង្គពីរទៀតត្រូវរលំបាក់បែកអស់។ តួប្រាង្គកណ្ដាលធំជាងគេ មានច្រកចូលពីខាងកើត និងទ្វារបញ្ឆោតធ្វើអំពីឥដ្ឋនៅទិសផ្សេ...